اقتصاد کلان
اعتبارات مربوط به فرزندآوری در بودجه سنواتی
مرکز پژوهش‌های مجلس طی گزارشی به بررسی اعتبارات مرتبط با موضوع حمایت از فرزندآوری و جمعیت در قوانین بودجه سنواتی پرداخت. یه گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ این مرکز در گزارشی با عنوان «بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور ۳۲. اعتبارات مرتبط با موضوع حمایت از فرزندآوری و جمعیت در قوانین بودجه سنواتی» آورده است: نگاهی به لایحه بودجه ۱۴۰۰ نشان می‌دهد این لایحه از حیث توجه به موضوع جمعیت و فرزندآوری گامی رو به جلو برداشته است. گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس مهم‌ترین نکات مثبت لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ در حوزه فرزندآوری را مواردی همچون، رشد ۱۵ درصدی اعتبار برنامه «کمک به اجرای سیاست‌های جمعیتی کشور»، توجه به سیاست‌های جمعیتی کشور از محل درآمدهای حاصل از هدفمندی یارانه‌ها، اعطای وام ودیعه مسکن به خانواده‌هایی که صاحب فرزند سوم خود طی سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ شده و می‌شوند، پرداخت وام قرض‌الحسنه درمان زوجین نابارور، اختصاص اعتبار به دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در راستای هماهنگی فعالیت‌های مربوط به تعالی جمعیت برای اولین سال و اختصاص اعتبار به وزارت ورزش و جوانان در راستای موضوع فرهنگ‌سازی در راستای فرزندآوری زوج‌های جوان در راستای سیاست‌های جمعیتی، برمی‌شمارد.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، اعتبارات پیش‌بینی شده چالش‌ها و نکات قابل تأملی در این زمینه همچون ابهام در اقدامات ذیل شرح فعالیت اجرای برنامه سلامت باروری و فرزندآوری خانوار، کاهش ۴۰ درصدی اعتبار شرح فعالیت «فرانشیز زایمان طبیعی»، کاهش ۴۰ درصدی اعتبار شرح فعالیت «درمان ناباروری»، کاهش ۴۷ درصدی اعتبار شرح فعالیت «کمک‌هزینه یک وعده غذای گرم در مهد روستایی»، کاهش ۲۷ درصدی اعتبار شرح فعالیت «کمک‌هزینه تغذیه کودکان دارای سوءتغذیه»، کاهش ۵۶ درصدی اعتبار شرح فعالیت «رفع سوءتغذیه کودکان تحت پوشش کمیته امداد» و فقدان برنامه مشخص در حوزه راهبری و فرهنگ‌سازی پیرامون فرزندآوری ذیل نهادهای فرهنگی به‌ویژه صدا و سیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را نشان می‌دهد. گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس با توجه به بودجه سال ۱۴۰۰ و لزوم توجه به سیاست‌های جمعیتی در لایحه، پیشنهادهایی چون ضرورت شفافیت در هزینه‌کرد اعتبار برنامه «کمک به اجرای سیاست‌های جمعیتی کشور، لزوم توجه به اعتبارات مورد نیاز جهت اجرای طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، الحاق یک بند به ذیل تبصره «۱۶» با موضوع «اختصاص وام قرض‌الحسنه تولد فرزند به‌ازای تولد هر فرزند و افزایش آن به‌صورت پلکانی»، اصلاح بند «هـ» تبصره «۱۶» درخصوص وام ودیعه مسکن، اصلاح بند «۲۵-۵» تبصره «۱۴» به‌علت مبهم بودن مفهوم سیاست‌های جمعیتی (ذکر سهم و مصادیق)، الحاق به بند «ع» تبصره «۵»: احداث و تجهیز خوابگاه متأهلین از محل فروش اوراق، الحاق به بند «ز» تبصره «۶» ـ الحاق درمان نازایی از محل افزایش عوارض گمرکی واردات لوازم آرایشی، اصلاح بند «۴» تبصره «۸»: الحاق خوابگاه متأهلین با اولویت دانشجویان دارای فرزند به مصادیق مذکور و اصلاح تبصره «۱۴»؛ پیش‌بینی سبد تغذیه مادران باردار و دارای فرزند (از محل اصلاح بند «۲۳» و «۲۴» جدول تبصره «۱۴») را به‌منظور بهبود رویکرد دولت به موضوع رشد جمعیت و افزایش فرزندآوری ارایه کرده است. همچنین این مرکز درباره بودجه رسانه‌ها نیز گزارش جدیدی منتشر کرده است. در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰، حدود ۳,۳۸۱ میلیارد تومان برای فصل رسانه در نظر گرفته شده است. این مبلغ حدود ۲۵ درصد از اعتبارات امور فرهنگ، تربیت‌بدنی و گردشگری است. کل اعتبارات برنامه‌های فصل رسانه (جاری و عمرانی) نسبت به مصوب سال ۱۳۹۹، ۳۸ درصد و اعتبارات هزینه‌ای و عمرانی برنامه‌های حوزه رسانه در این لایحه نیز نسبت به مصوب سال ۱۳۹۹ به ترتیب ۳۷ و ۵۹ درصد افزایش داشته است. بررسی دو حکم پیش‌بینی شده در تبصره‌های لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ بیانگر آن است که دولت در اجرای تکلیف مندرج در ماده (۹۳) قانون برنامه ششم توسعه مفاد قانون را رعایت نکرده است.
افزایش وام ازدواج به کجا رسید؟
رییس فراکسیون زنان مجلس می‌گوید که نمی‌دانم تا چه میزان منابع دولت اجازه می‌دهد که وضعیت وام ازدواج و مسکن رشد کند اما می‌دانم که اصلاحاتی از طرف کمیسیون تلفیق بودجه در زمینه مصارف و درآمدهای دولت رخ خواهد داد که جهت این اصلاحات به نفع معیشت مردم و ارتقای وضعیت اقتصادی - اجتماعی خواهد بود. فاطمه قاسم‌پور در مورد احتمال افزایش وام ازدواج از جانب کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۰ گفت: چندی پیش کمیسیون اجتماعی مجلس، پیشنهاد افزایش میزان وام و مدت زمان بازپرداخت این وام را به کمیسیون تلفیق بودجه ارایه کرد و این روزها در کمیسیون تلفیق مثل موضوعات دیگر در حال بررسی است. گمانه‌زنی‌ها در مورد افزایش میزان وام وجود دارد اما نمی‌توانم بگویم که در نهایت چه اتفاقی در کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۰ قابل پیش‌بینی است. نماینده مردم تهران در مجلس افزود: قاعدتا من و دیگر اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس پیگیر افزایش وام ازدواج و افزایش مدت زمان بازپرداخت آن هستیم. تلاش ما بر این است که وام ازدواج به درد دهک‌های اقتصادی بیشتری در اقتصاد بخورد. اگر میزان وام ازدواج زیاد و مدت زمان بازپرداخت آن بیشتر شود، تعداد افراد بیشتری می‌توانند از این وام استفاده کنند. این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس همچنین از طراحی راهکارهایی برای حل مساله ضمانت در وام ازدواج خبر داد و گفت: ما به دنبال راهکارهایی برای بحث ضمانت وام ازدواج نیز هستیم. امیدوارم شاهد اتفاقات خوبی در زمینه ضمانت، میزان وام و مدت زمان بازپرداخت در سال ۱۴۰۰ باشیم.
