رمزارز رمزآلود
سیدمحمود حسینی
رمرزارزها از همان ابتدا موضوع معمول و روز نبودند و حتی این روزها هم که همه جا از آنها صحبت می‌شود برای بسیاری پایه شکل‌گیری آنها کمی نامفهوم است. بسیاری از افرادی که به خرید و فروش رمزارزها می‌پردازند، از فناوری‌هایی که این رمزارزها بر پایه آنها بنا نهاده شده‌اند اطلاع دقیقی ندارند. برخی اشخاص فعال در آن شبکه‌های نقل و انتقال آنها را به خوبی نمی‌شناسند. البته کار به جایی رسیده است که نیازی برای درک آنها حس نمی‌شود. حداکثر چیزی که در حال حاضر ضروری به نظر می‌رسد سرمایه لازم برای خرید و فروش و ثبت‌نام در یک صرافی رمزارزها است. این آشفتگی تا جایی است که افراد زیادی با آنکه دانش لازم را در این حوزه ندارند فقط با اتکا به گفته‌هایی که در شبکه‌های مجازی منتشر می‌شود تصمیم می‌گیرند که چه بخرند و چه بفروشند. تاریخچه رمزارزها با آنکه به دهه 80 میلادی برمی‌گردد اما در ذهن بسیاری تولد بیت‌کوین شروع رمزارزهاست. بیت‌کوین در سال 2008 توسط فرد یا گروهی ناشناس که اسم مستعار ساتوشی ناکاموتو را برای خود انتخاب کرده بودند، متولد شد. آنها پروژه بیت‌کوین را به صورت متن باز منتشر کردند. بااین حال تا سال‌ها بیت‌کوین فقط بین گیمرها (Gamer) و کسانی که شب و روزشان در اینترنت می‌گذشت شناخته شده بود. به نظر می‌رسد در ابتدا هم هیچکدام از خوره‌های اینترنت تصور نمی‌کردند که روزی بیت‌کوین به بیش از 60هزاردلار برسد.
روز 22 مه سال 2010 که به روز پیتزا موسوم شده است، فردی با پرداخت ده هزار بیت‌کوین دوتا پیتزا برای خودش خریده بود و احتمالا در آن زمان از خرید خود هم بسیار شاد بوده است از خوردن آن لذت برده است. زمانی که بیت‌کوین رشد خود را شروع کرد کم‌کم توجه دیگران را به خود جلب نمود. این شگفتی اول بود که برای اولین‌بار مردم به چیزی توجه کرده بودند که برخلاف روند تاریخی هیچ دولتی پشت آن نبود و یک تغییر عظیم گسسته رخ¬داده بود که همین موضوع باعث اقبال افراد زیادی به بیت‌کوین شد.
شگفتی دوم زمانی رخ داد که از نوامبر تا دسامبر 2017 یعنی حدود کمتر از دوماه، 2500درصد رشد داشت که این‌بار توجه خیلی‌ها، حتی کسانی که قبلا اسم بازارهای مالی را نشنیده بودند را به خود جلب کرد. اما ریزش شدید آن شوک بعدی بود. کسانی که در قیمت‌های بالا بیت‌کوین را خریده بودند برای دو سال در حسرت اشتباه خود بودند. بیت‌کوین به این نزول و ناامید کردن طرفدارانش تا مارس 2020 ادامه داد تا اینکه این‌بار با جهشی 3 برابر بیشتر از بار قبل خود را به بالای 64هزار دلار رسانید. این شوکی دیگر بر ذهن معامله‌گران و سرمایه‌گذارانش بود. برای برخی مثبت و برای برخی فاجعه‌بار. به نظر می‌رسد زنجیره این شگفتی‌ها همچنان ادامه خواهد داشت و نهایتا منجر به تغییر ماهیت این رمزارز مادر خواهد شد. هرچند از ابتدا ماهیتی رمزآلود داشت اما اتفاقات اخیر آن را بیشتر رمزآلود کرده است. فاصله زمانی شوک‌هایی که وارد می‌کند کمتر شده و علاوه بر تلاطم قیمتی، شرایط نامطمئنی را سپری می‌کند. موضوعات مختلفی مانند پذیرش یا ممنوعیتی که دولت‌ها اعمال می‌کنند. هک‌هایی که هر روز احتمال آنها بیشتر می‌شود، موضوع مصرف بالای انرژی که صدای طرفداران محیط زیست را درآورده است. روی آوردن باج‌افزارها به سمت این رمزارزها برای جابه‌جایی پول و سایر اتفاقاتی که منشأ آن بیت‌کوین است.
اخیرا برخی کارگزاری‌ها قراردادهای مشتقه مانند قرارداد آتی رمزارزها را به کاربران خود ارایه می‌کنند که به کل ساختار و شکل بازار آن را تغییر داده است. این قراردادها به‌شدت در حال گسترش هستند و استقبال عجیبی از آنها شده است. به‌طوری که ارزش بازار مشتقات به بیش از 100 میلیارد دلار در روز رسیده است. طبق گزارش‌ها، در ریزش 10 هزار دلاری بیت‌کوین در 21 سپتامبر بیش از 3میلیارد دلار پول اشخاصی که در قراردادهای اهرمی مانند قرارداد آتی معامله داشته‌اند از بین رفت که این موضوع در تاریخ بیت‌کوین بی‌سابقه بود. تلاش دولت‌ها برای نظارت بر معامله و نقل و انتقال آنها موضوع مهم دیگری است که باید به آن توجه شود. چیزی که در ابتدا ادعا می‌شد که به دلیل نگهداری غیرمتمرکز، دست دولت‌ها را از دنبال کردن نقل و انتقالات کوتاه کرده است و اکنون بسیاری از دولت‌ها مصمم به این کار هستند و خود از بازیگران اصلی این بازار شده‌اند.
بر ما پوشیده است که در روزها و ماه‌های آینده، این رمزارز چه شگفتی‌های دیگری در چنته برای سورپرایز کردن طرفداران و معامله‌گران خود دارد. اما آن چیزی که حتمی و واضح است تغییر ماهیت این رمزارز و به دنبال آن سایر رمزارزهاست و به نظر می‌رسد که باید منتظر باشیم که وارد فازی جدید شود. در واقع این تغییر سومین فاز تغییرات اوست. زمانی با یک دلار می‌شد چندین هزار بیت‌کوین خرید و زمانی یک بیت‌کوین 64هزار دلار می‌ارزید. فاز سومی که منتظر آن باید بود هم از جنس همین شگفتی‌ها خواهد بود.
