کورسوی امید در بورس تهران

گروه بورس|

شاخص کل بورس تهران پس از گذر اصلاح 45 درصدی و تجربه دو فاز خرسی طی یکسال، طی روزهای 3 الی 4 روزگذشته باتوجه به اخبار و هیجانات در حدود 12 درصد از کف قیمتی خود صعود کرده است. روز شنبه با اعمال دامنه نوسان بازار رشد 9/3 درصدی را تجربه کرد اما روز یکشنبه از فاز هیجانی کمی خارج شد و تنها به رشد 17/0 درصدی بسنده کرد و شاخص هم وزن نیز تنها رشد 3/0 درصدی را تجربه کرد.

اگر وضعیت چندماه گذشته بورس را بررسی کنیم متوجه خواهیم شد که تغییر دامنه نوسان و اعمال دامنه نوسان نامتقارن یک سیاست برای رشدی بود که می‌تواند برای چند روز حتی به صورت هیجانی وضعیت دماسنج بازار را تغییر دهد. این موضوع در حالی رقم می‌خورد که کاهش امید به توافق زودهنگام و مذاکرات برجام و بازگشت نرخ دلار به کانال 26 الی 27 هزارتومان را می‌توان یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین محرک بازگشت تقاضا در بازار سرمایه دانست.

نکته دیگر اینجاست که جذابیت قیمت‌های موجود پس از نوسان‌های اخیر چشم‌انداز مثبت بازارهای کالایی نیز یک علت دیگر برای تغییر فاز در این بازار شد.

در حال حاضر اغلب کارشناسان بورسی بر این اعتقادند که هرچند تحدید دامنه نوسان از ۱۰ به ۸درصد، اقدامی اورژانسی برای فروکش هیجانات منفی بازار بود، اما لازم است در سریع‌ترین زمان ممکن متوقف و حتی به‌طور کامل حذف شود.

تغییر دامنه نوسان و افزایش نرخ دلار به عنوان یک محرک برای بازار سرمایه تلقی می‌شود اما نباید فراموش کرد که هر محرکی یک تاریخ دارد و ممکن است و پس از گذر چندین روز این محرک‌ها به عنوان یک سیگنال منفی برای بازار تلقی شوند و درنهایت بورس روند نزولی خود را آغاز کند. طی روز معاملاتی اخیر در حالی شاخص کل بورس به محدوده یک میلیون و ۲۶4 هزار واحد رسید که تا همین چندی پیش افت سنگین قیمت‌ها در بازار سهام سبب شده بود آینده سقوط بهای سهام و میزان کاهش قیمت در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد.

با این حال روز گذشته در کنار چشم‌انداز مثبت بازار جهانی و رشد قیمت‌ها در چارچوب الگوی کف نرخ دلار در محدود 26 الی 27 هزارتومانی برای بار دیگر سبب شد تا امیدها نسبت به صعود بازار سرمایه قطع شود. 

معاملات روزهای شنبه و یکشنبه با تقاضای سنگین سهام در بازار سرمایه همراه بود. این رویداد باعث شد تا در پایان معاملات روز یکشنبه شاخص کل بورس تهران به دو هزار و ۸۷واحدی رشد کند و در مقایسه با ماه‌های گذشته رشد بسیار مطلوب و خوبی را داشت. بررسی سابقه نماگر اصلی بورس تهران در ماه‌های گذشته نشان می‌دهد صعود شاخص کل در معاملات روز گذشته بیشترین افزایشی بوده البته این سنجش بسیار مهم در بازارسهام از 5 شهریور تاکنون به ثبت رسیده است.

با این حال یکی از نکات مهم به ثبت رسیده در عملکرد این روز بازار سرمایه نه‌تنها افزایش قابل توجه شاخص کل بورس بلکه همسویی آن با رشد نماگر هم‌وزن بوده است.

