کابل غرقِ خون

احتمال حمله امریکا علیه داعش خراسان

زهرا سلیمانی|حدود 9 ماه بعد از وقوع حادثه تروریستی در دانشگاه کابل و در شرایطی که فرودگاه کابل طی هفته‌های اخیر و بعد از خروج ایالات متحده از افغانستان به کانون تحولات مرتبط با این کشور بدل شده بود و هر روز تصاویر و اخبار مختلفی از تلاش مردم افغانستان برای خروج از این کشور از طریق فرودگاه کابل در رسانه‌های بین‌المللی منتشر می‌شد، انتشار خبر وقوع انفجاری مهیب در فرودگاه کابل و کشته شدن بیش از 90 نفر از مردم افغانستان و زخمی شدن صدها نفر دیگر در کنار مرگ 13امریکایی و زخمی شدن بیش از 18امریکایی افکار عمومی جهان را در بهت و شوک تازه‌ای فرو برد. پنتاگون در بیانیه‌ای اعلام کرده است که دو عامل انتحاری فروگاه کابل را هدف گرفتند که منجر به کشته شدن ۱۳ سرباز امریکایی و زخمی شدن ۱۸ تن دیگر از نیروهای امریکا در افغانستان شده است. بلافاصله پس از وقوع حادثه، داعش با انتشار خبری در وب‌سایت «اعماق» مسوولیت حمله به فرودگاه بین‌المللی کابل را برعهده گرفت. داعش در بیانیه‌ خود عکسی از یکی از نیروهای خود را که گفته بمبگذار انتحاری بود منتشر کرده است. در تصویر فرد مهاجم با کمربند انفجاری جلوی پرچم سیاه داعش ایستاده و با پارچه‌ای مشکی صورت خود را پوشانده به‌طوری‌که تنها چشمانش پیدا است. داعش همچنین تاکید کرد که بمبگذار انتحاری موفق شد با عبور از ایست بازرسی‌های امنیتی طالبان در فاصله 5 متری تجمع سربازان، مترجمان و همکاران نیروهای امریکایی، قبل از انفجار قرار گیرد. استقراری که در نهایت باعث شد یکی از غمبار‌ترین حوادث تروریستی سال‌های اخیر در کشوری شکل بگیرد که طی دهه‌های اخیر به جز درد و جنگ و خونریزی و افراط تجربه دیگری نداشته است. کشوری که ایالات متحده 2 دهه قبل در سال 2001 با وعده پایان جنگ و خونریزی یکی از بزرگ‌ترین لشکرکشی‌هایش به منطقه را ترتیب داد تا به‌زعم خود تصویر القاعده و طالبان را از صحنه تحولات منطقه و جهان محو کند. اما بعد از 2دهه جنگ و خونریزی و صرف هزاران میلیارد دلار سرمایه، نه تنها قدرت طالبان و القاعده کاهش پیدا نکرده، بلکه گروه‌های افراطی تازه‌ای در قالب داعش و النصره و... در اتمسفر منطقه ایجاد شده‌اند. گروه‌هایی که اظهارات مقامات ارشد امریکایی در جریان مناظرات انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده نشان می‌دهد، دست‌پرورده همان امریکایی هستند که با هدف مقابله و جمع کردن بساط آنها پا به منطقه گذاشته بود. اما سایت نورنیوز که اخبار مرتبط با شورای عالی امنیت کشور را منعکس می‌کند با انتشار خبر کوتاهی با اشاره به پرواز هواپیماهای سوخت‌رسان نظامی امریکا بر فراز امریکا پیش‌بینی کرده که امریکا به زودی عملیات نظامی گسترده‌ای را علیه داعش در افغانستان صورت خواهد داد.

