افزایش قیمت دلار و سکه با وجود اخبار آزادسازی پول‌های ایران
گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری |
با وجود اعلام خبر آزادسازی احتمالی 3.5 میلیارد دلار از پول‌های بلوکه شده ایران و پیش‌بینی خبرگزاری‌ها از خبرهای خوش بازار ارز و افزایش فروش ارزهای خانگی به خاطر احتمال شروع مذاکرات در وین، روز شنبه 22 آبان 1400، بازهم دلار روند صعودی خود را ادامه داد، و به قیمت 28740، دلار کانادا 23170، یورو 32890، درهم7820 تومان معامله شد . همچنین با اعلام اونس طلا به قیمت 1864 دلار، قیمت طلا افزایش یافت و سکه طلا به 12 میلیون و 720 هزار تومان، گرم 18 به 1 میلیون و 275 هزار تومان رسیده است. برخی کارشناسان بازار می‌گویند بازار در صورتی واکنش مثبت نشان می‌دهد که اخبار مثبت از مذاکرات حاصل شود و آزادسازی پول‌های بلوکه شده عملا امکان عرضه ارز را ممکن سازد.
حرکت آرام دلار در کانال ۲۸ هزار تومانی
هر دلار در صرافی‌های بانکی (شنبه، ۲۲ آبان‌ماه) با رشد ۱۲۹ تومانی به قیمت ۲۷ هزار و ۹۵۵ تومان داد و ستد شد.قیمت فروش یورو با ۱۳۱ تومان افزایش برابر ۳۲ هزار و ۲۸ تومان بود. همچنین قیمت خرید هر دلار ۲۷ هزار و ۴۰۱ تومان و نرخ خرید هر یورو نیز ۳۱ هزار و ۳۹۳ تومان اعلام شد. علاوه بر این، نرخ خرید دلار در بازار متشکل ارزی ۲۷ هزار و ۴۷۶ تومان و نرخ فروش آن ۲۷ هزار ۷۲۶ تومان بود. این در حالی است که نرخ خرید یورو در این بازار ۳۱ هزار و ۴۴۴ تومان و نرخ فروش آن نیز ۳۱ هزار و ۷۲۹ تومان اعلام شد.همچنین در سامانه نیما در معاملات روز شنبه، حواله یورو به نرخ ۲۶ هزار و ۸۹۷ تومان فروخته و حواله دلار به بهای ۲۳ هزار و۵۰۳ تومان معامله شد.قیمت دلار از خردادماه وارد کانال ۲۶ هزار تومان شد و در این محدوده نوسان داشت و در مقطعی به سمت رقم ۲۷ هزار تومان نیز حرکت کرد. در شهریورماه نرخ دلار نزولی یا ثابت بود، البته برای چند روزی نیز در محدوده قیمتی ۲۸ هزار تومان معامله می‌شد اما این شرایط دوامی نداشت.
احتمال آزادسازی پول‌های بلوکه شده
به تازگی اعلام شد که بیش از 3،5میلیارد دلار از منابع مسدودی کشور آزاد شده و در حال ورود به چرخه تجاری کشور است، اکنون نیز گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که جریان ارزی در سامانه نیما و بازار متشکل ارزی بهبود یافته است. چندی پیش رییس دولت به دستگاه‌ها دستور داد زمینه آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران در سایر کشورها را فراهم کنند که در این بین، اعداد و ارقامی که از میزان بدهی کشورها مطرح می‌شود که با وجود پیگیری از بانک مرکزی، پاسخی درباره میزان دقیق این ارقام و صحت آنها داده نشد.کشورهای بدهکار به ایران و میزان بدهی آنها شامل انگلیس معادل۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون پوند، کره جنوبی معادل هشت میلیارد دلار، ژاپن به میزان سه میلیارد دلار، امریکا سه میلیارد دلار، عراق معادل شش میلیارد دلار و لوگزامبورگ دو میلیارد دلار است که علت بدهی آنها عمدتا ناشی از صادرات نفت، گاز و برق است که تحریم‌ها مانع از رسیدن پول آنها به کشور شده است.
برآوردها نیز حاکی از آن است که تقریبا پول‌های بلوکه شده ایران در سایر کشورها به ۵۰ میلیارد دلار می‌رسد که آزادسازی و تزریق آنها به بازار ارز نقش مهمی در ساماندهی بازار ارز خواهد داشت اما طبق نظر کارشناسان، تاکنون هر بار که قیمت‌ها در بازار ارز روند صعودی به خود گرفت، دولت‌ها با آگاهی از تاثیر روانی مثبت انتشار اخبار درباره آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده، از این موضوع برای کاهش قیمت‌ها در بازار ارز استفاده می‌کنند، درحالی که این کاهش موقتی بوده و حتی ممکن است با گذشت زمان و مشخص شدن گفتار درمانی این اخبار، اثر منفی نیز داشته است.
