تحولات بیرونی و بازار خودرو

علی دینی ترکمانی

چرا قیمت خودرو در حال فروکش کردن است؟ یکی از ابهامات مهمی که بعد از تحولات اخیر در فضای اقتصادی و اتمسفر کلی بازارها در سطح افکار عمومی مطرح شده، چرایی کاهش قیمت خودرو در شرایط فعلی است. این در حالی است که بعد از تصمیماتی که شورای رقابت در خصوص مجوز افزایش قیمت خودروها اتخاذ و اعلام عمومی کرده بود، برخی فعالان اقتصادی و تحلیلگران، پیش‌بینی می‌کردند که ممکن است بازار خودروی کشورمان با نوسانات تورمی فزاینده‌تری روبه‌رو شود و قیمت خودرو در دالان افزایشی مستمر قرار بگیرد. پرسشی که در این میان مطرح است آن است که آیا فرایند کاهش قیمت خودرو طی روزهای اخیر، ریشه در مسائل و تصمیم‌سازی‌های داخلی دارد یا اِلمان‌ها و موضوعات دیگری در این روند کاهشی اثرگذار بوده است؟ شخصا معتقدم که دلیل کاهش قیمت خودرو متاثر از انتخابات امریکا و تحولاتی است که در این کشور به وقوع پیوسته است. به عبارت روشن‌تر ریشه تحولات بازار خودرو را باید در تحولات بیرونی جست‌وجو کرد نه در نظام تدبیر و تصمیم‌سازی‌های داخلی. بعد از پیروزی بایدن و تغییر راهبردهای سیاسی این کشور احتمال گشایش‌های اقتصادی و ارتباطی میان دو کشور بیشتر از هر زمان دیگری در افکار عمومی ایرانیان اثرگذار بوده است. نه‌تنها افکار عمومی، بلکه کارگزاران و مدیران کشور هم متوجه تغییر فضا و گفتمان بین‌المللی شده‌اند. بنابراین متاثر از این تحولات بیرونی است که شاکله کلی اقتصادی کشورمان در اتمسفر تازه‌ای قرار گرفته و نشانه‌های تعدیل قیمت در بازارها نمایان شده است. بر اساس این تحولات است که افرادی که بر روی بازارهای مختلف سرمایه‌گذاری کرده بودند، پالس تغییرات را دریافت کرده‌اند و در حال عرضه اقلام و کالاهایی هستند که پیش از این با هدف سود بیشتر بر روی آنها سرمایه‌گذاری کرده بودند. همان‌طور که مستحضرید، شرایط کلی بازارها متاثر از نظام عرضه و تقاضا دچار تغییر و تحول می‌شود. زمانی که عرضه در یک حوزه یا بازار خاصی افزایش چشمگیری داشته باشد، طبیعی است که قیمت‌ها در این بازارها شل خواهند شد و با کاهش قیمت مواجه می‌شوند. از سوی دیگر زمانی که تقاضا نسبت به کالایی در بازارها سیر صعودی پیدا کند، قیمت‌ها نیز در دالان صعودی قرار می‌گیرند. وقتی صاحبان خودرو با توجه به شرایط برآمده از تحولات ایالات متحده و حضور شخصیتی از جنس بایدن در راس هرم اجرایی این کشور، عرضه خودرو را افزایش دادند، طبیعی است که قیمت‌ها در این بازار تعدیل خواهد شد و به سمت کاهش میل خواهد کرد. احتمال احیای برجام و گشایش‌های ارتباطی میان ایران و امریکا باعث شده تا فعالان اقتصادی به سرعت، شرایط را درک کنند و متناسب با درکی که از شرایط پیدا کرده‌اند اقدام به عرضه محصول خود کرده‌اند. البته این روند نه‌تنها در بازار خودروی کشور، بلکه در سایر بازارهای 5گانه کشورمان نیز به عینه قابل مشاهده است. بررسی قیمت‌ها در بازارهایی چون طلا، مسکن و ارز نشان می‌دهد که در این بازارها نیز یک چنین روندی حاکم شده است و قیمت‌ها در حال تعدیل هستند. در واقع تحرکات فعالان بازار برای فروش اقلام و کالاهای خود به مراتب افزون‌تر از تقاضا برای خرید کالا است. البته در این میان شرایط کلی بازار سرمایه متاثر از عوامل دیگری است که می‌بایست از منظر تحلیلی و میدانی مورد بررسی قرار بگیرد. در مجموع می‌توان گفت که شرایط بازار خودروی کشور و قرار گرفتن قیمت این محصول بیشتر از اینکه ناشی از دلایل درونی و ساز و کار تصمیم‌سازی‌های داخلی باشد، متاثر از عوامل بیرونی و تحولاتی است که در سطح نظام بین‌الملل در حال وقوع است. همان‌طور که حضور چهره‌ای مانند ترامپ در سال 2017 نظم و نظام بازارها را دچار تکانه‌های تورمی فزاینده کرد، حضور چهره‌ای مانند بایدن نیز باعث شده تا بازارها واکنش‌های متناسب با این شرایط تازه را ارایه کنند.