اخطار پایانی به صاحبان کالاهای دپویی
تعادل|
گمرک ایران برای مقابله با احتکار کالاها سه دستورالعمل مهم صادر کرد. معاون فنی گمرک، روز گذشته در بخشنامه‌ای به گمرکات اجرایی اعلام کرد که با صاحبان کالاهایی که در انجام تشریفات گمرکی و ترخیص تعلل می‌ورزند یا تمایلی به خروج کالاهایشان ندارند، در چارچوب تعیین شده برخورد شود. یعنی بنابر این دستورالعمل جدید، در صورت عدم اقدام به موقع، کالا مشمول قوانین متروکه شده و از مصادیق احتکار به شمار می‌رود و با آن برخورد قضایی خواهد شد. جزییات این بخشنامه نشان می‌دهد، چنانچه کالایی هنوز اظهار نشده، در صورت تأیید بانک مرکزی مبنی بر عدم تبادل اسناد خرید و انتقال وجه به فروشنده مهلت توقف حداکثر ۲ ماه قابل تمدید است وپس از پایان مهلت، متروکه اعلام خواهد شد. اما در مورد کالاهایی که به گمرک اظهار شده یا در حال انجام تشریفات گمرکی هستند، اگر بررسی‌ها نشان از عدم وجود دلیل قانونی صاحب کالا جهت پرداخت حقوق ورودی و ترخیص قطعی باشد، به صاحب کالا اخطار و ۲۰ روز زمان برای ترخیص داده می‌شود و چنانچه اقدام نکند، کالا متروکه خواهد شد. همچنین براساس بند ۳ این دستورالعمل، در رابطه با کالاهایی که به گمرک اظهار شده و پس از انجام تشریفات گمرکی برای آنها پرونده الکترونیکی و مجوز بارگیری صادر شده و یک مهلت یک‌ماهه به صاحبان کالا داده شده تا نسبت به خروج اقدام کنند؛ در غیراین صورت فقط 7 روز به آنها فرصت ترخیص داده می‌شود واگر اقدام نکنند، کالا متروکه خواهد شد.
آخرین وضعیت کالاهای مانده در گمرک
براساس آخرین آمار اعلامی از سوی گمرک ایران، بیش از سه میلیون و ۶۸۸ هزار تن کالای اساسی در بنادر موجود است و همزمان ۵۴ شناور حاوی کالاهای اساسی در بنادر در حال تخلیه یا منتظر در لنگرگاه هستند. در کنار کالاهای دپو شده در حال حاضر ۲۹ شناور در اسکله در حال تخلیه است که حاوی ۷۲۹ هزار و ۹۸۱ تن کالا شامل « جو، سویا، ذرت، دانه‌های روغنی، لاستیک و گندم» است. همچنین ۲۵ شناور در لنگرگاه‌های بنادر است که موجودی کالاهای اساسی آن به بیش از یک میلیون و ۱۱۱ هزار تن می‌رسد و اقلامی مانند «غلات، کک، ذرت، گندم، جو، دانه‌های روغنی و حبوبات» در این شناورها وجود دارد. بنابراین براساس آماری که گمرک در اختیار «ایسنا» قرار داده است، مجموع کالاهای اساسی موجود در بنادر و شناورهای در حال تخلیه و شناورهای منتظر در لنگرگاه‌ها به حدود پنج میلیون و ۵۲۲ هزار و ۲۲۳ تن می‌رسد. در رابطه با جزییات ۳.۶ میلیون تنی موجود در بنادر (غیر از کالاهای موجود در شناورها) نشان می‌دهد که بیشترین موجودی مربوط به ذرت با بیش از ۱.۶ میلیون تن است. در سایر اقلام نیز بیش از ۲۴۷.۲ هزار تن گندم، ۲۸۸.۵ هزار تن جو، ۳۱۹ هزار تن سویا، ۱۰۷.۸ هزار تن برنج، ۲۰۹.۹ هزار تن شکر، ۴۹۲.۷ هزار تن روغن خام و ۳۳۹.۸ هزار تن دانه‌های روغنی موجود است. اما در بین بنادر بیشترین موجودی کالاهای اساسی با بیش از ۲.۶ میلیون تن به بندر امام خمینی (ره) اختصاص دارد. در بندر امیرآباد ۳۰۴.۶ هزارتن، نوشهر ۱۵۱.۷ هزارتن، انزلی ۱۲۳.۸ هزارتن، شهید رجایی ۳۷۹.۳ هزارتن، بوشهر ۱.۰۹ هزارتن، چابهار ۲۳.۱ هزارتن، آستارا ۱۰.۵ هزارتن، فریدون کنار ۳۲.۳ هزارتن، بندر لنگه ۱.۶هزارتن و شهید باهنر ۱.۱ هزارتن کالای اساسی موجود است. این در حالی است که پس از مصوبه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت برای کاهش رسوب کالاها در گمرکات بنادر، یعنی از ۱۱ آبان ماه که مصوبه شکل اجرایی به خود گرفته است، بنابر آمار اعلامی از سوی متولیان گمرکی، تا کنون حدود ۴ میلیون تن کالای اساسی و مواد اولیه تولید از گمرک ترخیص شده است. با این حال اما هنوز برخی از صاحبان کالاها اقدامی برای خروج کالاهایشان از گمرک نکرده‌اند. این در حالی است که گمرک بارها به صاحبان این کالاها هشدار داده که نسبت به انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالای خود اقدام کنند. از همین رو، روز گذشته گمرک ایران یک‌بار دیگر با ابلاغ بخشنامه‌ای جدید به صاحبان کالاها هشدار داده است. این بخشنامه که ناظر بر سه دستورالعمل مهم است، روز گذشته از سوی مهرداد جمال ارونقی معاون فنی گمرک به گمرکات سراسر کشور ابلاغ شده است.
