اصلاح پایان پیدا می‌کند؟
گروه بازارسرمایه|
بازار سرمایه در اولین روزکاری هفته روند نزولی به خود گرفت دلیل این موضوع را می‌توان تاثیرپذیری از اتفاقات هفته گذشته و روزهای اخیر دانست. به عقیده کارشناسان کشف ماینرها در شرکت بورس طی این هفته روی شاخص تاثیرگذار خواهد بود از سوی دیگر انتصاب رییس بانک مرکزی، حواشی ریاست سازمان بورس، نرخ دلار و مذاکرات تاثیر بسزایی در معاملات خواهد داشت.
طی معاملات روز گذشته نرخ دلار به 27 هزار و 650 تومان رسید و در مقایسه با روز گذشته خود در حدود 6/0 درصد کاهش قیمت داشته و براساس اعلام رسمی بانک مرکزی، تنها در ۶ماه اول سال جاری، ۵/۹ میلیارد دلار منابع برای واردات کالاهای اساسی تخصیص داده شده که معادل کل رقم سال گذشته بوده. این واردات که عمدتا با نرخ ترجیحی ۴۲۰۰تومان به ازای هر دلار انجام می‌شود طیف محدودی از کالاهای خوراکی، دارویی و نیز خوراک دام و تجهیزات پزشکی را در‌بر می‌گیرد. فاصله نرخ آزاد و نرخ ارز واردات کالای اساسی آنقدر بزرگ شده که حتی تخصیص دوبرابری ارز هم مانع رشد غیرعادی تقاضای واردات در این حوزه نیست. اگر گزارشات مرکز آمار را نیز بررسی کردیم نرخ خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در صدر تورم سالانه و ماهانه قرار دارد و کماکان آثار حذف ارز ترجیحی برای بخشی از کالاهای مرتبط در حال بروز است. در حوزه بازار سرمایه نیز در ۶ماه اول امسال محصولات طیف وسیعی از صنایع در بخش خوراکی، مصرفی و تا حدی دارویی مشمول افزایش نرخ شده‌اند که از ناپایداری ادامه تخصیص ارز ارزان و حرکت به سمت حذف نرخ مزبور حکایت دارد. در این میان، صنعت دارو هنوز بیشترین درگیری با ادامه سیاست ارز ترجیحی را دارد و به‌تبع آن، مهم‌ترین اثر از حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی را خواهد پذیرفت. انتظار می‌رود با تبدیل ارز واردات به نیمایی، بخش مهمی از شرکت‌های دارویی و تا حد کمتر غذایی در بورس تهران از این موضوع متاثر شوند؛ تاثیری که احتمالا با رشد تدریجی و هماهنگ فروش و بهای تمام‌شده، امکان رشد عدد مطلق سودآوری شرکت‌ها در کوتاه‌مدت را فراهم خواهد کرد.
این ارقام تاثیر بسزایی در روند معاملات داشته و دارد به‌طور مثال افزایش تورم و نرخ ارز موجبات رشد بازارسرمایه در کوتاه‌مدت فراهم سازد. بورس تنها بازاری است که می‌تواند در مقابل تورم ایستادگی کند و نرخ ارز نیز به‌طور مستقیم در میان مدت وبلندمدت موجبات رشد شاخص را فراهم سازد، بدین‌ترتیب می‌توان آینده را روشن‌تر از سایر بازارها پیش بینی کرد.
در این رییس بانک مرکزی نیز انتخاب شد که علی صالح آبادی به عنوان جوان‌ترین رییس سازمان بورس شناخته می‌شود از سویی دیگر این رییس به استقلال یافتن زیرمجموعه‌های خود و بانک مرکزی اعتقاد دارد که اگر این استقلال اجرایی شود می‌توان به رشد قابل قبول بازارسهام تا پایان سال امیدوار بود.
از سویی دیگر و براساس اعلام منابع معتبر حامد سلطانی ن‍ژاد، مدیرعامل بورس قرار است جایگزین محمدعلی دهقان دهنوی رییس سازمان بورس شود و به عقیده کارشناسان بازار باتوجه به سابقه بورسی این مدیر تالار شیشه‌ای سقوط عمیقی را تجربه نخواهد کرد.
