اخبار
تأسیس بازار گاز صنایع در بورس انرژی
علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی در نشست چشم‌انداز فولاد ایران، فرصت‌ها و چالش‌ها اظهار کرد: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در صنعت فولاد، تأمین انرژی موردنیاز برای تولید فولاد در کشور است و بنابراین یکی از مباحث در وزارت صمت و بورس انرژی این است که بتوان زیرساختی را برای صنایع بزرگ کشور فراهم کرد تا برق و گاز پایدار را تأمین کنند. وی افزود: ابزارهای مالی استانداردی در بورس‌های کالای دنیا برای این مساله وجود دارد، اما این موضوع مستلزم همکاری نهادهای متولی انرژی کشور ازجمله وزارت نفت و برخی شرکت‌های تابعه آن است. مدیرعامل بورس انرژی گفت: بنابراین یکی از بحث‌هایی که به جد پیگیر آن هستیم و مطالعات آن نیز انجام‌شده است و در اختیار وزارت نفت نیز قرار داده‌ایم راه‌اندازی بازار گاز در کشور است و در تمام کشورهایی که صادرکننده و تولیدکننده گاز هستند بازار گاز وجود دارد که صنایع بزرگ از طریق این بازار می‌توانند گاز موردنیازشان را تأمین کنند و از طریق ابزارهای آتی ریسک را مدیریت کنند. وی تصریح کرد: باید به صنعت نیروگاهی و گاز نیز مانند سایر صنایع نگاه شود و باید در مورد نحوه قیمت‌گذاری آن بازنگری انجام شود. مدیرعامل بورس انرژی افزود: در صنعت برق حدود ۶۰ درصد توسط بخش خصوصی تولید می‌شود و ۳۰ درصد مصرف برق کشور توسط مصرف‌کنندگان بزرگ صنعتی انجام می‌شود که با یک مکانیسم می‌توان‌سوخت نیروگاه‌ها را به‌صورت غیر یارانه‌ای داد و برق پایداری را که نیروگاه‌های بخش خصوصی تولید می‌کنند توسط صنایع خریداری شود. نقوی بابیان اینکه گاز انحصاراً در اختیار دولت است، گفت: اگر بازار گاز تشکیل شود و دولت کمی تصدی‌گری خود را در این زمینه کم کند، می‌توان در بحث صادرات و واردات گاز در چارچوب بخش خصوصی کارکرد. مدیرعامل بورس انرژی اظهار داشت: ابزار دیگر در مورد گاز صنایع، گواهی صرفه‌جویی انرژی است. صنایع بزرگ ما مقداری بالاتر از استاندارد مصرف دارند در چارچوب آیین‌نامه بهینه‌سازی مصرف انرژی ابزاری با عنوان گواهی صرفه‌جویی انرژی تعریف‌شده که بر اساس آن صنایع بزرگ می‌توانند تکنولوژی که مصرف گاز آنها را کاهش می‌دهد در صنعت خود به‌کارگیرند و در یک دوره زمانی که به تصویب کمیسیون صرفه‌جویی انرژی می‌رسد، سوخت صرفه‌جویی شده را در قالب گواهی صرفه‌جویی دریافت کنند. در تلاش هستیم تا دارایی پایه این گواهی‌ها اجازه صادرات داشته باشند. وی افزود: با استفاده از ابزارهای آتی و مشتقه در بازار گاز و برق و همچنین استفاده از ابزار گواهی صرفه‌جویی می‌توانیم در کنار صنایع بزرگی مثل فولاد قرار داشته باشیم تا نسبت به تأمین انرژی پایدارشان اطمینان خاطر بیشتری داشته باشند ولی این به‌تنهایی در اختیار بورس انرژی نیست بلکه نهاد متولی انرژی در این زمینه باید همراه شود و بخشی هم به صنایع برمی‌گردد تا این مطالبه را از وزارتخانه‌های نفت و نیرو داشته باشند.
