تکذیب مداخله غرب در فروش تحمیلی هواپیماهای کوچک

گروه راه و شهرسازی|

در حالی که وضعیت ناوگان هوایی کشور به دلیل تحریم‌های 40 ساله صنعت هوایی نابسامان است و از 323 هواپیمای این ناوگان صرفا 157 فروند فعال است، اظهارنظر درباره هواپیماهای برجامی و احتمال اجرای قرارداد خرید هواپیماهای بیشتر بر اساس قراردادهای سابق با «ای. تی. آر»، «ایرباس» و «بویینگ» در میان مسوولان دولتی از چند هفته پیش داغ شده است. در این میان، اظهارات هفته گذشته تورج دهقانی زنگنه، رییس سازمان هواپیمایی کشوری و معاون وزیر راه مورد توجه رسانه‌های داخلی و خارجی قرار گرفته است، ‌آنجا که او مدعی شد: در دوران پسابرجام کشورهای استکباری به صورت برنامه‌ریزی شده به جای آنکه هواپیمای پهن پیکر و یا ایرباس تحویل دهند، هواپیمای کوچک‌ای تی آر دادند در حالی که در همان دوره می‌توانستند برای هواپیمای ۳۲۰ یا ۳۲۱ مجوز بگیرند.

دیروز اما یک مقام آگاه در واکنش به ادعای معاون وزیر راه مبنی بر تحویل برنامه‌ریزی شده هواپیماهای کوچک در قراردادهای برجامی گفت: خرید هواپیماهای‌ای تی آر خواسته مدیران ایران ایر بود.این مقام آگاه در گفت‌وگو با ایلنا با بیان اینکه در آن دوره وزارت راه و شهرسازی و مدیران ایران ایر به این جمع‌بندی رسیده بودند که هم به هواپیمای پهن‌پیکر و هم کوچک نیاز دارند که بتوانند در فرودگاه‌ها و مسیرهای مختلف با ظرفیت‌های متفاوت فعالیت داشته باشند، گفت: مجموعه ایران‌ایر هواپیماهای‌ ای‌تی‌آر را برای ناوگان خود مناسب دید و با توجه به مطالعاتی که در ایران ایر انجام شد به این نتیجه رسیدند که‌ای تی آر خریداری کنند.

وی ادامه داد: بنابراین با توجه به انتخاب مدیران ایران ایر در آن زمان درخواست خرید‌ای تی ار داده شد که‌ای تی آر زودتر از ایرباس توانست مجوز فروش هواپیما به ایران را دریافت کند.این مقام آگاه با تاکید بر اینکه خرید هواپیمای ‌ای‌تی‌آر نتیجه مطالعات، بررسی‌های انجام شده و خواسته شرکت ایران ایر بود، اظهار کرد: در ترتیبات تحویل هم چیزی برنامه‌ریزی شده نبود. موضوع این است که ساخت هواپیماهای پهن پیکر و اعمال سفارشات شرکت خریدار زمان‌بر‌تر از هواپیمای کوچک است. از سوی دیگر صف مشتری برای هواپیماهای ایرباس هم بیشتر از ای‌تی از بود. وی تاکید کرد: طبیعی است که شرکت‌ها برای پروازهای خود نیاز به هواپیماهای دوربرد دارند و در نتیجه تقاضا برای آن بیشتر باشد اما ایران ایر برای پروازهای کوتاه خود با توجه به ظرفیت مسافرپذیری این پروازها نیاز به هواپیماهای کوچک هم داشت در نتیجه درخواست خرید ارایه شد.

این مقام آگاه با بیان اینکه واقعیت این است که عده‌ای با نقد این قراردادها می‌خواهند دیده شوند وگرنه به خوبی می‌دانند که ایران ایر هم به هواپیماهای پهن‌پیکر و دور برد و هم به هواپیماهای کوچک نیاز دارد، افزود: در همان دوره اگر آقای زنگنه در این سمت حضور داشت باز هم نسبت به خرید‌ای تی آر اقدام می‌کرد چراکه می‌دانیم بحث ناوگان فرسوده در بخش هوایی چقدر جدی است.

