دیپلماسی
بایدن می‌تواند نتانیاهو را منزوی کند
جو بایدن، رییس‌جمهور منتخب امریکا برای تعامل با ایران پس از کنار رفتن دونالد ترامپ از قدرت اشاره کرد.روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی درباره چالش‌هایی که جو بایدن رییس‌جمهور انتخابی امریکا در سیاست خارجی‌اش در منطقه و در رابطه با ایران با آن مواجه خواهد شد، نوشت: بایدن وعده داده است آنچه «شکست خطرناک» سیاست ترامپ درباره ایران خوانده است را معکوس کند. این سیاست موجب رد کردن توافق هسته‌ای و جایگزین کردن آن با تحریم‌های سخت‌گیرانه علیه ایران شد که به اقتصاد ایران آسیب زد و امریکا را در این باره به انزوا کشاند. نیویورک تایمز در این گزارش افزود: بایدن همچنین وعده داده است که در صورت پایبندی دوباره ایران به تعهدات هسته‌ای‌اش که پیش از این درباره‌شان مذاکره شده است، به توافق هسته‌ای باز می‌گردد. او همچنین گفته است که تصمیم دارد ممنوعیت سفر به امریکا را که توسط ترامپ اعمال شده بود و بر ایران و بسیاری دیگر از کشورهای با اکثریت مسلمان اثر می‌گذاشت، لغو کند. این گزارش در ادامه مطرح می‌کند که اما معلوم نیست که مقامات عالیرتبه ایران با این رویکرد بایدن موافق باشند. مقام معظم رهبری ایران گفته که فارغ از اینکه چه کسی در کاخ سفید باشد، امریکا غیرقابل اطمینان است.
در این گزارش همچنین آمده است: کلیف کوپچان، رییس گروه اوراسیا که یک موسسه ارایه‌دهنده مشاوره‌های سیاسی است، می‌گوید که بایدن در هر مذاکره‌ای با ایران با هدف تقویت محدودیت‌های فعالیت‌های هسته‌ای این کشور با مشکلات بزرگی مواجه خواهد بود. نیویورک تایمز می‌افزاید: سیاست بایدن درباره ایران می‌تواند موجب به انزوا کشاندن بنیامین نتانیاهو [نخست وزیر رژیم صهیونیستی] شود که از امتیاز رویکرد تقابلی ترامپ برای تقویت روابط اسراییل با کشورهای عربی بهره مند می‌شد که به عادی‌سازی روابط دیپلماتیک با امارات متحده عربی و بحرین ختم شد. این روزنامه در آخر نوشت: نحوه عملکرد بایدن در روابط امریکا با عربستان سعودی که ایران را یک دشمن تلقی می‌کند نیز چالشی در نوع خود خواهد بود.
اولین گام بایدن در برجام چه باید باشد؟
یک کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: برگشت به توافق هسته‌ای و شرایط قبل از اردیبهشت ۱۳۹۷ اولین گامی است که جو بایدن در صورت انتخابش به عنوان رییس‌جمهور بعدی باید در اولویت بازگشت به برجام قرار دهد. حسن بهشتی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا در پاسخ به اینکه با توجه به اینکه جو بایدن به عنوان پیروز انتخابات اعلام شده در بحث برجام احتمالا شاهد چه تحولات و تغییر مواضعی خواهیم بود، با بیان اینکه حتی اگر بایدن رییس‌جمهور بعدی امریکا باشد، تا سه ماه آینده ترامپ رییس‌جمهور رسمی امریکاست و باید در این دوره شرایط را مدیریت کرد، افزود: بسیار مهم است که در دوره انتقال قدرت همه طرف‌ها چه در سطح برجام چه در سطح بین الملل رویکرد و مواضع حساب شده اتخاذ کنند تا از تشدید شرایط و فضا بیش از پیش اجتناب شود. این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: رفع یا تعلیق تحریم‌های مرتبط با موضوع هسته‌ای مطابق برجام و همین تحریم‌ها که به اسم مبارزه با تروریسم و مسائل حقوق بشری نیز اعمال شدند باید در گام نخست تکلیفشان روشن شود. طبعا ایران برای بازگشت به برجام شرایطی دارد چرا که نه تنها در این رابطه به لحاظ اقتصادی و مالی و نیز هسته‌ای متضرر شده است بلکه در سطح سیاسی فشارهای حداکثری به او وارد شده است از این رو انتظار دارد که ابتدا طرف امریکایی با همراهی طرف‌های دیگر حسن نیت خود را نشان دهند. وی تاکید کرد: اگر ایران حسن نیت طرف‌های مقابل را ببیند حتما واقع بینانه به برجام باز می‌گردد. بهشتی پور خاطرنشان کرد: برگشت به توافق هسته‌ای و شرایط قبل از اردیبهشت ۱۳۹۷ اولین گامی است که طرف امریکایی می‌تواند انجام دهد. در این مرحله بسیار مهم است که محدودیت‌ها از تعاملات نفتی و بانکی ایران برداشته شود. بایدن می‌تواند با استفاده از اختیارات رییس‌جمهور مصوبات رییس‌جمهور قبلی و حتی مصوبات کنگره که برجام را تحت الشعاع قرار می‌دهد تعلیق کند و ثبات را به اجرای برجام باز گرداند. برجام در همان موقع که اوباما آن را توافق کرد و اجرایی شد در اجرا مشکلاتی داشت پس نیاز است تا هر چه زودتر به شرایط قبل از سال ۹۷ بازگردیم. وی گفت: فکر می‌کنم بازگشت به شرایط قبل از خروج امریکا از برجام راهگشا باشد و در آن مرحله دو طرف می‌توانند برای اجرای بهتر و رفع مشکلات مذاکرات در چارچوب برجام داشته باشند. ایران قطعا برای مذاکرات در چارچوب مسائل برجامی و هسته‌ای آمادگی صحبت دارد و منظورش از شروطی که می‌گذارد همین است. مسلم است امریکا درباره مسائل دیگر منطقه‌ای هم می‌خواهد وارد عمل شود و ایران این مساله را هم در دوران اوباما و هم ترامپ رد کرد از این رو حتی اگر بایدن هم روی کار بیاید باز هم مذاکرات درباره مسائل منطقه‌ای و غیره در بحث ایران و امریکا چشم‌اندازی ندارد. با این حال اگر بایدن رییس‌جمهور منتخب باشد تا حداقل شش ماه آینده مساله این است که ببینیم بازگشت به برجام با چه کیفیت و کمیتی انجام می‌شود و آیا بایدن در این راه حسن نیت دارد یا خیر. این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: اگر قرار است برجام اجرا شود اول باید تکلیف توافق هسته‌ای روشن شود و اینکه آنها برای رفع تحریم‌هایی که تاکنون وضع شده اقدام روشنی انجام می‌دهند یا خیر و مهم‌تر اینکه اقدامات در راستای سیاست فشار حداکثری کنار گذاشته می‌شود یا خیر. سیاست فشار حداکثری ترامپ شکست خورد و تاثیری در کشاندن ایران پای میز مذاکره یا در سطح بین‌المللی و حمایت کشورهای دیگر از این روند نداشت.
