ضرورت بررسی عملکرد حقوقی‌ها در بورس

جعفر قادری

یکی از ایرادات و اشکالاتی که این روزها در خصوص بورس مطرح می‌شود عملکرد حقوقی‌ها و کارتل‌های اثر گذار بورس است. موضوعی که باعث شده مطالباتی فراوانی از سوی گروه‌های مختلف مردمی برای پیگیری موضوع متوجه نمایندگان شود. مردم در گفت‌وگو با نمایندگان‌شان در مجلس این پرسش را مطرح می‌کنند چرا بررسی جامعی در خصوص دلایل نزول ناگهانی شاخص‌ها و عوامل تاثیرگذار بر آن آن ارایه نمی‌شود؟ برخی معتقدند یکی از عوامل موثر در افت شاخص‌های بازار سرمایه نحوه عملکرد حقوقی‌ها در بورس است.حقوقی‌هایی که ابتدا از طریق سیگنال دهی و فضاسازی، جریان کلی بورس را به سمت رفتارهای هیجانی و احساسی سوق دادند و در نهایت هم با کسب سودهای کلان، حاضر به ایفای مسوولیت سازنده در بورس نشدند. این فضای هیجانی باعث بروز مجموعه‌ای از مشکلات و نوسانات در بازار سرمایه شد که آسیب اصلی آن متوجه سهامدارانی خردی شد که با هدف حمایت از اقتصاد کشور سرمایه‌های خود را وارد میدان بورس کرده بودند. 

در واقع با زمان بروز نوسانات یکی از ابزارهایی که از طریق آن می‌توان تا حد بالایی زمینه التهابات را کاهش داد، بازارگردانی‌هایی است که ارکان تاثیرگذار بازار سرمایه با هدف ایجاد تعادل و توزان در دستور کار می‌دهند. در یک چنین وضعیتی حقوقی‌های بورس می‌بایست از طریق بازارگردانی‌های موثر و سازنده، توازن نسبی را به بازار سرمایه بازگردانند که به این ضرورت بی‌توجهی شد. یعنی حقوقی‌هایی که بیشترین سود را از رشد شاخص‌ها اندوخته بودند در زمان التهاب بازارها حاضر به مشارکت سازنده در بازار سرمایه نشدند. بعد از رشد شاخص‌ها، حقوقی‌ها بلافاصله اقدام به فروش گسترده سهام‌شان کردند و این حجم بالای رفتارهای غیرمسوولانه باعث شد تا روند نزولی بورس تسریع شود. به نظرم بررسی مجموعه این ابهامات نیازمند ورود یک نهاد ناظر و مستقل است که بتواند تصویر شفافی از موضوعی ارایه دهد که باعث اتلاف سرمایه‌های مردم شده است. ورود قوه قضاییه به بحث عملکرد حقوقی‌های بازار سرمایه به نظرم این نقطه مبهم را روشن خواهد کرد. همانطور که اشاره شد، موضوع عملکرد حقوقی‌ها در بازار سرمایه کشورمان یکی از ابهاماتی اس که بعد از نوسانات اخبر بورس به دفعات در خصوص آن صحبت‌های جسته و گریخته‌ای مطرح شد و هرگز تصویر شفاف و مستندی درباره این عملکرد پیش روی مردم و رسانه‌ها گشوده نشد. این در حالی است که شفافیت یکی از نخستین ضرورت‌هایی است که رشد و تعالی ساختارهای اقصادی از جنس بورس به آن نیازمند هستند. به عبارت روشنتر داده‌های اطلاعاتی مرتبط با بازار سرمایه باید به‌طور شفاف در ویترین رسانه‌ای قرار بگیرد تا این شائبه که ممکن است برخی افراد و جریانات از رانت اطلاعاتی و... بهره‌مند باشند، ایجاد نشود. زمانی که دولت و نظام سیاسی از طریق تبلیغات و فراخوان‌های عمومی مردم را به مشارکت و سرمایه‌گذاری بیشتر در بازار سرمایه فرا می‌خواند، باید بستر شفاف و مناسب این حضور را تدارک دیده باشد و به این صورت نباشد که مردم احساس کنند از صداقت و مشارکت آنها خدای ناکرده سوءاستفاده شده است. چرا که از دست رفتن اعتماد مردم بزرگترین خسارت محسوب می‌شود و جبران این سلب اطمینان شاید به این سادگی‌ها امکان‌پذیر نباشد. دلایلی که باعث ایجاد یک چنین وضعیتی شده باید شفاف اعلام شود تا در تصمیم سازی‌های آینده با استفاده از داده‌های دقیق تحلیلی، شرایط رشد پایدار برای بازارهای اقتصادی کشور از جمله بورس فراهم شود.