آینده مذاکرات چه می‌شود؟
وضعیت پرونده هسته‌ای ایران هنوز پیچیده و مبهم است اما در روزهای اخیر شاهد اظهارات و مواضعی بوده‌ایم که امیدواری به خروج از این مرحله و شروع دوباره مذاکرات را افزایش داده است. شاهد هم رویکرد ایران درباره بازگشت به مذاکره. امیرعبداللهیان نقش آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران در امر از سرگیری مذاکرات را تکذیب کرد اما در عین حال تاکید داشت که ایران شرطی بر این کار ندارد. طرف امریکایی نیز می‌گوید که برای بازگشت به مذاکره شرط ندارد. فقط اما این نیست و شاهدیم که قید به زودی در اظهارات طرف‌های برجامی بیش از قبل به کار برده می‌شود. وزیر امور خارجه کشورمان در پایان سفر خود به مسکو در جمع خبرنگاران گفت: در این مذاکرات ما تاکید کردیم ایران اهل مذاکره است، مرد مذاکره و مرد عمل واقعی است و امیدواریم در آینده نزدیک در میز مذاکرات، طرف‌های مقابل نیز به همه تعهدات خود بازگردند و اگر همه طرف‌ها به تعهدات خود پایبند باشند و راستی‌آزمایی در این زمینه صورت بگیرد، ایران نیز پایبندی خود را همانطور که در گذشته نشان داده در آینده نیز نشان خواهد داد.
همچنین لاوروف هم صراحتا از بازگشت ایران به مذاکرات گفته است. در این بین البته بلینکن، وزیر خارجه امریکا بر محدود بودن فرصت مذاکرات تاکید کرده و مرکل هم قصد رایزنی‌هایی درباره ایران با بنت را دارد که شاید بتوان آن را نشانه سختی مواضع طرف غربی دانست. با این حال نشانه‌های امیدوارکننده‌ای از تغییر فضای مذاکرات بیشتر است. البته تحلیلگران داخلی در این باره هم اختلاف‌نظر دارند.
یک تحلیلگر سیاسی نیز در صفحه مجازی خود درخصوص وضعیت امریکا نوشت: در‌حالی که بسیاری از شاخص‌های پیش‌نگر از احتمال افت فعالیت‌های اقتصادی و کندشدن آهنگ رشد حکایت می‌کنند، نگاه سرمایه‌گذاران در جهان به سمت تصویب بودجه انبساطی در ایالات‌متحده امریکا و جبران افت تقاضای اقتصاد جهانی از این محل معطوف است. این بودجه که در اوایل سال جاری میلادی خوش‌بینی زیادی در مورد تصویب آن وجود داشت، با گذشت زمان و پیچیده‌تر شدن شرایط سیاسی در واشنگتن و افت محبوبیت سیاسی رییس‌جمهور، با موانع زیادی در مسیر تصویب مواجه شده است. در همین راستا، حداقل دو نماینده دموکرات مجلس سنا از قبول پیشنهاد بودجه ۵/ ۳ تریلیون دلاری جسورانه دولت بایدن به دلیل ملاحظات تورمی امتناع کرده‌اند و در سمت مقابل، در مجلس نمایندگان، ائتلاف چپ‌گرایان پیشرو در حزب دموکرات حاضر نیستند که با پیشنهاد ۵/ ۱ تریلیون دلاری دموکرات‌های معتدل و جمهوری‌خواهان به‌پیش روند و تهدید به عدم‌رای مثبت به هر نوع لایحه کمتر از ۵/ ۳ تریلیون دلاری کرده‌اند. به این ترتیب تصویب لایحه انبساطی در امریکا با یک چالش عمده سیاسی مواجه شده است. کارشناسان معتقدند در صورتی‌که دولت بایدن موفق به تصویب لایحه مزبور نشود احتمالا غلبه سیاسی حزب دموکرات در هر دو انتخابات مجالس ۲۰۲۲ و ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ با چالش عمده روبرو خواهد بود. از منظر اقتصادی نیز بازارهای جهانی نگران آثار عدم‌تصویب بودجه مزبور بر سمت تقاضا هستند؛ وضعیتی که اگر تا پیش از پایان سال میلادی تعیین‌تکلیف نشود پتانسیل ایجاد موج اصلاحی در بازارهای ریسک‌پذیر ازجمله کامودیتی‌ها را به‌صورت عمومی در پی دارد و باید به آینده این مذاکرات و تاثیر مثبت آن روی بورس ماند.