به گونه‌ای که علی سعدوندی، یک کارشناس اقتصادی پیش از این در گفت‌وگویی با ایسنا، درباره پیشنهادهای ارزی به دولت تاکید کرد که دولت در زمینه بازار ارز از گفتار درمانی پرهیز کند، زیرا مهم‌ترین ابزار بانک مرکزی برای سیاست‌گذاری، اعتبار آن است و اگر واقعا به منابع ارزی دسترسی ندارد، گفتار درمانی نکند و اعتبار خود را از بین نبرد تا منابع ارزشمند ارزی هدر نروند.در رابطه با وضعیت درآمدهای ارزی کشور، رییس کل بانک مرکزی در گفت‌وگویی خبر از سه برابر شدن درآمدهای ارزی دولت در هفت ماهه امسال داد و گفت: دسترسی دولت به منابع ارزی بیشتر و بهتر شده است و حجم معاملات در بازار متشکل ارزی ۵۰ میلیون دلار، در سال گذشته به میزان ۷۰۰ میلیون دلار و در هفت ماهه امسال نیز ۱.۱ میلیارد دلار بوده است که نشان از بهبود عمق معاملات در بازار متشکل ارزی دارد.
علاوه بر این، حسین راغفر از حاضرین در نشست رییس‌جمهوری با اقتصاددانان نیز گفت که رییس کل بانک مرکزی خبر از گشایش‌های ارزی در ماه‌های آینده داده است.اکنون، در شرایطی که قیمت‌ها در بازار ارز صعودی و اعلام فعالان بازار حاکی از آن است که تقاضای زیادی برای ارز وجود دارد اما ارز برای پاسخ به این تقاضا کم است و پیش‌بینی آنها نیز خبر از تداوم افزایش قیمت ارز داشت، خبر رسید که به تازگی بیش از ۳.۵ میلیارد دلار مسدود شده ایران در یکی از کشورها آزاد و در حال ورود به چرخه تجاری کشور است.پس از این خبر، بانک مرکزی در گزارشی اعلام کرد که جریان ارزی در سامانه نیما و بازار متشکل ارزی بهبود یافته است و میزان معاملات ارز در سامانه نیما یا همان سامانه‌ای که در آن، نیاز ارزی واردکنندگان تامین می‌شود در دوره منتهی به هفته سوم آبان ماه به سه میلیارد و ۷۱۵ میلیون دلار رسید.این روند، نشان‌دهنده افزایش ۷۰ درصدی در این مدت و حاکی از بهبود تامین ارز مورد نیاز واردکنندگان است، به‌طوری که میزان معاملات از ۴۱۸ میلیون دلار در هفته دوم مهر، به ۷۲۷ میلیون دلار در هفته سوم آبان افزایش یافته است. در بازار متشکل ارزی یا همان بازار صرافی‌ها نیز که به عنوان مرجع معاملات ارز به صورت اسکناس در کشور شناخته می‌شود، در یک ماه گذشته، حدود ۲۸۲ میلیون و ۴۹۳ هزار دلار اسکناس با میانگین هر دلار، ۲۶ هزار و ۸۱۰ تومان معامله شد.حجم ارز اسکناس عرضه شده در این بازار هم، روند افزایشی داشته و از ۲۵ میلیون و ۲۱۰ هزار دلار، به ۵۶ میلیون و ۶۶۷ هزار دلار رسیده که نشان‌دهنده بهبود روند تامین ارز و عرضه اسکناس مورد نیاز متقاضیان در این بازار است.
در شرایطی که خبر از آزادسازی بخشی از منابع ارزی کشور می‌شود و گزارش بانک مرکزی نیز این موضوع را تایید می‌کند، تاثیر این آزادسازی بر بازار ارز و قیمت‌ها حائز اهمیت است که کارشناسان اقتصادی معتقدند، تزریق تمام منابع ارزی کشور به بازار می‌تواند نرخ دلار را به ۱۵ هزار تومان یا کمتر از این برساند اما در خوش‌بینانه‌ترین حالت این قیمت حداکثر دو تا سه ماه می‌تواند حفظ شود و بعد از آن جهش پیدا می‌کند. البته، اقتصاددانان برای مدیریت نوسانات در بازار ارز پیشنهاد می‌کنند تا محدوده معینی از سوی دولت برای نرخ ارز تعیین شود که به اعتقاد برخی از آنها، محدوده مناسب برای نرخ ارز ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان می‌دانند، زیرا به استناد ادعای تحلیلگران، پایین‌تر از این محدوده مشکلاتی را برای تولیدکنندگان ایجاد می‌کند.
