هزینه تحریم‌ها بر دوش بخش خصوصی است
در سال ۹۹ علاوه بر مشکلات تحریمی و افزایش نرخ ارز، به دلیل تصمیمات خلق‌الساعه و تصمیم‌گیری‌های بدون مشورت با بخش خصوصی، عملا امکان پیش‌بینی و برنامه‌ریزی حتی برای کوتاه‌مدت هم وجود نداشت. عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ای با انتقاد از تصمیمات خلق‌الساعه در بخش دولتی و تصمیم‌گیری‌ها بدون مشورت با بخش خصوصی بیان کرد: در شرایط تحریمی که درآمدهای ارزی کم شده، بخش خصوصی هزینه‌های کشور را می‌دهد و کسی که هزینه‌ها را پرداخت می‌کند، باید برای حوزه تصمیم‌گیری کند.
در یک بازه زمانی، برخی از مسوولان با تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی مخالف بودند، اما اکنون بخش عمده‌ای از اطلاعات از طریق شبکه‌های اجتماعی منتقل می‌شود. زمانی ارتباطات از طریق فکس منتقل می‌شد، پس از آن ایمیل آمد و اکنون خیلی‌ها ایمیل را هم‌زمانبر و کند می‌دانند و ارتباطات غالبا در بستر شبکه‌های اجتماعی انجام می‌شود. این همان چیزی است که یا ما باید بپذیریم و یا پس از مدتی چه بخواهیم و چه نخواهیم، تکنولوژی ما را قانع خواهد کرد. احسان زرین‌بخش عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ای اظهار کرد: پیش از این در جلسات با دولت، اگر در جلسه‌ای تولیدکننده‌ها حضور داشتند، گفته می‌شد که به دلیل ظرفیت محدود تولید، درصورت تسهیل شرایط برای تولیدکنندگان، واردکنندگان نگران می‌شوند و در حضور وقتی واردکنندگان حرف از حمایت از تولید بود. درواقع فضایی این بین ایجادشده بود که دولتی‌ها مسوولیت نمی‌پذیرفتند و با بهانه‌های واهی سعی می‌کردند فرار رو به جلو کنند. تشکیل کمیته سنا باعث شد این بهانه‌ها ازهمه گرفته شود، زیرا نماینده بخش‌های مختلف در جلسات حاضر می‌شدند و مواضع به‌صورت شفاف اعلام می‌شد. این باعث شد که جلسات متعددی با وزارت صمت، شورای عالی فضای مجازی و وزارت ارتباطات برای حل مشکلات حوزه فاوا، ارز، تامین تجهیزات و فیلترینگ و سایر موارد برگزار شود و تا الان هم اتفاقات خوبی افتاده است. از جمله اینکه از طریق سازمان برنامه و بودجه در خصوص تعدیل ریالی و زمانی‌شان قراردادهای حوزه فاوا کار می‌کنیم، تا شرکت‌هایی که در این بازه زمانی نتوانستند به دلیل جهش ارز، کالایشان را تحویل دهند و یا با ضرر مواجه شدند، ضمانتنامه‌هایشان ضبط و جریمه برایشان در نظر گرفته نشود.
پتانسیل بخش خصوصی
باید به رسمیت شناخته شود
زرین‌بخش با بیان اینکه تمامی اتفاقاتی که در سال ۹۹ افتاد، از نظر بخش خصوصی فورس ماژور بود، اما این شرایط برای حوزه فناوری اطلاعات اعلام نشد و به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم اقدامات لازم را انجام دهیم. کمیسیون شبکه سازمان نصر برای فرهنگ‌سازی در حوزه فاوا، یک کلیپ تهیه و منتشر کرد که در خصوص اهمیت فاوا صحبت می‌کرد. چیزی که ما در کشور کم داریم و باید به آن پرداخته شود این است که با نگاه هم‌افزایی و به رسمیت شناختن پتانسیل بخش خصوصی، این روند را ادامه دهیم و تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم. وی با بیان اینکه بخش خصوصی هم نسبت به شرایط آگاه است، گفت: ما می‌دانیم دسترسی ما به منابع ارزی محدود است. اما اگر بخواهند ضمانتنامه شرکت‌هایی که هیچ قصوری نداشتند را ضبط کنند، یا وقتی یک قرارداد با قیمت ارز ۱۲ هزار تومان بسته می‌شود و زمانی که پیمانکار می‌خواهد قرارداد را حواله کند، قیمت ارز بیش از دو برابر شده است، مشکلاتی است که باید در داخل رفع شود. در این شرایط، دستگاه اجرایی که در انتهای این مسیر دارد و از تجهیزات استفاده می‌کند باید تعدیل را بپذیرد. در حال حاضر مشکل عمده شرکتها این است که بدنه دولت و شرکت‌های خصولتی تعدیل را نمی‌پذیرند. برخی می‌گویند ما خصوصی هستیم و این بخشنامه برای شرکت‌های دولتی است و حتی زمانی که از آنها می‌خواهیم بر اساس مصوبه هیات مدیره خود عمل کنند، می‌گویند سازمان بازرسی روی ما نظارت دارد و به ما خرده می‌گیرد. منظور ما از حمایت داخلی همین موارد است. درواقع ما می‌خواهیم به جای حمایت، مرزها شفاف شود، اینکه بدانیم چه کسانی در چه موقعیتی حضور دارند، برای اینکه شرکتها بتوانند به درستی به فعالیت خود ادامه دهند.
