حفظ محیط‌زیست با انرژی‌های تجدیدپذیر

امروزه استفاده از انرژهای تجدیدپذیر مانند باد یکی از گزینه‌های اصلی تولید انرژی در دنیا است، از این رو کشورها برنامه‌های بلندمدتی در این زمینه تدارک دیده‌اند، ایران نیز بر اساس برنامه ششم توسعه باید سالانه یک‌هزار مگاوات انرژی بادی تولید کند.

در پایان سال ۲۰۱۰، میزان ظرفیت نامی تولید برق بادی در سراسر جهان برابر ۱۹۷ گیگاوات بود، امروزه ظرفیت انرژی منصوبه بادی در جهان ۴۸۷ هزار مگاوات است در این درحالی است که ظرفیت منصوبه نیروگاهی کشور ما ۷۵ هزار مگاوات است که از این میزان تنها حدود ۱۴۰ مگاوات شامل انرژی بادی بوده و سهم انرژی خورشیدی نیز کمتر و نزدیک به صفر است. در این میان دانمارک رکوردار جهانی تولید انرژی بادی در سال ۲۰۱۹ بوده است به‌طوری توانسته ۴۷ درصد از نیازهای برقی را از انرژی باد تامین کند، از این ۴۷ درصد برق تولیدی از انرژی باد ۲۹ درصد از انرژی در ساحل و ۱۸ درصد هم از دیگر منابع تامین شده است، این کشور تقریبا ۶ میلیون نفری که بیشتر آن با آب احاطه شده، شرایط مطلوب و پتانسیل قابل تجدیدپذیر بالا در این زمینه را دارد. در این میان آلمان نیز کشوری پیشتاز در این زمینه است. این شرایط برای کشوری مانند ایران نیز فراهم است چون هم از شمال و هم از جنوب در آب احاطه شده و علاوه بر آن دشت‌هایی دارد که سالانه مدام در آنها باد وزان است، مثلا بادهای ۱۲۰ روزه در سیستان و بلوچستان همیشه در حال وزیدن است، بادهای گرم کهنوج، باد منجیل، باد راز یا شره در استان قزوین، باد نشی (نعشی) در استان هرمزگان و تش باد در استان هرمزگان برخی بادهایی هستند که همواره در نقاط مختلف کشور می‌وزند. ایران هم طبق سند توسعه ملی برای انرژی‌های تجدید پذیر برنامه‌ریزی کرده و بر روی انرژی‌ باد متمرکز شده، البته از لحاظ تاریخی ایران یکی از کشورهای پیشگام در بهره‌گیری از انرژی بادی در آسیاب‌های بادی است، اما نخستین کاربرد مدرن و صنعتی از نیروی بادی در ایران سال ۱۹۵۵ بود، در این سال دو توربین بادی مدرن به‌ ظرفیت ۵۰۰ کیلووات خریداری و در استان گیلان نصب شد، پس از آن دولت ایران تصمیم گرفت تا انرژی بادی را در کشور توسعه دهد. اکنون ظرفیت نیروگاه‌های بادی ایران ۳۰۲ مگاوات است این درحالی است که پتانسیل اقتصادی احداث این نوع نیروگاه‌ها بیش از هفت هزار مگاوات است که به‌طور قطع استفاده از این ظرفیت می‌تواند در مدیریت اوج بار برق در کشور بسیار موثر و مفید باشد. نخستین سند مربوط به توسعه انرژی‌های پاک توسط سازمان انرژی‌های نو ایران و با کمک بانک جهانی تهیه شد، علاوه بر این سند، وزارت نیرو در چارچوب سند چشم‌انداز بیست ساله کشور، سیاست‌ها و اهدافی را در برنامه پنج ساله چهارم توسعه کشور (۱۳۸۸ - ۱۳۸۴) در زمینه انرژی‌های نو تدوین کرده بود، در واقع برپایه سند چشم‌انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران تا پایان سال ۲۰۲۵ ایران باید سالانه ۹۰ مگاوات مزرعه بادی تاسیس‌ کند.  بر اساس برنامه ششم توسعه باید سالانه ۱۰۰۰ مگاوات و هر ماه یک نیروگاه ۷۵ مگاواتی بادی در کشور نصب و راه‌اندازی شود تا از توسعه عقب نمانیم، سهم انرژی بادی در جهان روبه افزایش است بنابراین باید با شتاب بیشتر و برنامه‌ریزی گسترده‌تری پیش رویم. ایران به رغم داشتن ظرفیت‌های قابل توجه به ویژه در حوزه انرژی بادی و خورشیدی، متاسفانه میزان استفاده از آنها نسبت به سایر کشورها رضایت‌بخش نیست و بسیار کم است، کشورهای حاشیه خلیج فارس هم اقدامات بسیار گسترده‌ای را در این زمینه آغاز کرده‌اند؛ دبی، ابوظبی و عربستان سعودی در حال راه‌اندازی شهرهایی هستند که تمام انرژی مصرفی آنها از طریق انرژی تجدیدپذیر تامین می‌شود، یا در کشور اتیوپی ۲۳۰ مگاوات نیروگاه بادی نصب شده در حالی که میزان منصوبه کشور ما نصف این میزان است. بدون شک برای توسعه و ارتقای ظرفیت تولید برق بادی در ایران به سیاست‌های جذاب‌ و محرک نیاز است از این رو سازمان انرژی‌های نو ایران (سانا) به عنوان عامل دولتی قانونی را که خرید تضمینی انرژی‌های‌ نو نامیده می‌شود به اجرا درآورد. این عقب ماندگی در حالی است که ایران از لحاظ محیط زیست و مولفه‌های زیستی شرایط خوبی ندارد و بسیار شکننده است، انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی هوا به علت استفاده از سوخت‌های فسیلی نه تنها عرصه را بر محیط زیست کشور تنگ کرده بلکه گریبانگیر سلامت بشر نیز شده، انرژی باد به عنوان یک منبع انرژی پاک یکی از اقتصادی‌ترین روش‌های تولید برق است که آلودگی در محیط زیست ایجاد نکرده و همچنین پایان ناپذیر است، بر اساس بررسی‌های انجام شده تولید هر کیلو وات ساعت انرژی الکتریکی از باد در مقایسه با نیروگاه‌های سوخت فسیلی می‌تواند از انتشار حدود یک کیلوگرم CO۲ جلوگیری کند، از طرف دیگر زمانی که برق تولیدی از انرژی بادی تزریق می‌شود به همان نسبت تولید برق از سایر نیروگاه‌ها که سوخت‌های فسیلی مصرف می‌کنند کاهش می‌یابد که به همان نسبت از انتشار آلاینده‌های محیط زیست کاسته می‌شود.