محکم کردن کمربندهای نظارتی
سید حمید حسینی
به نظر میرسد در خصوص گرانیها و سوداگریها در بازارها دو گونه مشکل وجود دارد.یک بخش از این مشکلات مرتبط با بحثهای تامین کالا است که بعد از تصمیمسازیهای دولت برای تسهیل ورود کالا از یک طرف و آزادسازی کالاهای موجود در گمرکات از سوی دیگر این مشکلات تا حد زیادی بر طرف خواهد شد. اما برخی از کالاها هستند که بدون هیچ دلیل خاصی و به دلیل ضعف در نظارت، سوداگریها یا جو کلی جامعه گران شدهاند. این حوزه که بخش قابل توجهی از کالاهای مصرفی مردم را دربر میگیرد، نیازمند نظارت و توجه بیشتری است. بسیج هم بعد از رهنمودهای مقام معظم رهبری، قول داده که با واحد نظارت بازرگانی همکاری کند تا اگر در جایی احتکاری صورت میگیرد، کالاهای غیربهداشتی تولید یا توزیع میشود، اقلام گرانتر از میزان تعیین شده فروخته میشوند و... به سرعت برخورد قانونی، رسیدگی و از منافع مردم حفاظت شود. معتقدم در این جریان نظارتی فراگیر همه باید کمک کنند تا جوی که در کشور ایجاد شده و بخش قابل توجهی از آن هم سیاسی و روانی است، در مسیر بهبود قرار بگیرد.
بدون تردید ثروتها، امکانات و ظرفیتهای کشور به گونهای است که چنانچه در یک روند عالانه توزیع شود، میتواند نیازهای کشور را پوشش دهد و همه اقشار از آن بهرهمند شوند، اما زمانی که اقتصاد تحت تاثیر سوداگریها و اعمال نفوذها قرار بگیرد، طبقات محدودی بسیار بیشتر از حق و نیازشان بهرهمند میشوند و گروه کثیری در تامین نیازهای اولیه نیز با مشکل مواجه هستند. امروز کاهش ارزش پول ملی باعث شده تا مردم احساس کنند اگر کالایشان را به قیمت عادلانه به فروش برسانند متضرر خواهند شد و سعی میکنند کالاهایشان را به بالاترین قیمت به فروش برسانند. برای پاسخگویی به این گرانیها از یک طرف باید ثبات بیشتر در بازارها با تصمیمسازی درست اقتصادی ایجاد شود و از سوی دیگر باید کمربندهای نظارتی را محکمتر ببندیم. قطعا باید ترمز گرانیها در جایی کشیده شود، حتی اگر قرار است کالایی با افزایش قیمت مواجه شود این روند باید بهطور قانونی و رسمی و در یک فضای شفاف توسط سازمان حمایت اعلام شود. البته در روند این نظارتها باید مراقب بود که فعالان اقتصادی احساس نکنند از روشهای نظامیگری استفاده کنند و با زور به واحدهای اقتصادی چیزی را تحمیل کنند. مساله این است که باید جلوی رفتارهای غیرقانونی و سوداگریهای مخرب گرفته شود. بر اساس اطلاعاتی که من دارم، مشارکت بسیج و سپاه در نظارتها به صورتی است که قرار است، کمکحال نهادهای نظارتی و بازرسی باشند. زمانی که به فلان نهاد نظارتی گفته میشود چرا نظارت نمیکنید، کمبود نیرو و امکانات را بهانه میآورند. حضور بسیج فرصتی است تا از حداکثر تواناییهای انسانی و منابع لجستیکی موضوع نظارت و ایجاد ثبات در بازارها دنبال شود. این یکی از راهبردهای وزارت صمت در دوره مدیریت جدید است و پیشنهاد استفاده از ظرفیتهای بسیج هم پیشنهادی است که گمان کنم توسط شخص وزیر صمت ارایه شده است. نکتهای که باید مورد توجه قرار بگیرد، آن است که مشارکت نیروهای نظامی و انتظامی در زمان بحرانهای حاد اقتصادی، بهداشتی، امنیتی و... یک امر پذیرفته شده است و در همه کشورها به کار گرفته میشود. در همین بحث مقابله با کرونا هم اگر توجه کنید، بسیاری از کشورها تلاش کردهاند تا از ظرفیتهای نظامی برای مهار و کنترل کرونا استفاده کنند. ضمن اینکه برخورد آنها با موضوعات مهم نیز بسیار جدی است. اما متاسفانه ما در کشورمان خیلی نرم با این موضوعات حیاتی برخورد میکنیم. هم در بحث مهار کرونا و هم در زمینه مقابله با گرانیها، نیازمند جدیت و قاطعیت بیشتری هستیم. زندگی و معاش مردم نباید بازیچه سوداگریها و تخلفات قرار بگیرد. از این منظر معتقدم همکاری ظرفیتی چون بسیج و سپاه در کنار نهادهای نظارتی و بازرسی میتواند کیفیت نظارتها و متعاقب آن بهبود نوسانات را تسریع بخشد.