  واکنش‌ها به حوادث تروریستی اخیر 

بلافاصله پس از وقوع حادثه تروریستی فرودگاه کابل، انگشت اتهام رسانه‌های بین‌المللی به طرف بایدن و ترامپ روسای جمهوری فعلی و گذشته امریکا نشانه رفت که با اتخاذ مجموعه‌ای از راهبردهای غیر معقول افغانستان را در تیررس مجموعه دامنه‌داری از حوادث تروریستی قرار دادند. رییس‌جمهور ایالات متحده اما در واکنش به این حادثه تروریستی ترجیح داد تا توپ را به زمین ترامپ بیندازد و راهبرد امریکا برای خروج از افغانستان را به دلیل توافقی بداند که رییس‌جمهور قبلی ایالات متحده با طالبان انعقاد کرده بود. رویکردی که ترامپ نیز به شکل دیگری آن را تکرار کرد و مسوولیت این فاجعه را به گردن بایدن انداخت. آسوشیتدپرس اما به نقل از اردوغان خبر داد که آنکارا نخستین گفت‌وگو با طالبان را در کابل انجام داد و طالبان از ترکیه خواسته است تا مدیریت فرودگاه کابل را به دست بگیرد. اردوغان در عین حال افزود که ترکیه در حال ارزیابی پیشنهاد طالبان به ترکیه برای اداره فرودگاه کابل است. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز، مراتب تاثر شدید خود از حوادث تروریستی ۴ شهریورماه از جمله در فرودگاه کابل را اعلام کرد. سعید خطیب‌زاده، با محکوم کردن هدف قرار دادن مردم بی‌دفاع افغانستان و هر نوع عملیات تروریستی که در آن زنان و مردان و جوانان و خردسالان مورد حمله قرار می‌گیرند، اظهار امیدواری کرد: با تشکیل هرچه سریعتر دولتی فراگیر در کابل، ارگان‌ها و نهادهای مسوول وظایف خود را در صیانت از جان و مال مردم عهده‌دار شوند. اما کشورهای اروپایی ضمن تاکید بر تداوم برنامه خروج از افغانستان اشاره کردند به روند مقابله با گروه‌های تروریستی ادامه خواهند داد.

   دست بایدن به خون آغشته است

در پی انفجارهای انتحاری کابل، جمهوری‌خواهان کنگره امریکا انگشت اتهام خود را به سوی بایدن گرفته و او را مقصر می‌دانند. لایز استفانیک، رییس کنفرانس جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان در توییتی نوشت: «دست‌های جو بایدن، رییس‌جمهوری امریکا خونین است. مسوول این فاجعه وحشتناک امنیت ملی و بشری ضعف و رهبری نادرست بایدن است. او برای فرماندهی نیروهای مسلح امریکا ناتوان و نامناسب است.» اما رییس‌جمهوری ایلات متحده که پیش از این هدفش از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان را حفاظت از جان سربازارن امریکایی عنوان کرده بود بعد از حادثه تروریستی کابل و کشته و زخمی شدن ده‌ها امریکایی ضمن شرکت در یک کنفرانس خبری که سی‌ان‌ان خبر آن را روی خروجی خود قرار داد، گفت: نه می‌بخشیم و نه فراموش می‌کنیم. جو بایدن در این زمینه با «قهرمان» خواندن افرادی که کشته شده‌اند، گفت: حملات همان چیزی بود که ما درباره آن صحبت کرده و از آن ابراز نگرانی کرده بودیم. ما دل شکسته و خشمگین‌ هستیم. شرایط در حال بررسی است و ما مدام در حال دریافت اطلاعات جدید هستیم. حمله‌ای که نهادهای اطلاعاتی درباره آن هشدار داده بودند در کابل رخ داد و منجر به کشته شدن شماری از امریکایی‌ها و غیرنظامیان شد. واشنگتن این موضوع را با جزییات پیگیری می‌کند. بایدن افزود: آنها که این حمله را در کابل انجام دادند، می‌دانند که ما نه می‌بخشیم و نه فراموش می‌کنیم. 

