سقوط اقتصاد در دره بی‌تدبیری
گلی ماندگار|
هیچ کس نمی‌داند، این همه اصرار برای حذف 4 هزار و 200 تومانی از سوی برخی نمایندگان مجلس به خاطر چیست؟ در شرایطی که مشکلات اقتصادی و معیشتی هر روز تعداد بیشتری از مردم را درگیر می‌کند و آمار سوء تغذیه سیر صعودی دارد، باز هم این نمایندگانی که قرار بود مدافع حقوق مردم باشند به دنبال تصویب قانونی هستند که هنوز تصویب نشده ترکش‌هایش به جان مردم می‌خورد. از گرانی دارو تا اقلام خوراکی.
این که پیامدهای حذف ارز 4 هزار و 200 تومانی چه بلایی به سر اقتصاد ومعیشت مردم می‌آورد، امری است کاملا بدیهی. اگر قرار باشد، این قانون تصویب شود، همان چند میلیون باقی مانده بالای خط فقر هم به زیر آن سقوط می‌کنند. قوانینی که بدون هیچ بررسی و فراهم آوردن زیر ساختی به تصویب می‌رسند، عموما تاثیرشان بر زندگی مردم است و این تاثیر می‌تواند آنها را به انواع و اقسام گرفتاری‌ها دچار کند. اما همه‌چیز به لایحه بودجه 1401 برمی‌گردد. به زبان ساده‌تر این بودجه بیش از هر چیز بر مالیات استوار شده و مردم برای هر خدماتی باید مالیات پرداخت کنند. مالیاتی که قرار بود از سرمایه داران و کسانی که بنگاه‌های اقتصادی بزرگ را اداره می‌کنند گرفته شود، حالا قرار است از مردم عادی دریافت و دولت با این وسیله کسب درآمد کند. افزایش نرخ ارز، افزایش نرخ جریمه تخلفات رانندگی و ....
البته که صحبت‌های رییس دولت درباره کارت خرید نان به اقشار جامعه به نظر می‌رسد که حذف ارز 4 هزار و 200 تومانی بدون توجه به عواقبی که به بار خواهد آورد در دستور کار دولت قرار گرفته و دولتی که قرار بود وضعیت اقتصادی را بهبود بخشد حالا با تصویب چنین لوایح و قانون‌هایی آن را به انتهای دره بی‌تدبیری سوق می‌دهد. مردم بیشتر از این نمی‌توانند فشارهای اقتصادی را تحمل کنند. همین که نرخ ارز دو هزار تومان ارزان شد، نشان‌دهنده کاهش تورم یا رشد اقتصادی نیست. مردم اقتصاد را با متر و معیار معیشت خود اندازه می‌گیرند.
زندگی زیر سایه فقر
حالا نمایندگان مجلس و مخالفان ارز 4 هزار و دویست تومانی از آمار خانوارهایی که دچار فقر مطلق هستند سخن می‌گویند، آماری بیش از 3 میلیون خانوار، اینکه آنها خواستار ارایه کارت تامین کالای اساسی به این خانوارها شده‌اند، نشان می‌دهد، اوضاع تا چه حد وخیم است. اما زندگی کردن زیر سایه فقر و دریافت اعانه از دولت تا کی می‌تواند ادامه داشته باشد.