وی با تاکید بر اینکه اگر قرارداد ادامه پیدا می‌کرد هواپیماهای ایرباس به ایران ایر تحویل داده می‌شد، اظهار داشت: درهمان دوره‌ای که مذاکرات خرید هواپیماها انجام می‌شد شرکت فلای دبی 150 فروند هواپیمای ایرباس را با پول نقد سفارش داد و طبیعی است که وقتی شرکتی پول نقد دهد، سفارشات آن شرکت زودتر تحویل می‌شود. اگر ایران ایر در همان زمان پول نقد به ایرباس می‌داد می‌توانست زودتر هواپیماها را تحویل بگیرد.این مقام آگاه در پاسخ به اینکه عده‌ای مدعی هستند منافع ایران ایر در این قراردادها دیده نشده چراکه با خروج امریکا از برجام تعهدات به اجرا نرسید، گفت: در این موضوع با سه مساله مواجه هستیم اول اینکه اگر ما به طرف‌های قرارداد اعلام می‌کردیم که باید از ما دفاع کنید و قرارداد را آنگونه که ما می‌خوانیم به اجرا برسانید باید پول نقد می‌دادیم تا هواپیماها را تحویل می‌گرفتیم و ایران ایر پول نقد در اختیار نداشت و قرار بود در دوره اقساط این هواپیماها را خریداری کند.وی ادامه داد: دوم اینکه در داخل کسی اجازه نمی‌داد در حالی که برجام به هم خورده است، هواپیماها را تحویل بگیریم. موضوع سوم این است که هر دو شرکت مایل به فسخ قرارداد نبودند بلکه به دلیل اجبار و فشار امریکا نتوانستند قرارداد را ادامه دهند.

این مقام آگاه تاکید کرد: مهم‌ترین موضوع این است که در این شرایط زیانی متوجه ایران ایر نشد و قراردادها به گونه‌ای بود که با لغو آن به هر دلیل از جمله برگشت تحریم‌ها، ایران ایر غرامت یا زیانی را پرداخت نکرد و خوشبختانه یک دلار از پیش‌پرداخت‌ها از بین نرفت. 

    تمام این موضوعات در قرارداد 

به نفع ایران ایر دیده شد

وی گفت: اگر ایران ایر مدعی می‌شد که طبق قرارداد باید تمامی هواپیماها تحویل شود باید پول آن را در همان زمان به صورت نقد پرداخت می‌کرد در آن دوره ایران ایر نه تنها پولی نداشت بلکه توان انتقال پول به دلیل بازگشت تحریم‌ها وجود نداشت و هیچ بانکی قبول نمی‌کرد این پول را جابه‌جا کند. 

    بدعهدی  غربی ها

تورج دهقانی زنگنه دیروز نیز در گفت‌وگو با فارس گفت: غربی‌ها همیشه بدقولی کرده‌اند، دو کمپانی سازنده با ایران ایر قرارداد دارند، نماینده آنها باید در ایران باشد، مشکلاتی که از نظر داکیومنت و تأمین قطعات هواپیما دارند قاعدتاً طبق قراردادها باید رفع شود برخی از این هواپیماها گارانتی و وارانتی دارند اما طرف مقابل میدان را خالی کرد و رفت نظیر بقیه کارهایشان.  بله در قرارداد موضوع پیگیری حقوقی بابت خروج یکطرفه و عدم اجرای تعهدات هم درج شده است، همین کار را اگر ما انجام می‌دادیم آقایان در بوق و کرنا می‌کردند. ما اگر یک فروند از این هواپیما به شرکت دیگری می‌دادیم آنها چه کار می‌کردند؟ چقدر می‌گفتند «قوانین بین‌المللی را رعایت نکرده‌اند و متن قرارداد رعایت نشده است»، این عهدشکنی، چیز تازه‌ای از غربی‌ها نیست؛ البته ما باز رها نکرده ایم و در این باره در حال پیگیری هستیم.  او همچنین با اشاره به سخنان هفته گذشته خود تاکید کرد: بله. من اعلام کردم که همین غربی‌ها هواپیمای پهن‌پیکر به ما ندادند و هواپیماهای کوچک را، برنامه‌ریزی شده به ما دادند؛ پس از طرح این موضوع دیدم رویترز اعلام کرد که قرار بود هواپیمای بوئینگ 777 به ایران داده شود و ایران خودش قبول نکرده است.

در حالی که اولاً این هواپیما اصلا مال ایران نبود، این هواپیما را به ترکیه فروخته بودند می‌خواستند آن هواپیما را به ما بدهند ضمنا مشکلاتی به وجود آمد، طرف مقابل زمان‌کشی کرد تا برجام به هم خورد، امروز هم که هیچ یک از این کارها را نکرده‌اند باز زبان‌شان دراز است، کمپانی ایرباس قرارداد فروش 100 فروند ایرباس را با هما داشت کمپانی بوئینگ هم قرارداد 80 فروند بوئینگ، اما امروز ایرباس می‌گوید این قرارداد به حالت تعلیق درآمده است، خوب اگر این قرارداد تعلیق شده است پس چرا بابت هواپیماهایی که قبلا فروخته‌اید خدمات نمی‌دهید؟ چرا داکیومنت نمی‌دهید؟

چرا رویژن‌های جدید کتاب‌های هواپیما را به ایران نمی‌دهید؟ چرا دسترسی ایران را به ایرباس قطع کرده‌اید؟ اینها همه چرا‌هایی است که باید طرف مقابل پاسخ دهد.