آثار مثبت سیاست بازار باز بر بازار سهام
علی بیگ‌زاده، مدیرعامل شرکت دارایی مرکزی بابیان اینکه تأمین مالی دولت از طریق بازار سرمایه می‌تواند کارکردهای چندگانه‌ای در اقتصاد ملی داشته باشد گفت: شفافیت در حجم و نرخ تأمین مالی، امکان نظارت از بالا به‌واسطه تصویب میزان انتشار اوراق در قوانین بودجه و سایر قوانین بالادستی، امکان عملیات بازار باز، تنظیم بازار بین‌بانکی، تعیین نرخ بر اساس سازوکار بازار و سیگنال دهی به سایر نرخ‌های تأمین مالی، ازجمله کارکردهای یادشده است. بیگ‌زاده با اشاره بر اینکه توسعه بازار بدهی یکی از الزامات توسعه پایدار بازار سرمایه کشور است، اذعان کرد: در این سال‌ها شاهد اقدامات مهم توسعه‌ای در این رابطه بوده‌ایم. انتشار اوراق بر مبنای رتبه اعتباری و طراحی انواع اوراق منطبق با نیازهای تأمین مالی هر صنعت، ازجمله این موارد هستند. وی با اشاره به اهمیت نقش‌آفرینی دولت در تأمین مالی بخش خصوصی از محل اوراق به عنوان محور اصلی سیاست‌های توسعه‌ای این بخش، اظهار کرد: در بازار اوراق بدهی، بخش‌های مالی دولت‌ها در سایر کشورها ازجمله خزانه‌داری و بخش مرتبط باسیاست بازار باز در بانک مرکزی، بسیار نقش‌آفرین هستند. دولت‌ها از طریق این ابزارها، ضمن تأمین مالی، به سیاست‌گذاری در حوزه تعیین نرخ بهره در بازار می‌پردازند؛ بنابراین، دولت‌ها یکی از بازیگران اصلی بازار اوراق با درآمد ثابت هستند. مدیر سابق بازار اولیه بابیان اینکه «آیا انتشار اوراق دولت بر وضعیت بازار سهام اثر منفی می‌گذارد»، تأکید کرد: اصولاً بازیگران بازار اوراق و بازار سهام ازلحاظ ریسک‌پذیری متفاوت هستند؛ بنابراین، انتشار اوراق بهادار و سهام و همچنین رونق یکی نمی‌تواند بر دیگری اثر مستقیم و قوی داشته باشد. از طرف دیگر، مشتری اوراق بدهی، صندوق‌های با درآمد ثابت هستند که با توجه به رسالت وجودی این صندوق‌ها، میزان و حدود فعالیت آنها در بازار مشخص و تعریف‌شده است، بنابراین، از این منظر نیز اختلالی در عملکرد هر دو بازار رخ نمی‌دهد. وی با اشاره به تأثیر مثبت عملیات بازار باز بر بازار سهام، خاطرنشان کرد: اگر بانک مرکزی از ابزار سیاست بازار باز و انتشار اوراق به نحو مناسب استفاده کند، کاهش نرخ بین‌بانکی می‌تواند از نرخ تأمین مالی دولت بکاهد و درنتیجه این امر، تأثیر مثبتی بر وضعیت بازار سهام می‌گذارد. به گفته این فعال بازار سرمایه، اقتصاد کشور در همه ارکان خود نیازمند شفافیت است؛ انتشار اوراق به شفافیت و نظم‌بخشی بدهی‌های دولت می‌انجامد. بی‌تردید، انتشار اوراق بدهی و بهره گرفتن دولت از ساختار شفاف بازار سرمایه، نظارت بخش‌های مختلف بر مبلغ و نرخ‌های تأمین مالی دولت را امکان‌پذیر میکند. بیگ‌زاده تصریح کرد: البته دولت نیز در انجام تعهدات خود در رابطه با پرداخت اصل‌وفرع اوراق، بسیار دقیق و به‌موقع عمل کرده که این موضوع در افزایش اعتماد بازیگران عرصه اوراق نقش بسزایی داشته است.