آنها را پیدا خواهیم کرد و بهای کارشان را خواهند پرداخت. اطلاعاتی وجود داشت مبنی بر اینکه داعش، دشمن قسم‌خورده طالبان، در حال برنامه‌ریزی حمله علیه ماست. در زمان مناسب برای حمله علیه داعش برنامه‌ریزی خواهیم کرد و این دشمن ما را باز نخواهد داشت. رییس‌جمهوری امریکا همچنین با تاکید بر اینکه خروج نیروهای امریکایی از افغانستان بر اساس قرار قبلی تا پیش از ۳۱ آگوست تکمیل می‌شود، گفت که وی به نیروهای امریکایی دستور داده تا «شبه‌نظامیانی» را که در پشت این حمله «تروریستی» بودند، مورد پیگرد قرار داده و هدف قرار دهند. بایدن گفت: تروریست‌ها نمی‌توانند جلوی ما را بگیرند. ما اجازه نمی‌دهیم که آنها ماموریت ما را متوقف کنند. ما عملیات تخلیه را ادامه می‌دهیم. من به فرماندهان‌مان دستور داده‌ام تا طرح‌های عملیاتی را برای حمله به تاسیسات، رهبری و دارایی‌های داعش را ایجاد کنند. رییس‌جمهوری امریکا قول داد تا با شدت و قاطعیت علیه داعش اقدام شود و به نیروهای امریکایی هم دستور داد تا «نهایت اقدامات ضروری» را برای حفاظت از نیروهای باقی مانده در کابل صورت بدهند. وی همچنین این نگرانی را که میان نیروهای طالبان و داعش ارتباطی احتمالی  وجود داشته باشد، منتفی دانست و اظهار کرد هیچ مدرکی در این زمینه مشاهده نشده است. بایدن با بیان اینکه «می‌دانیم عاملان حمله کابل چه کسانی هستند و به دنبال راه‌های مناسب برای حمله به آنها در هر کجا که هستند، خواهیم بود»، تصریح کرد: از مسوولان افغانستان می‌خواهم برنامه روشنی برای مبارزه با شاخه داعش در افغانستان ارایه کنند. منمسوولیت آنچه را که به ‌تازگی در افغانستان اتفاق افتاده، برعهده می‌گیرم اما این توافقی بود که در دولت قبلی بر آن توافق شده بود و ما باید آن را اجرا می‌کردیم. بایدن در پایان نطق خود به برخی سوالات رسانه‌ها پاسخ داد. او در پاسخ به سوالی درباره اعتماد ارتش امریکا به طالبان گفت: هیچ‌ کس به آنها اعتماد نکرده. ما فقط روی این مساله حساب می‌کنیم که آنها به منافع خود علاقه دارند. این به نفع آنهاست که ما همان زمانی که گفتیم آنجا را ترک کنیم، و اینکه حداکثر تعداد ممکن را خارج کنیم. او همچنین گفت امریکا شاید مهاجمان را بشناسد و افزود: آنها را خواهیم یافت. از بایدن سوال شد آیا تایید می‌کند امریکا فهرستی از اسامی کسانی که باید از افغانستان خارج شوند را به طالبان داده است تا امکان خروج آنها فراهم شود. او در پاسخ گفت که امریکا در مورد مسائل امنیتی با طالبان هماهنگی‌هایی دارد و افزود: بله، ممکن است مواردی مثل این بوده باشد. 

   رویدادهای کابل تایید‌کننده  پیش‌بینی‌های بدبینانه است

یکی دیگر از بازیگران صحنه تحولات جدید افغانستان روسیه است که در خصوص تبعات این حادثه بیانیه‌ای را منتشر کرد. سخنگوی کرملین دیروز گفت، دولت روسیه حملات تروریستی در کابل را که بیش از ۱۰۰ کشته برجای گذاشته، محکوم می‌کند. به گزارش اسپوتنیک، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت: این رویدادها تایید‌کننده پیش‌بینی‌های بدبینانه است که گروه‌های تروریستی می‌توانند از ناآرامی‌ها و آشوب در افغانستان به نفع خودشان بهره ببرند. این مساله نشان‌دهنده افزایش تنش‌ها در افغانستان است. همه در خطر هستند. این روند دلیل نگرانی‌های بیشتر ماست. سخنگوی کرملین همچنین گفت: روسیه در حال حاضر برنامه‌ای برای انجام ماموریت‌های بیشتر برای خارج کردن افراد از افغانستان در نظر ندارد. می‌دانید که عملیاتی در افغانستان در جریان بوده است. به نظر من، اوضاع در این کشور اکنون از طریق اداره‌های مختلف دولت روسیه تحت نظر است.در حال حاضر، برنامه‌های دیگری در نظر نداریم. همه‌ چیز به تحولات بعدی در افغانستان بستگی دارد.

   احتمال حمله امریکا علیه داعش 

پس از حملات انتحاری روز گذشته داعش در اطراف فرودگاه کابل که به کشته و مجروح شدن ده‌ها نظامی امریکایی و شهروندان افغانستانی منجر شد، جو بایدن، رییس‌جمهور امریکا تهدید کرد که از عاملین این اقدام تروریستی انتقام خواهد گرفت. سایت نور نیوز که اخبار مرتبط با شورای عالی امنیت کشور را بازتاب می‌دهد با انتشار خبری اعلام کرد اطلاعات دریافت شده نشان می‌دهد که ۳ تانکر سوخت‌رسان KC-135R نیروی هوایی ایالات متحده به سوی افغانستان پرواز کرده‌اند. تحرکات اخیر نیروهای نظامی امریکا از جمله اعزام هواپیماهای سوخت‌رسان به افغانستان نشان می‌دهد که این کشور در ساعات آینده قصد انجام حملات هوایی علیه داعش در افعانستان را دارد.