در عین حال و با بررسی روند معاملات طی چندهفته گذشته خبر از عدم‌نقش‌آفرینی حقوقی‌ها در معاملات سهام می‌دهد و ظن ورود پول‌های بزرگ برای خرید اوراق تضمینی دولت را تقویت کرده است. در این میان همچنین زمزمه‌هایی مبنی بر توصیه‌های بالادستی به صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای خرید اوراق دولتی شنیده می‌شود. روندی که دولت دوازدهم نیز با هدف پوشش کسری بودجه آن را طی کرد و با افزایش فشار فروش اوراق در بستر بازار سرمایه، زمینه‌ساز کوچ پول از معاملات سهام و رکود در این بازار شد. حالا منتقدان پیشین سیاست‌های اقتصادی دولت دوازدهم که به مدیران دولت جدید تبدیل شده‌اند، همان راهی را طی می‌کنند که پیش از این نتایج زیان‌بار خود را در بازار سرمایه نشان داده و اعتماد نیم‌بند سرمایه‌گذاران به این بازار را از میان برده است. در نتیجه برای بررسی و پیش‌بینی بازار سهام باید در انتظارمشخص شدن وضعیت ماند.
اصلاح قابل قبول بازار
سهیل کلاهچی، کارشناس درخصوص وضعیت بازار گفت: بازار سرمایه از خرداد ماه رشد معقولی را تجربه کرد و در این مدت برای یک ماه وارد مدار نزولی شد، این روند در ابتدا منجر به نگرانی سهامداران شد در حالی که بازار نیاز به چنین اصلاحی داشت و روند آن چندان نگران‌کننده نبود.
وی با تاکید بر اینکه روند نزولی صورت گرفته در بازار اصلاحی به موقع و منطقی بود، توضیح داد: فعالان بازار باید به این موضوع واقف باشند که وقتی معاملات بازار با سرعت بالا در حال رشد است به‌طور حتم اصلاح پرشتابی هم در انتظار آن خواهد بود، روند اصلاحی بازار سهام در شهریور ماه رخ داد که اصلاح صورت گرفته بسیار شدید بود و سبب نگرانی سهامدارانی در بازار شد که طی سال گذشته متحمل ضرر و زیان سنگین در بازار شدند. وجود چنین روند اصلاحی در بازار نشان‌دهنده آن است که رشد صورت گرفته در بازار طی چند ماه گذشته بسیار پرشتاب بوده است.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: تا قبل از ایجاد روند اصلاحی در بازار، برخی از تحلیل‌ها نشان‌دهنده ورود احتمالی شاخص بورس به مدار اصلاحی بود؛ در حالی که چنین اتفاقی رخ نداد و بازار به راحتی ضمن شکستن مقاومت‌های پیش رو به روند صعودی خود ادامه داد؛ در نهایت یک‌باره شاهد ایجاد روند اصلاحی سنگین در معاملات شهریور ماه بازار سهام بودیم. وی روند بازار را مورد پیش بینی قرار داد و افزود: روند معاملات بازار سهام تا پایان سال ۱۴۰۰ چندان نگران‌کننده نیست و می‌توان شاهد شرایطی مثبت در این بازار برای سرمایه‌گذاری باشیم. اکنون به نظر می‌رسد اصلاحی که بازار در پیش گرفته بود به پایان رسیده باشد و سقف قبلی که کانال یک میلیون و ۵۸۰ هزار واحد بود را به عنوان هدف نخست در پیش بگیرد، در مرحله بعد کانال یک میلیون و ٧٥٠ هزار واحد را می‌توان برای هدف دوم شاخص بورس در نظر گفت. این کارشناس بازار سرمایه معتقد است؛ با توجه به وضعیت فعلی معاملات بورس به نظر می‌رسد که برآیند کلی بازار تا پایان سال مثبت باشد و نباید چندان نگران روند فعلی این بازار بود. با توجه به وجود رکود اقتصادی در کشور، بحث‌هایی که می‌توانند روند صعودی یا نزولی بازار را تحت تاثیر خود قرار دهند در ٦ ماه دوم سال ضعیف‌تر عمل خواهند کرد. کلاهچی تاکید کرد: برای مثال اکنون کشور درگیر رکود تورمی است، تورم محرک رشد بورس است و می‌تواند این بازار را در مدار صعودی قرار دهد. با توجه به شرایط رکود تورمی نمی‌توان انتظار روندی پرقدرت را در بازار داشت اما به نظر می‌رسد که روند این بازار تا پایان سال صعودی باشد. وی ادامه داد: نمی‌توان پیش بینی دقیقی را از کانال شاخص بورس تا پایان سال اعلام کرد اما احتمال شکست سقف تاریخی شاخص بورس تا پایان سال یا ابتدای سال آینده زیاد است. در شرایط رکودی فضای حاکم در معاملات بازار آرام‌تر است و معاملات پر رونقی در هیچ یک از بازارهای سرمایه‌گذاری رخ نمی‌دهد.
