چالش‌های سیاسی و اقتصادی FATF
حدود ۳ سال از جدی شدن پیوستن ایران به FATF می‌گذرد و در این مدت اظهارنظرهای بسیاری را در برداشت؛ با این وجود نگاه‌ها به چالش حل این پرونده بخشی سیاسی و بخشی نیز اقتصادی و بانکی است. این روزها با داغ شدن بحث پیوستن به مقررات FATF یا همان گروه ویژه اقدام مالی، سوال‌های زیادی درباره چیستی این گروه مطرح می‌شود که گاهی با پاسخ‌های اشتباه و غیرفنی در این باره مواجه می‌شویم. گروه ویژه اقدام مالی، یک سازمان بین دولتی است که توسط ۷ کشور صنعتی در سال ۱۹۸۹ تاسیس شد و در حال حاضر توسط ۳۸ کشور مدیریت می‌شود که با نگرش توسعه برای مبارزه با پولشویی فعالیت می‌کنند. این سازمان ۴۰ بند دارد که هر کشور عضو باید به آنها عمل کند تا در فهرست سیاه FATF قرار نگیرد. در نتیجه برخلاف اظهارنظرات اشتباه، این ساز و کار دستپخت چند کشور خاص نیست که بخواهند بر کشورهای عضو تسلط داشته باشند. کشورهایی مانند روسیه و چین عضو FATF هستند و طبیعتا خواستار به تله افتادن نیستند. به گفته برخی، ایران در صورت پیوستن به این سازمان با حمایت چین و روسیه می‌تواند از سیاسی کاری برخی کشورهای غربی مصون بماند و علاوه بر این مبادلات بانکی و نقل و انتقالات پول و حتی مراودات با کشورها را نیز سهل‌تر خواهد کرد. شاید جالب باشد که بدانید لبنان، سوریه و یمن و حتی ونزوئلا که شدیدترین تحریم‌ها را تحمل می‌کنند نیز عضو FATF هستند. لازم به ذکر است که توصیه‌های این سازمان، پشتوانه حقوقی سازمان ملل متحد را دارد. با این حال، ایران هنوز درباره پیوستن به FATF تصمیم نهایی را نگرفته و این موضوع با وجود تاکید رهبر معظم انقلاب مبنی بر بررسی دوباره و تصمیم‌گیری در این خصوص همچنان مسکوت مانده است. این در حالی است که جلسه ۱۸ فروردین امسال مجمع تشخیص مصلحت نظام که قرار بود با موضوع بررسی FATF برگزار شود به دلیل مخالفت ستاد ملی مقابله با کرونا، لغو شد. محمدجواد ایروانی عضو این مجمع به تازگی اعلام کرد: بررسی این لوایح بعد از رفع تحریم‌ها موضوعیت دارد، بنابراین قرار نیست تا پایان به نتیجه‌رسیدن مذاکرات وین این لوایح بررسی شوند. مراودات تجاری و نقل و انتقالات مالی از مهم‌ترین مباحثی است که به گفته موافقان این طرح، با پیوستن یا نپیوستن به FATF دستخوش تغییرات خواهد شد. در همین باره حسن روحانی رییس‌جمهوری معتقد است: بدون تصویب لوایح FATF روابط بانکی ما با دنیا به راه نمی‌افتد. فردا اگر به مشکل بانکی در دنیا خوردیم، مردم نگویند دولت ناکارآمد بود. همه کشورها تلاش می‌کنند رتبه بالاتری را در FATF کسب کنند ولی ما ایستادیم تماشا می‌کنیم. وی ادامه داد: همه باید واضح با مردم صحبت کنند. وقتی این لوایح اجرا نمی‌شود، یعنی مردم باید پول بیشتری بدهند. تمام کشورهایی که دوست ما هستند و با ما کار می‌کنند، به ما توصیه می‌کنند اگر به FATF ملحق نشوید، ارتباطات بانکی با ما قطع می‌شود. اگر لوایح اجرا نشد، به مردم توضیح دهیم چقدر این کار هزینه دارد. عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی نیز می‌گوید: FATF جزو ضرورت‌های فعالیت بانکی است که اگر تصویب نشود به خصوص در زمانی که تحریم‌ها برداشته شود، در مبادلات بانکی دچار مشکل می‌شویم. محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام یکی از مخالفان FATF است که در این باره می‌گوید: اقدام اخیر شورای FATF در دست گذاشتن بر روی دو مورد خاص مشکوک است، آیا این دخالت یک گروه خارجی در مسائل داخلی ایران نیست؟