امان‌الله قرایی جامعه شناس در این باره به «تعادل» می‌گوید: انگار دیگر گوش شنوایی برای شنیدن مشکلات مردم وجود ندارد، آقایان هر کاری دوست دارند انجام می‌دهند، بدون اینکه بدانند عواقب این کارها و تصویب این قوانین چه تاثیری بر زندگی مردم می‌گذارد. جامعه که دچار فقر شود، دچار آسیب می‌شود، دچار بزه می‌شود. همین دیروز رییس پلیس تهران اعلام کرد طی 10 ماه گذشته آمار سرقت 2 درصد افزایش داشته است، این آمارهایی است که در اخبار اعلام می‌کنند و معلوم نیست آمارهای واقعی و محرمانه چه میزان از این آسیب‌ها را نشان می‌دهند. مگر می‌شود، نمایندگان مجلس به دنبال تصویب قانونی باشند که به گفته خودشان قیمت مرغ را به کیلویی 80 هزار تومان و قیمت گوشت را به کیلویی 300 هزار تومان افزایش دهد؟ اینها نمایندگان مردم هستند یا تامین‌کنندگان کسری بودجه دولت؟
وضعیت بحرانی است
این جامعه شناس در بخش دیگری از سخنانش می‌افزاید: چه باور کنیم چه باور نکنیم، وضعیت اجتماعی و اقتصادی کشور بحرانی است، این دو مقوله به یکدیگر وابسته‌اند. نمی‌توانیم جامعه را بدون اقتصاد و اقتصاد را بدون جامعه در نظر گرفته و مورد بررسی قرار دهیم. هر بی‌مبالاتی از سوی دولتمردان می‌تواند منجر به اتفاقات غیر قابل کنترل شود. برای خیلی از مردم تحمل این وضعیت دیگر ممکن نیست. در حالی که هر روز خبری از افزایش کارتن خوابی، اتوبوس خوابی و ... منتشر می‌شود، چطور می‌توان به وضعیت اقتصادی کشور بی‌توجه بود. در حال حاضر آسیب‌های اجتماعی مانند، دزدی، فحشا، اعتیاد و ... رو به افزایش است، نمی‌توانیم این واقعیت‌ها را پنهان کنیم. نمی‌توان برای از بین بردن این آسیب‌ها فقط به زور متوسل شد. رفع این آسیب‌ها نیاز به کارهایی دارد که زیرساخت‌های جامعه را بهبود ببخشد. باید اقتصاد درست شود تا بتوانیم آمار دزدی و تن فروشی را پایین بیاوریم. باید اقتصاد درست شود تا بتوانیم به وضعیت معتادان رسیدگی کنیم.
ازدواج آسان و فرزندآوری با کدام پشتوانه؟
آنهایی که قانون ازدیاد جمعیت تصویب می‌کنند، به این فکر کرده‌اند که چه پشتوانه‌ای برای بچه‌هایی که در آینده قرار است به دنیا بیایند، درست کرده‌اند؟ کدام درمان رایگان، آموزش رایگان و... را برای نسل آینده فراهم کرده‌اند. در حالی که به دلیل همین مشکلات اقتصادی آمار طلاق هر روز افزایش پیدا می‌کند، ما شعار ازدواج آسان و فرزندآوری می‌دهیم با کدام پشتوانه؟ نمی‌شود با شعارها و وعده‌های توخالی مملکت را اداره کرد. نمی‌شود با امر و نهی کردن به مردم در مورد خورد و خوراک و اجابت مزاج آنها از زیر بار مسوولیت واقعی شانه خالی کرد. باید باور کنیم، شرایط اقتصادی و معیشتی مردم خوب نیست، باید باور کنیم آسیب‌های اقتصادی منجر به آسیب‌های اجتماعی و افزایش جرم و جنایت در کشور می‌شود، باید باور کنیم تا شرایط اقتصادی مساعدی در کشور وجود نداشته باشد نمی‌توانیم با راهکارهای غیر عملی مردم را به ازدواج و فرزندآوری تشویق کنیم، باید تمام این شرایط را باورکنیم و برای همه آنها راهکاری مناسب در نظر بگیریم.
۳ میلیون خانوار دچار فقر مطلق هستند
نماینده مردم جغتای، جوین و سبزوار در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ۳ میلیون خانوار دچار فقر مطلق هستند، نیز در این باره به ایلنا گفت: تعداد خانوارهایی که دارای توانمندی بالا هستند نیز در کشور زیاد داریم و ضریب جینی در کشور نشان می‌دهد با این اختلافی که ایجاد شده، عده‌ای واقعا توانمند هستند، به‌طوری که چندین میلیون کارت در ایران داریم که تراکنش مالی آنها بیش از یک و نیم میلیارد تومان است.