بر این اساس در پایان معاملات روز یکشنبه، ۲6 بهمن شاخص یاد شده به دو هزار و ۸۷ واحد رشد کرد و افزایش آن حکایت از آن داشت که تمایل به خرید در بازار سهام بعد از مدت‌ها تنها به چند گروه یا سهم خاص محدود نشده است. بر این اساس افزایش نماگر یادشده که در واقع نشان‌دهنده تغییرات میانگین قیمت بدون در نظر گرفتن وزن سهام مختلف در بورس تهران است بیشترین رشد درصدی را از تاریخ ۴ مرداد به ثبت رسانده است. بدین‌ترتیب بورس از اولین روز خود تا دومین روز خود کمی نزول داشته اما باتوجه به دامنه نوسان نامتقارن و امثال آن موارد بازار تا میانه‌های هفته می‌تواند مستعد رشد باشد. معاملات دو روزگذشته حکایت از آن دارد که جو بدبینی حاکم در هفته‌های اخیر در صورت تداوم وضعیت فعلی به شکل قابل توجهی بهبود خواهد یافت. همین امر بسیاری را مجاب کرده تا برای خرید سهام در سایه نبود چشم‌اندازی روشن برای حصول توافق میان ایران و ایالات متحده آینده بازار سهام را از گذشته روشن‌تر ببینند.

   بدبینی در بازار

یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش امید واهی در بازار را می‌توان در وضعیت ماه‌های گذشته دریافت. در ماه‌های گذشته افزایش قابل توجه ریسک‌های سیستماتیک اعم از قانون‌گذاری دستوری و نقدشوندگی از جمله عواملی بود که باعث شد تداوم افت قیمت‌ها در بازار سهام ادامه‌دار شود.

این مساله درحالی رخ داد که ازسویی قیمت‌ها در بازارهای جهانی افزایش می‌یافتند و از سوی دیگر ادامه‌دار شدن کاهش قیمت سهام در بازار داخلی نسبت P/ E را در این بازار به‌شدت کاهش می‌داد. این مساله باعث شد به موازات کاهش قیمت سهام، حقوقی‌های بازار سهام که همواره تحلیل بلند‌مدت‌تر نسبت به آینده قیمت‌ها دارند و از هیجان کمتری در معاملات تاثیر می‌پذیرند اقدام به خرید سهام از صف‌های فروش کنند.

این رویکرد در حالی که می‌توانست در شرایط عادی منجر به افزایش تقاضا و برچیده شدن صف‌های فروش شود، با وجود افت قیمت دلار در هفته‌های اخیر در کنار تداوم همین بدبینی به عاملی تبدیل شد تا عرضه‌ها از طرف سرمایه‌گذاران حقیقی بیش از پیش افزایش پیدا کند و شاهد ثبت دوباره رسیدن قیمت‌ها به کانال یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد باشیم.

همین عوامل یعنی بهبود نسبت قیمت به سود

(P/ E) در کنار افزایش قیمت ارز و بهای کالاهای اساسی در بازارهای بین‌المللی در روزهای گذشته تاثیر بسیاری داشت تا با خوش‌بینی سرمایه‌گذاران خرد به باز شدن دامنه نوسان مثبت و کاهش آن در سمت منفی، در کنار سایر عوامل یاد‌شده به فال نیک گرفته شود و بیش‌واکنشی رویدادها در عرضه سهام بار دیگر منجر به رشد تقاضا در بورس و فرابورس شود. در واقع همانطور که انتظار می‌رفت تغییر رییس سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان یک عامل روانی در کنار بهبود شرایط برای رشد بیشتر قیمت‌ها به مسائلی بدل شدند تا در کنار سایر عوامل دست به دست هم دهند و به مدتی هرچند نامعلوم زمینه را برای افزایش قیمت‌ها در نمادهای کوچک و بزرگ بازار سرمایه فراهم کنند.

با این حال در صورت افت قیمت دلار و کاهش انتظارات تورمی بعید به نظر می‌رسید بازار سهام با چنین رشدی همراه شود. آن‌طور که اعداد و ارقام به ثبت رسیده در بورس تهران نشان می‌دهد روز گذشته حجم صف‌های خرید شکل‌گرفته در نمادهای سنگین‌وزن بازار تا حد قابل قبولی افزایش داشته است و این مساله بار دیگر پای تحلیل‌ها را در جهت صعود قیمت‌ها در بازار سهام به میان آورده است.