یک: کالاهایی که هنوز اظهار نشده اند
طبق اعلام معاون فنی گمرک ایران، در رابطه با کالاهایی که هنوز به گمرک اظهار نشده‌اند، در صورت تأیید بانک مرکزی مبنی بر عدم تبادل اسناد خرید و انتقال وجه به فروشنده مهلت توقف حداکثر تا دو ماه توسط گمرک و در مناطق توسط سازمان مسوول منطقه قابل تمدید است.از این‌رو، مراجع تحویل‌گیرنده کالا مکلف‌اند پس از پایان مهلت توقف مراتب را جهت انجام تشریفات متروکه اعلام کنند. در این بند ابلاغی آمده است: «وفق مصوبات ابلاغی از جمله مصوبه شعام، مهلت توقف کالاهای وارده به کلیه مبادی ورودی کشور، اعم از سرزمین اصلی یا مناطق آزاد و ویژه اقتصادی (که به منظور ورود به سرزمین اصلی یا مصرف در مناطق مزبور وارد می‌شود) دو ماه تعیین گردیده است. درصورت تأیید بانک مرکزی مبنی بر عدم تبادل اسناد خرید و انتقال وجه به فروشنده، مهلت توقف، حداکثر تا دو ماه توسط گمرک، و در مناطق، توسط سازمان مسوول منطقه قابل تمدید است. مراجع تحویل‌گیرنده کالاها مکلف‌اند پس از پایان مهلت توقف، مراتب را با رعایت سایر مقررات جهت انجام تشریفات متروکه به گمرک اعلام نمایند. بنابراین گمرکات کشور ضمن پیگیری و تأکید مراتب فوق به مراجع تحویل‌گیرنده، درخصوص کالاهایی که از سوی مراجع مذکور به عنوان کالاهای متروکه اعلام شده است، با رعایت کلیه قوانین و مقررات مربوطه، فهرست این کالاها را به همراه اظهارنامه‌های مربوطه به سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی ارسال نمایند.»
دوم: کالاهای اظهار شده
یا در حین انجام تشریفات گمرکی
در بند دوم دستوارالعمل معاون فنی گمرک ایران آمده است، اگر بررسی‌ها نشان از عدم وجود دلیل قانونی صاحب کالا جهت پرداخت حقوق ورودی و ترخیص قطعی باشد آنگاه به وی طی اخطاری ۲۰ روز زمان برای ترخیص داده می‌شود و اگر اقدام نکند این کالا نیز متروکه خواهد شد. جزئیات بیشتر اعلامی در مورد کالاهای اظهار شده یا کالاهایی که در حال انجام تشریفات گمرکی هستند، به این شرح است: « گمرکات اجرایی کشور نسبت به احصاء و استخراج کلیه اظهارنامه‌های درجریان مربوط به گمرک مربوطه اقدام و در هر مورد بررسی نمایند چرا صاحب کالا یا نماینده قانونی وی نسبت به ادامه تشریفات گمرکی و ترخیص قطعی کالا اقدام ننموده است؟چنانچه رسیدگی‌های معمول حاکی ازعدم وجود معاذیر قانونی صاحب کالاجهت پرداخت حقوق ورودی و ترخیص قطعی کالا باشد ضمن ابلاغ اخطار سیستمی به صاحب کالا در اجرای مفاد تبصره 3 ماده 54 آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی جهت ترخیص کالای اظهاری ظرف حداکثر 20 روز و اعلام اینکه چنانچه صاحب کالا در مهلت اعلامی جهت ادامه تشریفات گمرکی مراجعه ننماید کالای موضوع اظهارنامه مشمول مقررات متروکه خواهد شد، درصورت عدم اقدام ظرف موعد مقرر، نسبت به انجام تشریفات متروکه اقدام نمایند.»
سوم: کالاهای اظهارشده که برای آنها
پروانه الکترونیکی و مجوز بارگیری صادر شده
بند دیگر این دستوراالعمل، به کالاهایی کالاهای که به گمرک اظهار و پس از انجام تشریفات گمرکی برای آنها پرونده الکترونیکی و مجوز بارگیری صادر شده اختصاص دارد. براساس این دستورالعمل، صاحبان کالا ظرف یک‌ماه باید نسبت به خروج اقدام کنند، در غیر این صورت فقط
7 روز به آنها فرصت ترخیص داده می‌شود. چنانچه در مهلت در نظر گرفته نشده، اقدام نکنند کالایشان متروکه خواهد شد و نتیجه به دفاتر ستادی گمرک ایران جهت جلوگیری از اعمال هرگونه تسهیلات به این صاحبان کالا اعلام گردد. این در حالی است که اقدام به عدم ترخیص به موقع و خروج کالا پس از یک ماه از مجوز بارگیری می‌تواند از مصادیق احتکار به شمار آید و اسامی این صاحبان کالا جهت هر گونه دستور به مراجع قضایی از جمله دادستان محترم شهرستان و مراجع نظارتی مرتبط اعلام خواهد شد. در پایان نیز آورده است که اقدام فوری درخصوص صاحبان کالاهایی که نسبت به اخذ کد رهگیری بانک عامل اقدام کرده اما تاکنون اقدام به ترخیص قطعی کالا نکرده‌اند، نیز مشمول همین بند می‌شوند.
