افزایش روزانه 2350 میلیارد تسهیلات و2910 میلیارد سپرده

گروه بانک و بیمه |محسن شمشیری |

آمارهای بانک مرکزی از افزایش ۴۱.۶ درصدی مانده سپرده‌ها و ۴۶.۸ درصدی مانده تسهیلات بانکی در پایان آبان ماه ۹۹ نسبت به مقطع مشابه سال قبل حکایت دارد.

در هشت ماه نخست سال 99، سپرده‌های بانکی به میزان 716 هزار میلیارد تومان افزایش داشته که در طول 246 روز اول سال، روزانه 2910 میلیارد تومان افزایش داشته است. میزان تسهیلات بانک‌ها نیز در این هشت ماه به میزان 578 هزار میلیارد تومان افزایش داشته که روزانه 2350 میلیارد تومان رشد داشته است. به عبارت دیگر، روزانه 2910 میلیارد تومان به حجم سپرده‌ها و 2350 میلیارد تومان به حجم تسهیلات بانکی اضافه شده و این موضوع اثر قابل توجهی روی رشد نقدینگی و تورم در آینده خواهد داشت. 

بسیاری از کارشناسان، دلیل این رشد بالای نقدینگی و سپرده و تسهیلات را موضوع شیوع کرونا و ضرورت مقابله با آن، تامین مالی واحدهای اقتصادی، مقابله با خسارت کرونا، کمک به قدرت خرید مردم و فعالان اقتصادی اعلام کرده‌اند که موجب شده رشد سپرده‌ها در یکسال اخیر عملا 41 درصد در هشت ماه اول 26 درصد و تسهیلات بانکی در یکسال اخیر 46 درصد و در هشت ماه اول سال 29 درصد رشد داشته باشد که رشد بالا و قابل توجهی محسوب می‌شود.  گزارش وضعیت کل مانده سپرده‌ها و تسهیلات ریالی و ارزی بانک‌ها و موسسات اعتباری به تفکیک استان در پایان آبان‌ماه سال ۱۳۹۹ حاکی از آن است که مانده کل سپرده‌ها بالغ بر ۳۳۳۲۳ هزار میلیارد ریال گردیده است که نسبت به مقطع مشابه سال قبل ۱۰۰۸۱ هزار میلیارد ریال (۴۱.۶ درصد) و نسبت به پایان سال قبل معادل ۷۱۶۰ هزار میلیارد ریال (۲۶.۴ درصد) افزایش نشان می‌دهد. بالاترین مبلغ سپرده‌ها مربوط به استان تهران با مانده ۱۸۵۷۲.۹ هزار میلیارد ریال و کم‌ترین مبلغ مربوط به استان کهگیلویه و بویراحمد معادل ۸۴.۸ هزار میلیارد ریال است. مانده کل تسهیلات بالغ بر ۲۵۱۳۷ هزار میلیارد ریال است که نسبت به مقطع مشابه سال قبل ۸۰۰۹ هزار میلیارد ریال (۴۶.۸ درصد) و نسبت به پایان سال قبل ۵۷۸۱ هزار میلیارد ریال (۲۹.۹ درصد) افزایش داشته است. بیشترین مبلغ تسهیلات مربوط به استان تهران با مانده ۱۶۱۸۰ هزار میلیارد ریال و کم‌ترین مبلغ مربوط به استان کهگیلویه و بویراحمد معادل ۸۴.۳ هزار میلیارد ریال است. شایان ذکر است که نسبت تسهیلات به سپرده‌ها بعد از کسر سپرده قانونی ۸۱.۳ درصد است که نسبت به مقطع مشابه سال قبل و پایان سال قبل، به ترتیب ۲.۵ و ۱.۹ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. نسبت مذکور در استان تهران ۹۵.۶ درصد و در استان کهگیلویه و بویراحمد ۱۱۲ درصد است.آمارهای بانک مرکزی بیانگر افزایش ۴۱.۶ درصدی مانده سپرده‌ها و ۴۶.۸ درصدی مانده تسهیلات بانکی در پایان آبان ماه ۹۹ نسبت به مقطع مشابه سال قبل است. بانک مرکزی اعلام کرده است که یکی از علل مهم بالا بودن رقم تسهیلات و سپرده‌ها در استان تهران استقرار دفاتر مرکزی بسیاری از شرکت‌ها و موسسات تولیدی سایر استان‌ها در استان تهران بوده و عمده فعالیت‌های بانکی آنها از طریق شعب بانک‌ها و موسسات اعتباری استان تهران انجام می‌شود.

     افزایش نسبت تسهیلات به 81  درصد 

نسبت تسهیلات به سپرده‌ها بعد از کسر سپرده قانونی بانک‌ها نیز که به عدد 78.8 درصد در آبان 98 رسیده بود اکنون به 81.2 درصد رسیده و نشان می‌دهد که بانک‌ها بخش بزرگ‌تری از سپرده‌ها را برای مقابله با رکود و کرونا وام داده‌اند.  بانک‌ها از رقم 3432 هزار میلیارد تومان سپرده بانکی به میزان 3090 میلیارد تومان سپرده بعد از کسر سپرده قانونی داشته‌اند یعنی سپرده قانونی معادل 342 هزار میلیارد تومان یا 10 درصد کل سپرده‌ها بوده است. از سوی دیگر از رقم 3090 سپرده بعد از کسر سپرده قانونی رقم 2513 هزار میلیارد تومان تسهیلات داده‌اند یعنی رقم نقدینگی احتیاطی باقی مانده در شعب بانک‌ها معادل 577 هزار میلیارد تومان یا معادل 16.8 درصد کل مانده سپرده‌های بانکی بوده است. 

به عبارت دیگر، روی هم رفته معادل 26.77 درصد سپرده‌ها یا 919 هزار میلیارد تومان از نقدینگی موجود یا سپرده‌های موجود بانک‌ها به تسهیلات تبدیل نشده و بخشی از آن به عنوان سپرده قانونی 342 هزار میلیارد تومان یا 10 درصد سپرده‌ها و بخش دیگری به عنوان ذخیره احتیاطی 577 هزار میلیارد تومان یا 16.8 درصد سپرده‌ها در بانک‌ها باقی مانده است. 

    سهم بالای تهران از گردش مالی نظام بانکی 

نکته مهم دیگر سهم بالای تهران از مانده سپرده‌ها و تسهیلات نظام بانکی است که همچنان حدود دو سوم گردش تسهیلات را به خود اختصاص داده است. تهران با 1857 هزار میلیارد تومان سپرده، سهم 54.1 درصدی از کل سپرده‌های نظام بانکی کشور و 1618 هزار میلیارد تومان مانده تسهیلات یا سهم 64.38 درصدی از کل مانده تسهیلات نظام بانکی داشته است. به عبارت دیگر، تهران به دلایل مختلف از جمله گردش مالی شرکت‌ها، وجود دفاتر مرکزی سازمان‌های بزرگ اقتصادی در تهران، همچنان سهم بالایی در گردش مالی بانک‌های کشور دارد.