تضعیف مولفه‌های تجارت در سه فصل سال

جزئیات تجارت خارجی کشور در سه فصل از سال ۹۹ نشان می‌دهد، حجم صادرات و واردات به 51 میلیارد و 970 میلیون دلار رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال سال 98، که 63 میلیارد و 550 میلیون دلار بوده افت داشته است. تحلیل داده‌های آماری بیانگر این است که در این بازه زمانی، کالاهایی به ارزش 26 میلیارد و 860 میلیون دلار وارد کشور شده است، که نسبت به مدت مشابه سال قبل افت 16.2 درصدی داشته است. در مقابل، میزان صادرات کشورمان در بازه زمانی یاد شده بیانگر این است که بدون در نظر گرفتن نفت خام کالاهایی به ارزش 25 میلیارد و 110 میلیون دلار به کشورهای خارجی صادر شده است. اما آمارها همچنان افت 21.3 درصدی صادرات از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه سال قبل را نشان می‌دهند. همچنین طبق این آمار منتشر شده تراز تجاری در سال گذشته منفی 52 میلیون دلار بوده در حالی که امسال به منفی 1 میلیارد و 750 میلیون دلار رسیده است. آمارها حکایت از تضعیف همه مولفه‌های تجارت تا پایان ماه نهم سال جاری دارد.

    تجارت خارجی ایران در سه فصل

ارزیابی‌های آماری نشان می‌دهد، صادرات بدون نفت خام ایران در 9 ماه نخست سال 99، ارزشی معادل 25 میلیارد و 110 میلیون دلار داشته که به لحاظ ارزشی افت بیش از 20 درصد را نسبت به مدت مشابه سال 98 تجربه کرده است. همچنین واردات کالا در سه فصل ابتدایی امسال به 26 میلیارد و 860 میلیون دلار رسیده که حاکی از افت بیش از 16 درصدی در ارزش نسبت به مدت مشابه سال 98 است. کسری تجاری 1 میلیارد و 750 میلیون دلاری در نه ماه منتهی به آذر در سال 99 ثبت شده است. در عین حال، ارزش مبادلات تجاری 9 ماه نخست سال 99 (مجموع صادرات و واردات) 51 میلیارد و 970 میلیون دلار است در حالی که سال گذشته ارزش کل تجارت 63 میلیارد و550 میلیون دلار بوده است. طس سه فصل نخست سال 99 تجارت نسبت به مدت مشابه سال گذشته 18.2 درصد افت کرده است.

     مقاصد صادراتی 

مطابق داده‌های معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران، مهم‌ترین کشورهای مقصد صادراتی و مبدا وارداتی در سه فصل ابتدایی سال ۹۹ بیانگر این است که عمده صادرات کالاهای ایرانی به ۵ کشور «چین، عراق، ‌امارات، ترکیه و افغانستان» است. به‌گونه‌ای که در سال ۹۹ چینی‌ها 6میلیارد و 400 میلیون دلار کالا از ایران خریداری کرده‌اند و در رتبه نخست قرار گرفته‌اند؛ اما میزان صادرات ما به چین نسبت به مدت مشابه سال قبل 15 درصد از نظر ارزشی و 25 درصد از لحاظ وزنی افت کرده است. دومین مقصد مهم صادراتی ایران، عراق است که ارزش صادرات به این کشور همسایه 5 میلیارد و 900 میلیون دلار بوده که افت 14 درصدی نسبت به سال 98 برای آن ثبت شده است. امارات متحده عربی سومین جایگاه را دارد که در سال گذشته 3 میلیارد و 300 میلیون دلار کالا از ایران خریداری کرده است. اما میزان صادرات به امارات از نظر ارزشی و وزنی رشد داشته است. چهارمین مقصد کالاهای ایرانی نیز ترکیه است که ارزش صادرات کالا به این کشور 1 میلیارد و 900 میلیون دلار بوده است. این درحالی است که سال 98 در همین بازه زمانی میزان صادرات به ترکیه 4 میلیارد دلار بوده، که نشان‌دهنده افت بیش از 50 درصدی در سال 99 است. پنجمین مقصد کالاهای ایرانی در 9 ماه منتهی به اسفند سال 99، متعلق به افغانستان است. ارزش صادرات به افغانستان در این مدت زمانی 1میلیارد و 700 میلیون دلار بوده که 2 درصد افت از لحاظ ارزش نسبت 9 ماه نخست سال 99 داشته است. 

20 مقصد برتر صادراتی ایران طی 9 ماه نخست سال 99 به ارزش 23 میلیارد و 600 میلیون دلاری گزارش شده که سهم 94 درصدی از کل صادرات بدون نفت خام کشورمان را به خود اختصاص داده‌اند. ایران در این مدت در تمام مقاصد صادراتی خود باستثنای کشورهای امارات متحده عربی، آذربایجان، روسیه، سنگاپور، آلمان و ونزوئلا افت صادرات داشته است. بیشترین افت مقدار و ارزش صادرات در میان ده مقصد مهم صادراتی ایران مربوط به کشورهای ترکیه، اندونزی، هند، چین و پاکستان است. در مقابل در دو مقصد صادراتی روسیه و آذربایجان افزایش مقداری و ارزشی صادرات را ثبت کردهایم.

    مبادی وارداتی 

مهم‌ترین مبادی وارداتی ایران نیز در 9 ماه منتهی به آذر سال۹۹ به ترتیب عبارتند از «چین، امارات، ترکیه، هند و آلمان». کشور چین همچنان به عنوان اصلی‌ترین مبدا وارداتی ایران در 9 ماه نخست امسال 7 میلیارد دلار کالا به ایران فروخته است؛ اما نسبت به سال گذشته افت داشته است. میزان واردات از چین از نظر ارزش 14.7 درصد و از نظر وزن 10.8 درصد افت داشته است. واردات از امارات در سه فصل اول سال 99 ارزشی معادل 6 میلیارد و 300 میلیون دلار داشته که رشد 3.1 درصدی نسبت به سال قبل را به خود اختصاص داده است. ارزش واردات کالا از ترکیه نیز در همین بازه زمانی 3 میلیارد دلار بوده که افتی نزدیک به 21 درصد را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده است. هند با 1 میلیارد و 700 میلیون دلار صادرات به ایران، چهارمین مبدا اصلی ایران برای واردات است. میزان واردات ایران از این کشور نسبت به مدت مشابه سال 98 حدودا 40 درصد افت داشته است. آلمان نیز در بین پنج کشور عمده طرف معامله ایران محسوب می‌شود که در 9 ماه ابتدایی سال 99 توانسته 1 میلیارد و 300 میلیون دلار کالا به کشورمان بفروشد. میزان واردات از آلمان نسبت به سال پیش از نظر ارزش 15.7 درصد افت داشته اما به لحاظ وزنی رشد 34 درصدی را تجربه کرده است. براساس این گزارش بیست کشور مهم فروشنده کالا به ایران طی 9 ماه نخست سال 99 ارزش 25 میلیارد دلاری و سهم 93 درصدی از کل واردات ایران را به خود اختصاص داده‌اند. ایران در این مدت در بیشتر مبادی وارداتی خود به جز کشورهای امارات متحده عربی، انگلیس و عمان افت داشته است. واردات ایران از 5 کشوز انگلیس، آلمان، امارات متحده عربی، ایتالیا و روسیه به لحاظ مقداری افزایش داشته است. از طرفی مقدار و ارزش واردات ایران از کشورهای چین، ترکیه، هند و سویس افت داشته است.