مدیرعامل بازار متشکل ارزی حجم بالای عرضه ارز حاصل از صادرات و انتظار صرافان برای عدم افزایش قیمت دلار در روزهای آتی را عامل کاهش قیمت دلار در این بازار عنوان کرد.امیر عباس میرزایی افزود: بنابر آمار منتشر شده در خصوص میزان معامله و روند قیمتی ارز تجاری (ارز نیما) از سوی بانک مرکزی طی یک ماه و نیم اخیر در دوره منتهی به هفته سوم آبان ماه سال جاری، مجموعا ۳ میلیارد و ۷۱۵ میلیون دلار ارز در سامانه نیما معامله شده و میانگین قیمت ارز معامله شده در سامانه نیما نیز ۲۳ هزار ۳۴۶ تومان بوده است.نکته قابل توجه در این گزارش این است که روند هفتگی میزان معاملات ارز تجاری در سامانه نیما، به صورت کلی یک روند افزایشی بوده که حاکی از بهبود تأمین ارز موردنیاز واردکنندگان از سوی بانک مرکزی است، به این معنا که میزان معامله ارز تجاری در سامانه نیما از مبلغ ۴۱۸ میلیون دلار در هفته دوم مهر ماه به میزان ۷۲۷ میلیون دلار در هفته سوم آبان ماه رسیده است که در حدود ۷۰ درصد رشد نشان می‌دهد.اما در خصوص میزان و میانگین قیمت ارز اسکناس که در بازار متشکل ارزی به عنوان مرجع معاملات ارز به صورت اسکناس در کشور، طی یک ماه اخیر معامله شده است نیز آمار، جالب توجه است. طی یک ماه و نیم اخیر، مجموعا حدود ۲۸۲ میلیون و ۴۹۳ هزار دلار ارز اسکناس در بازار متشکل ارزی معامله شده است و میانگین قیمتی ارز معامله شده در این سامانه نیز برای هر دلار، ۲۶ هزار و ۸۱۰ تومان بوده است.بنابر آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی، حجم ارز اسکناس عرضه شده و معامله شده در بازار متشکل ارزی طی یک ماه اخیر، روندی افزایشی را نشان می‌دهد، به نحوی که از ۲۵ میلیون و ۲۱۰ هزار دلار در هفته دوم مهر به حدود ۵۶ میلیون و ۶۶۷ هزار دلار در هفته سوم آبان رسیده است. این موضوع، نشان‌دهنده بهبود روند تأمین و عرضه ارز اسکناس موردنیاز متقاضیان از طریق بازار متشکل ارزی است.در همین حال و همزمان با روند افزایشی عرضه و معامله ارز اسکناس در بازار متشکل ارزی، قیمت ارز در این بازار نیز روندی با ثبات داشته و در برخی دوره‌ها، روند کاهشی بوده است. به نحوی که میانگین قیمت هر دلار اسکناس معامله شده در این بازار از ۲۷ هزار و۳۴۶ تومان در هفته دوم مهر ماه به ۲۷ دلار و ۱۹۰ تومان در هفته سوم آبان ماه کاهش یافته است.از مجموع حدود ۴ میلیارد دلار ارز معامله شده در طی یک ماه و نیم اخیر، بالغ بر ۹۲ درصد به ارز تجاری با اصلاحا همان ارز معامله شده در سامانه نیما اختصاص دارد و کمتر از ۸ درصد، مربوط به معامله اسکناس ارز تعلق دارد
ترمز دلار کشیده شد
پس از دو صعود تند و تیز، روند افزایشی قیمت دلار مقابل سایر ارزها متوقف شد. شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد، در معاملات با ۰.۱۷ درصد کاهش نسبت به روز گذشته، در سطح ۹۵.۱۱۲ واحد بسته شد.
دلارهای خانگی در صف فروش
بررسی میدانی وضعیت خرید و فروش ارز در سطح شهر حاکی از این است که فشار فروش بیشتر شده و افراد در واکنش به آزادسازی ۳.۵ میلیارد دلار منابع مسدود کشور و احتمال کاهش قیمت‌ها، نه تنها تمایلی به خرید دلار ندارند بلکه صف‌های فروش نیز تشکیل داده‌اند. بعد از آنکه خبر آزادسازی ۳.۵ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در یکی از کشورها مطرح شد، این بازار خالی از خریدار بود. در حالی که دلارهای خانگی برای فروش راهی بازار شده بودند. یکی از کارکنان صرافی به ایرنا گفت: قیمت دلار از صبح، روند نزولی داشت و بعید می‌دانم با توجه به خبرهایی که در روزهای گذشته منتشر شده حداقل در دو هفته آینده نرخ دلار افزایش یابد.
دلارهای خانگی در صف فروش
یکی دیگر از کارمندان صرافی می‌گوید: خریداران ما بیشتر متقاضیان ارزهای دولتی هستند که پس از خرید سهمیه خود اقدام به فروش می‌کنند.وی تاکید دارد که با اهتمام دولت سیزدهم به کنترل نرخ ارز، قیمت دلار افزایش نخواهد داشت بلکه کاهش می‌یابد.به گزارش ایرنا، طی چند روز گذشته خبرهای خوشی از بازار ارز منتشر شد. براین اساس «علی نادری» مدیرعامل ایرنا در توییتی اعلام کرد که اخیرا بیش از سه و نیم میلیارد دلار از منابع مسدود ایران در یکی از کشورها در دسترس قرار گرفته است و بخش قابل توجهی از این منابع در حال ورود به چرخه تجاری کشور است.