   بازگشت بورس به مدار رشد

با تغییر دامنه نوسان

هومن عمیدی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با ایرنا با اشاره به روند معاملات در هفته سوم بهمن ماه اظهار داشت: در هفته سپری شده شاهد مهم‌ترین و بهترین تصمیم توسط مسوولان سازمان بورس بودیم که این موضوع توانست در بازگشت روند صعودی به معاملات بورس تاثیرگذار باشد. از مردادماه سال جاری که بازار وارد مدار نزولی شد کارشناسان حاضر در بازار سرمایه بارها بر ضرورت تغییر دامنه نوسان خرید و فروش سهام تاکید داشتند تا از این طریق بتوان ضمن کاهش ریسک معاملات، زمینه بازگشت رشد به معاملات بورس را فراهم کرد.

عمیدی به اهمیت تغییر دامنه نوسان معاملات بورس به منفی دو و مثبت ٦ درصد تاکید کرد و گفت: تا قبل از تغییر، دامنه نوسان برای نوسان‌گیران باز بود و سفته بازان می‌توانستند در صورت خرید در کف قیمت و فروش در سقف، به صورت ناخالص ۱۰ درصد و به صورت خالص ۸.۵ درصد سود کسب کنند. توجه به این نکته ضروری است که در شرایط فعلی به دلیل نامتقارن بودن دامنه نوسان احتمال کسب بازدهی مثبت در طول یک هفته برای سرمایه‌گذاران سه برابر حالت قبل است. 

وی اظهار داشت: در چنین فضایی با توجه به شرایط حمایتی شاخص کل در سطح یک میلیون و ٢٠٠ هزار، احتمال رشد بازار تا کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد و یک میلیون و ٧٠٠ هزار واحد وجود دارد.با توجه به رشد قیمت نفت به بیش از ۶۰ دلار، ثبات حاکم در بازار ارز، کاهش تنش‌ها در بحث قیمت گذاری محصولات فولادی بین وزارت صنعت و بورس کالا، وجود اخبار بنیادی مناسب در بازار، آماده شدن مجوزهای افزایش سرمایه شرکت‌ها و قول ریاست جدید سازمان بورس مبنی بر تغییر قوانین بازارگردانی پیش‌بینی می‌شود روند معاملات بورس در اسفند ماه با بازدهی مثبت همراه باشد سهامداران بتوانند سود قابل توجهی را از این بازار کسب کنند. 

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: از بعد جهانی امیدواری‌ها برای کنترل کرونا و آثار مثبت تزریق واکسن‌ها بر آمار تولید و تقاضای کامودیتی (مواد پایه و معدنی) توسط مصرف کنندگان افزایش پیدا کرده است که به نظر می‌رسد قیمت‌های جهانی فلزات از ثبات مناسبی برخوردار شوند. ورود نقدینگی هوشمند طی هفته گذشته جهت خرید سهام توسط اشخاص حقیقی و حقوقی، سیگنال مثبت دیگری است که می‌تواند تاییدکننده بهبود روند معاملات بازار باشد.

عمیدی با اشاره به اینکه از نظر سیاسی روی کار آمدن بایدن و تلاش دموکرات‌ها برای بازگشت به برجام باعث ایجاد چشم‌انداز برای رفع تحریم‌ها شده است، گفت: از دیگر اتفاقات مثبت بازار پول و بازار سرمایه می‌توان به احتمال کاهش نرخ بهره بین بانکی اشاره کرد که به‌طور معمول و براساس تجربیات گذشته، بازار در چنین مواقعی با رشد همراه شده و باعث کاهش P/E متوسط بازار بورس می‌شود.

وی روند معاملات بورس در هفته پایانی بهمن ماه را پیش بینی کرد و افزود: در مجموع به نظر می‌رسد در هفته‌های آینده می‌توان به رشد عمومی بازار سرمایه به خصوص در سهام شرکت‌های شاخص ساز امیدوار بود و شوک‌های مثبت تصمیمات درست و شجاعانه متولیان جدید بازار سرمایه می‌تواند منشأ آثار مثبتی در بورس اوراق بهادار باشد. در این بین باید مراقب برخی از تصمیم‌گیری‌ها از سوی شرکت‌های حقوقی به بهانه عرضه و فروش جهت شناسایی سود یا تامین مالی برای انتهای سال بود.