بازار سهام

افزایش سقف صندوق‌های سرمایه‌گذاری بردرآمد ثابت

حسن قالیباف اصل، رییس سازمان بورس در خصوص مصوبات شورای عالی بورس گفت: امشب در خصوص افزایش سقف صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر درآمد ثابت تصمیم‌گیری شد. سخنگوی شورای عالی بورس در این خصوص توضیح داد: در این جلسه مقرر شد سقف صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر درآمد ثابت از 30 هزار میلیارد تومان به 50 هزار میلیارد تومان افزایش یابد. رییس سازمان بورس و اراق بهادار در ادامه افزود: همچنین در این جلسه در خصوص تغییر جزییات نصاب سهام در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت نیز تصمیم‌گیری شد. به این ترتیب، مصوب شد حداقل 50 درصد از مجموع 20 درصد نصاب سهام، به سهام عدالت تخصیص یابد و حداقل اوراق دولتی در نصاب‌ها از 10درصد به حداقل 25 درصد افزایش پیدا کند.

قالیباف اصل در ادامه گفت: در این جلسه شورای عالی بورس مصوب شد بانک مرکزی در امور صدور مجوز برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری وابسته به نهادهای مالی مرتبط با بانک‌ها، تسریع و تسهیل کند. همچنین امکان تاسیس صندوق برای بانک‌های فاقد صندوق، فراهم و اجازه تاسیس بیش از یک صندوق برای بانک‌ها نیز صادر شد.

عرضه کل زنجیره فولاد در بورس

نماینده مردم زنجان در مجلس با اشاره به اتمام بررسی طرح توسعه و تولید پایدار زنجیره فولاد در کمیسیون گفت: این طرح در 5ماده کامل شده و طی هفته آینده راهی صحن می‌شود تا نمایندگان تصمیم نهایی را در خصوص آن اتخاذ کنند. فکر می‌کنم با رای نمایندگان و تایید شورای نگهبان طرح در مسیر اجرا قرار بگیرد و از این طریق بخشی از نارسایی‌های بازار فولاد حل خواهد شد. مصطفی طاهری با اشاره به محتوای طرح گفت: بر اساس طرح، کل زنجیره فولاد باید بطور شفاف در بورس عرضه شود. هر فعال اقتصادی که ماده اولیه از بورس خریداری می‌کند، چنانچه این مواد را تبدیل به ماده نهایی نکند، برای بار بعد نمی‌تواند اقدام به خرید ماده اولیه کند. ضمن اینکه اگر مشخص شود که فردی ماده اولیه خریداری شده از بورس را به هر نحوی در بازار آزاد به فروش رسانده، کل سهمیه او قطع خواهد شد.

او در ادامه افزود: از جمله دیگر مواد مهم این طرح ایجاد کمیته «رصد و پایش بازار فولاد» و ساماندهی «سامانه جامع تجارت» است تا از این طریق فروش داخلی و فروش خارجی فولاد برنامه‌ریزی و ذیل پایش مستمر نظارتی قرار بگیرد. بر اساس مکانیسمی که در این طرح گنجانده شده هرگونه فعالیت خارج از ساختار بازار سرمایه تخلف محسوب می‌شود و مرتکبان آن با مجازات‌های قانونی روبه رو خواهند شد. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: برخی اخبار حاکی از آن است که سوداگران بازار فولاد با استفاده از رانت ارتباطی، سهمیه مواد اولیه بیشتری دریافت کرده‌اند، اما محصول نهایی ارایه شده، بسیار کمتر از حجم مواد اولیه‌ای است که دریافت کرده‌اند. به عبارت روشن‌تر به دلیل ضعف در نظارت مواد اولیه را با قیمت‌های پایین دریافت و در بازار آزاد به چندین برابر قیمت به فروش رسانده‌اند. او گفت: در گزارشی که در کمیسیون قرائت شد به این نکته نیز اشاره شد که برخی شرکتها، حجمی از محصول خود را در بورس کالا عرضه می‌کنند و مابقی را در بازارهای خارج از بورس و بدون هیچ‌گونه شفافیتی به فروش می‌رسانند.

این روش‌های سوداگرانه باعث می‌شود تا فولاد چند قیمت متفاوت داشته باشد. تجربه هم نشان داده هر زمان رویکرد چند نرخی در بازارها حاکم شده، رانت و ویژه خواری و نوسان هم در حاشیه بازارها شکل گرفته است.

نماینده مردم زنجان در پاسخ به پرسش دلیل این حجم از رانت و ویژه خواری در بخش‌های مختلف اقتصاد از جمله فولاد چیست؟ گفت: بخش قابل توجهی از رانت‌ها و سوداگری‌ها در بازارها به دلیل ارز چند نرخی و توزیع دلار 4200 تومانی است. در اقتصادی که ثبات وجود ندارد، رانت‌خواران همیشه چند قدم از نهادهای نظارتی جلو هستند. تا مسوولان نظارتی بخواهند حفره‌های سوداگرانه را شناسایی و مقابله با آن را آغاز کنند، مفسدان فرسنگ‌ها از دسترس نهادهای نظارتی خارج شده و فعالیت‌های خود را در سایر بخش‌ها از سر گرفته‌اند. طاهری در بیان دلیل این مشکل گفت: دلیل افزایش سوداگری‌ها در بازار فولاد، عدم استفاده کاربردی از سامانه‌های هوشمند و گردآوری داده‌های به روز شده برای تصمیم‌سازی‌های اساسی است.

تا زمانی که اهمیت استفاده از این سامانه‌ها جدی گرفته نشود، امکان نظارت فراگیر و مسدود ساختن فعالیت‌های سوداگرانه و رانتی یا ممکن نیست یا بسیار دشوار است.

او در پایان گفت: درشرایطی که کمبودی در فولاد کشور وجود ندارد و تولید این محصول بیش از نیاز کشور است، اما تفاوت قیمت فولاد در بورس با قیمت بازار آزاد باعث شده تا نظام عرضه و تقاضای این محصول استراتژیک دچار شکاف شود و متعاقب آن این محصول، چند نرخ متفاوت را به خود ببیند.