زنگ خطر جدی برای بازار فناوری
سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران ضمن هشدار به معضلی که سال‌هاست گریبان‌گیر بازار کالاهای آی‌تی‌محور شده اعلام کرد که ممنوعیت واردات برخی کالاهای این حوزه که تولید مشابه دارند می‌تواند یک زنگ خطر جدی برای بازار و فعالان اقتصادی این حیطه باشد. کارشناسان سازمان نظام صنفی درباره اینکه آیا جلوگیری از واردات کالاهایی که تولید مشابه دارند به کالاهای آی‌تی محور هم مرتبط است یا خیر، معتقدند که آنها سال‌هاست با چنین مشکلی دست و پنجه نرم می‌کنند و متاسفانه دیدگاه دولت نسبت به این مساله در تمام این سال‌ها تغییری نکرده است.
موضوع ممنوعیت واردات کالاهای آی‌تی، داستان جدیدی نیست. در دو سال گذشته بارها مطرح شده که واردات کالاهایی که مشابه داخلی دارند، ممنوع است. سال گذشته نیز اعلام شده بود که وزارت صمت تصمیم دارد واردات هرگونه کالای خارجی دارای مشابه داخلی را ممنوع کند. اما در آن زمان ممنوعیت واردات برخی تجهیزات فناوری اطلاعات و ارتباطات باعث اعتراض شرکت‌های تامین‌کننده و فعالان حوزه فناوری شده و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای به این موضوع واکنش نشان داد و در نهایت نیز اعلام شد ممنوعیت واردات تجهیزات آی‌تی لغو شده است. هرچند بعد از رفع ممنوعیت یک ماه ثبت سفارش برخی تجهیزات زیرساختی فناوری اطلاعات از سمت وزارت صنعت، معدن و تجارت، واردکنندگان کالاهای فناوری اطلاعات و ارتباطات خبر از مشکلات جدیدی با بانک مرکزی دادند و آن این بود که بعد از گذشت دو ماه از سال ۱۳۹۹، موفق به دریافت ارز برای واردات کالاهای خود به کشور نشده‌اند.
از ممنوعیت واردات تا عدم تخصیص ارز به واردکنندگان
این کشمکش‌ها از ممنوعیت واردات کالا تا عدم تخصیص ارز تا امروز هم ادامه داشته و با آغاز سال جدید، باز هم به نظر می‌رسد تصمیم به جلوگیری از واردات کالاهای فناوری گرفته شده است.
چهارمین نشست خبری هیات‌مدیره نصر تهران صبح روز گذشته برگزار شد. آزاد معروفی، عضو هیات‌مدیره سازمان نصر تهران در این نشست درباره خبر جلوگیری از واردات کالاهایی که مشابه آن در کشور تولید می‌شود گفت: «جلوگیری از واردات کالاهایی IT به خاطر تولید داخل اولین‌بار نیست که در کشور اتفاق می‌افتد. متاسفانه از سمت دولت برنامه‌ریزی دقیقی در این زمینه انجام نمی‌شود و اگر کسی ادعای تولید داشته باشد می‌تواند به راحتی این بازار را بهم بریزد. همچنان این موارد به عنوان یک خطر برای واردکنندگان این حوزه حساب می‌شود، دولت باید بررسی کند که اگر کسی ادعای تولید دارد آیا توانایی تامین بازار با این حجم بالا را دارد یا آیا کیفیت محصولاتش به اندازه‌ای هست تا کاربران ایرانی از آن راضی باشند یا از تجهیزات آنها در سازمان‌ها و اداره‌ها استفاده شود.
او درباره حل مشکل دریافت ارز واردکنندگان که از سال گذشته شدت یافته بود گفت: «مشکلات ارزی واردکنندگان بازار کامپیوتر همچنان برقرار است و اگر اتفاق بدتری نیفتاده باشد تغییر خاصی در این زمینه رخ نداده است.» معروفی مشکلات در این زمینه را یک مشکل داخلی و کلی کشور می‌داند و توضیح می‌دهد: «به هر ترتیبی دولت به خاطر مسائل ارزی واردات را کمتر کرده و مشکلات پیش روی واردکنندگان قرار گرفته است.»
