دلار ۴۲۰۰ تومانی باید حذف شود

سیدکمال سیدعلی 

سیاست‌های ارزی دولت به منابع و مصارف آن دوره‌ای که سیاست مورد نظر قرار است اعمال شود، برمی‌گردد. در برهه‌ای که با کمبود منابع ارزی مواجه هستیم و نمی‌توانیم نفت بفروشیم، یک نوع سیاست باید دنبال شود و زمان‌هایی که وضعیت بهتری داریم و درآمدهای نفتی خوب است سیاست‌های دنبال شده باید متفاوت باشد. همانطور که در گذشته نیز شاهد بودیم در این شرایط نرخ ارز به ثبات نسبی می‌رسید.  در مدت اخیر با جابه‌جایی دولت و تغییر کابینه مواجه بودیم و هنوز هم سکاندار بانک مرکزی مشخص نیست بنابراین اهداف و سیاست‌های کلان اقتصادی باید به نحوی اعمال شود که تنش‌های این مدت گذار از انتخابات و تغییر دولت برطرف شود چرا که دو سه ماهی وقفه داشتیم که در قیمت ارز تاثیر داشته و با افزایش حدود ۱۰ درصد روبرو شدیم.  به نظر می‌رسد چون با کاهش واردات در مردادماه هم روبرو بودیم در کاهش قیمت ارز تاثیر دارد و همچنین نگاه رییس‌جمهور به کنترل تورم و اظهارنظر درباره بازار ارز نیز بی‌تاثیر نیست. اما به‌طور کلی سیاست‌های کلان کشور باید بر این اساس باشد که اولین هدف بانک مرکزی حرکت به سمت یکسان‌سازی نرخ ارز باشد که در اهداف کلان ممکن است چندین ماه یا یک سال طول بکشد تا به اهداف مورد نظر برسد  تخصیص ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی به برخی از کالاهای اساسی و دارو کماکان هم رانت زیادی دارد و هم اینکه یکی از دلایل کسری بودجه این یارانه‌ای است که به برخی کالاها تخصیص می‌یابد. اما نکته قابل توجه اینکه دولت باید مسوولیت جبران حذف ارز ترجیحی را هم در نظر داشته باشد. واردات ما عمدتا باید از طریق صادرات کالاها باشد، یعنی کالاها باید با ارز حاصل از صادرات غیرنفتی به کشور وارد شود، ارز نفتی را نیز باید جهت پروژه‌های نیمه تمام صرف کنیم. تمام این امور حتما که به راحتی انجام پذیر نیست اما درباره کالاهای اساسی و دارو اگر دولت همچنان بخواهد سیاست تخصیص ارز ترجیحی را دنبال کند باز هم مجبور می‌شود از ارز نفتی استفاده کند که کار اصولی و درستی نیست. در این شرایط، کنترل نامحسوس بازگشت ارز حاصل از صادرات نیز باید جزو سیاست‌های کلان بانک مرکزی باشد. همچنین جلوگیری از قاچاق کالا و خروج سرمایه با هماهنگی دیگر دستگاه‌ها باید از سیاست‌های کلان اقتصادی در این زمینه باشد.  مدیریت تخصیص ارز باید به نحوی باشد که اولویت با مواد اولیه کالاهای صادرات محور قرار گیرد. باید انتظارات تورمی را بتوان کنترل کرد، یکی از دلایلی که بی‌ثباتی در نرخ ارز را به همراه دارد اظهارنظرات مختلف در این خصوص است که در این زمینه تیم اقتصادی دولت باید مدیریتی داشته باشد تا فقط یک نفر سیاست‌های ارزی و مسائل ارزی را بیان کند که به نظر می‌رسد این موضوع باید در بانک مرکزی انجام شود.