مشکلات شرکت‌های فناوری با شیوع کرونا
زرین‌بخش با اشاره به مشکلات شرکتها با شیوع کرونا اظهار کرد: از ابتدای سال تا پایان فروردین ماه، به دلیل مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا فعالیت شرکتها تعطیل بود، پس از آن تا تیرماه با ممنوعیت ثبت سفارش قطعات حوزه فاوا روبرو بودیم و اصلا ارزی به ما تخصیص داده نشد، زیرا فاوا را جزو کالاهای لوکس در نظر می‌گرفتند. از تیر به بعد هم به‌صورت قطره‌چکانی و با ارقام نجومی، ارز در قبال صادرات تخصیص دادند که مشکلات خاص خود را داشت. از طرفی در حالی که در این پنج ماه شرکتها هیچ فعالیتی انجام ندادند، بانک مرکزی هم هیچ مستنداتی به شرکتها نمی‌دهد که ارزی به آنها تخصیص داده نشده است و کارفرمای دولتی هم با وجود اینکه این شرایط را می‌داند، از شرکتها درخواست مستندات می‌کند. اینها همه بخشی از مشکلات داخلی است. هرچند ما باید برای مشکلات خارجی هم فکر می‌کردیم که در این شرایط گرفتار نشویم.
عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ای با بیان اینکه کرونا اولویت‌های ما را تغییرداد، گفت: زمانی مشکلات تایید نمونه در واردات را داشتیم که مراحل انتهایی را در سازمان تنظیم مقررات طی می‌کرد، اما اکنون معضلات به حدی شده که فقط بحث حیات شرکتها و انجام پروژه‌های حیاتی کشور مطرح است. اما ما در در بخش خصوصی یاد گرفتیم که موظفیم همه تلاشمان را بکنیم. مسوول دولتی هم یا قانع می‌شوند و یا شرایط به گونه‌ای پیش خواهد رفت که ناچار می‌شوند این مساله را بپذیرند.
نقش شبکه‌های اجتماعی بر انتقال اطلاعات
زرین‌بخش درباره تصور بخش دولتی از لوکس بودن کالاهای آی‌تی بیان کرد: برای اینکه اولویت کالا و خدماتی را در کشور بسنجیم، ابتدایی‌ترین کار این است که ببینیم با حذف آن، چه اتفاقی پیش می‌آید. ما به بانک مرکزی و وزارت صمت اعلام کردیم در نظر بگیرند اگر سرورهایشان، مراکز داده‌ای که از آن بهره‌برداری می‌کنند و تراکنش بانکی که بر بستر اینترنت و فاوا اتفاق می‌افتد، تنها ۲۴ ساعت متوقف شود، در این شرایط چه وضعیتی در کشور پیش می‌آید؟ دبیر کمیسیون شبکه سازمان نظام صنفی رایانه‌ای ادامه داد: دیگر اینکه در بلایای طبیعی مانند زلزله و سیل، ابتدا نیروهای امدادی وضعیت را رصد می‌کنند و پس از آن، وزیر ارتباطات توییت می‌کند و اطلاع‌رسانی می‌شود که وضعیت ارتباطات چگونه است و تا چه اندازه شرایط پایداری دارد. حتی پیش از اینکه بخواهیم برایشان کانکس بزنیم و پوشاک و غذا تهیه کنیم، باید بتوانیم با افراد آسیب‌دیده تماس داشته باشیم. همین دو مثال به وضوح نشان می‌دهد که کالاهای آی‌تی لوکس نیستند، اما کسانی که باید تصمیم بگیرند یا نمی‌خواهند بیدار شوند و یا گوش شنوایی ندارد.
اهمیت تصمیم‌گیری بر اساس خرد جمعی
زرین‌بخش درباره تاثیر عوامل خارجی و انتخابات امریکا بر شرایط داخلی ایران بیان کرد: ما باید بپذیریم همان‌طور که اتفاقات در کشور ما بر کشورهای دیگر اثر می‌گذارد، این اتفاق روند معکوس هم خواهد داشت. اینکه چه کسی به عنوان رییس‌جمهوری انتخاب می‌شود شاید مهم باشد، اما مهم‌تر این است که ما اینجا بر اساس چه خرد جمعی و پتانسیلی بخواهیم تصمیم‌گیری کنیم. اگر قرار باشد تصمیمات ما بدون برنامه باشد، تفاوتی نمی‌کند که چه کسی رییس‌جمهوری امریکا شود. وی با بیان اینکه ما باید پیش از همه‌چیز، صورت مساله را دقیق ببینیم که در چه وضعیتی هستیم، نقاط ضعف و قوت خود و صنعتمان را بشناسیم، گفت: حوزه آی‌تی در کشور ما از اول انقلاب تا کنون تحریم بوده، درست است که در یکی دو سال گذشته اوضاع دشوارتر شده، اما آنچه اهمیت دارد، تصمیم کلانی است که در سطح کشور گرفته می‌شود و اینکه ما بخواهیم در قبال اتفاقاتی که خارج از کشور می‌افتد، چه تصمیماتی بگیریم. عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ای خاطرنشان کرد: ما به عنوان کسانی که در این کشور و برای این کشور فعالیت می‌کنیم، خواسته‌مان این است که در داخل تصمیمات خلق‌الساعه نگیرند. برخی این موضوع را مطرح می‌کنند که دولت باید با بخش خصوصی درخصوص تصمیماتی که می‌گیرد مشورت کند، اما مساله اینجاست که دولت باید تصمیم‌گیری را به صورت کامل در اختیار بخش خصوصی قرار دهد. در شرایط تحریمی که درآمدهای ارزی کم شده، بخش خصوصی هزینه‌های کشور را می‌دهد و کسی که هزینه‌ها را پرداخت می‌کند، باید تصمیم بگیرد.