بهروز محبی نجم‌آبادی با اشاره به اینکه شعارهای مجلس و دولت مبارزه با فقر مطلق بوده است، گفت: از طریق سامانه رفاه ایرانیان که در قانون بودجه نیز آمده است باید افراد شناسه خاص داشته باشند و تمام نهادهای حمایتی که در کشور هستند و در مبارزه با فقر مطلق کار می‌کنند، باید به یک اتحاد در این زمینه برسند. ما باید بتوانیم رصد دقیقی از افرادی که در دهک‌های یک تا پنج هستند داشته باشیم و دریابیم چه شرایطی دارند و به این افراد کمک کنیم.
محبی با اشاره به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی گفت: قطعا آن چیزی که امروز به عنوان حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مطرح است، زمانی برای ما موضوعیت خواهد داشت که بتوانیم کارت تامین کالای اساسی که شامل ۲۵ کالای اساسی مورد استفاده اکثریت خانواده‌ها است را طراحی کرده و به این خانوارها کمک کنیم تا از حداقل‌ها برخوردار باشند. در کمیسیون‌های مختلف مجلس باید به وظیفه خود به درستی عمل کنیم و برنامه دقیقی برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر داشته باشیم.ایجاد اشتغال و سرمایه‌گذاری در این خصوص در لایحه دولت به خوبی دیده شده است. ایجاد اشتغال به ضعیف شدن فقر مطلق کمک می‌کند، اما کمک‌های حمایتی نیز باید قطعا در دستور کار باشد.
عدم توانایی دولت در سامان دادن ارز دولتی
غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده اسبق مجلس نیز در این باره به خبرآنلاین گفت: دولت یک‌بار با دوفوریتی و باری دیگر از طریق لایحه بودجه نشان داده که از حذف ارز ترجیحی کوتاه نمی‌آید. رییس دولت اگر قصد دارد که ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف کند باید تدریجی این کار را انجام دهد. حالا از ۲۵ کالای اساسی یارانه ۱۸ کالا را به‌صورت ناگهانی قطع کرده‌اند و در فاز دوم این تعداد بیشتر می‌شود که پیامدهای سخت اجتماعی خواهد داشت. معنای دیگر حذف ارز ترجیحی، اعتراف ضمنی دولت به این واقعیت است که از توان مدیریتی لازم برای مهار هرج‌ومرج در این حوزه برخوردار نیست و نمی‌تواند توزیع ارز ۴۲۰۰ تومانی را ساماندهی کند.
افزایش قیمت‌ها حتمی است
ایمن آبادی در پاسخ به این اظهارنظر نمایندگان مجلس که گفته‌اند بعد از حذف ارز دولتی قیمت‌ها را کنترل می‌کنند، اظهار کرد: چنین اتفاقی بعید است. قطعاً قیمت مرغ بالاتر از ۸۰ هزار تومان خواهد بود و گوشت هم قیمت بالای ۳۰۰ هزار تومان خواهد داشت. قیمت لبنیات به‌شدت بالا خواهد رفت و اغلب مردم، دیگر نمی‌توانند حتی یک شیر بخرند و امنیت سلامت و غذایی مردم دچار مخاطره خواهد شد چراکه با درآمدهای موجود در کشور ما تأمین این مقدار پروتئین و انرژی و کالری تقریباً، غیرممکن خواهد شد. سوءتغذیه شدید سراسر کشور را فرا خواهد گرفت. او در مورد بودجه سال آینده گفت: بودجه سال ۱۴۰۱ را فاجعه‌بارترین بودجه در کل تاریخ پس از انقلاب می‌دانم و حاضرم برای آن مناظره کنم و این بودجه فاجعه‌آمیز است. برای حذف ارز بسیار عجله می‌کنند و به نظرم، تماماً نگاه سیاسی است. روزی می‌گفتند ارز آقای جهانگیری است. در آن زمان دولت اقدامی انجام داد که هنوز هم به نظر من درست است. الآن هم فکر می‌کنم اگر نظارت قوی شود بازهم می‌توان ارز ۴۲۰۰ تومانی را ادامه داد و بسیار سودمند است.