کالاهای آی‌تی تحت‌الشعاع این دستورات قرار می‌گیرند
معروفی با بیان اینکه بسیاری از کالاهای آی‌تی محور تحت الشعاع این دستورات قرار می‌گیرند اعلام کرد که سازمان نصر تهران از دیرباز سعی داشته تا با نهادهای مختلف دولت این موضوع را حل و فصل کند تا این «خطر بزرگ» را از بازار دور سازد. معروفی گفت که برخی تولیدکنندگان داخلی با اظهار اینکه می‌توانند کالایی را تولید کنند در واردات آن اختلال ایجاد می‌کنند و باعث می‌شوند که بازار سمت و سوی گرانی به خود بگیرد.
او اظهار کرد: «شاهد بودیم که در سال گذشته با اظهار یک شرکت تولیدکننده داخلی، قیمت مودم به یک قیمت فضایی و غیر واقعی تبدیل شد و قشری که در این میان ضرر و زیان دید همان قشر مصرف‌کننده بودند. ما همیشه در تلاش بودیم تا این دیدگاه را اصلاح کنیم، زیرا به بهانه حمایت از تولید نباید کار بازرگان را خراب کرد و همچنین بازار را به خطر نزدیک کرد.»
او می‌گوید آنها مانند گذشته با نامه‌نگاری و برگزاری جلسات با نهادهای گوناگون از جمله سازمان تنظیم مقررات پیگیر این جریان هستند تا بتوانند بازار کالاهای ITمحور را از این موارد دور کنند. معروفی بیان کرد: «همیشه یک سوال اساسی مطرح است که آیا یک تولیدکننده می‌تواند نیاز بازار را تامین کند؟ چگونه این مساله توسط دولت و دستگاه‌ها صحت سنجی می‌شود؟ برای این موارد هیچ پاسخ شفافی وجود ندارد.» معروفی با اشاره به اینکه روند پیگیری‌ها در ماه‌های اخیر بنا به دلایل مختلفی کند شده می‌گوید که در تلاش هستند تا این مساله را قبل از آنکه بازار مانند سال گذشته دچار شوک شود، با نهادهای مرجع پیگیری کنند و ایجاد کار گروهی برای این کار در وزارت صمت را یکی از مواردی خواند که می‌تواند پیگیری‌های لازم را در این رابطه انجام دهد.
وضع چنین قوانینی قاچاق را افزایش می‌دهد
پیش‌تر نیز مسعود شکرانی، عضو کمیسیون شبکه سازمان نظام صنفی رایانه‌ای اعلام کرده بود وضع چنین قوانینی باعث ازدیاد قاچاق خواهد شد که برای بازار و مصرف‌کننده به‌شدت خطرناک خواهد بود. او هم مانند معروفی پیشنهاد ایجاد کارگروهی در وزارت صمت را داده بود و تاکید کرده بود که اعضای این کارگروه باید از اعضای نصر، صاحب نظرات، اتحادیه‌های مربوطه، کمیسیون تامین و دیگر افراد کاربلد باشند تا بتوانند تصمیم‌گیری‌های بهتری انجام دهند. شکرانی گفته بود: «اگر شرکتی ادعای تولید یک کالا یا قطعه‌ای را کرد، باید به آن شرکت فرصت داده شود تا خودش را ثابت کند و بتواند در زمینه تولید آن قطعه یا کالا به خودکفایی برسد. باور کنید شرکت‌های ایرانی تمایل به خرید از تولیدکنندگان ایرانی دارند اما مساله اینجاست که در قوانین دولت ناگهان تمام بار یک وسیله در بازار به دوش یک تولیدکننده کوچک می‌افتد و او نمی‌تواند نسبت به تعهداتش درست عمل کند. باید ذره ذره شرایط بهتری برای آنها ساخت و در طول همین دوره هم از آنها حمایت کرد تا بتوانند به مرحله تولید برسند.» اگرچه همیشه به کالای آی‌تی به چشم یک کالای لوکس نگاه می‌کردند، اما کارشناسان این حوزه معتقدند که این کالاها، کالاهای با اولویت بالا هستند. ممکن است به دلیل تحریم‌ها محدودیت‌هایی وجود داشته باشد اما همین محدودیت‌ها هم باید اولویت‌بندی شود. واردات تجهیزات آی‌تی جزو ۱۰ اولویت اول است چون زندگی انسان‌ها در این بستر حرکت می‌کند و برای سرعت و صحت در کار، شرایط دورکاری، آموزش آنلاین، بانکداری الکترونیک و مثال‌هایی از این دست و لزوم آن برای همه مشخص شده که این کالاها چقدر ارزش و اهمیت دارد.
