اصلاح دستورالعمل حاکمیت شرکتی
محسن انصاری مهیاری، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: سازمان بورس حدود ۶ میز صنعت (پالایشگاهی، سیمان، نیروگاه، بیمه، خودرو و ساخت قطعات و پتروشیمی) با هدف، تعامل و برقراری ارتباط بیش از پیش سازمان با صنایع، شناسایی مشکلات آنها و انتقال آن به مسوولان ذیربط برگزار کرد. انصاری مهیاری خاطرنشان کرد: اتفاقات بسیار مثبتی پس از برگزاری این ۶ میز صنعت مشاهده شد زیرا در لایحه بودجه ۱۴۰۱، قرار بر این بود که نرخ خوراک و سوخت تغییر زیادی داشته باشد اما با پیگیری‌های رییس سازمان و اعضای هیات‌مدیره، در نهایت سقف نرخ خوراک گاز ۵ هزار تومان به ازای هر مترمکعب و سقف سوخت ۲ هزار تومان تعیین شد که در شرایط فعلی با توجه به جنگ روسیه و اوکراین و افزایش گاز در اروپا اهمیت این موضوع دو چندان شد. به گفته مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار؛ در حال حاضر سازمان بورس همچنان پیگیر تغییر فرمول فعلی نرخ خوراک است، تا دو هاب بین‌المللی که مصرف‌کننده بوده و تولیدکننده نیستند، از فرمول خارج شوند. وی ابراز‌امیدواری کرد به زودی شاهد نتایج این پیگیری‌ها خواهیم بود. انصاری مهیاری به اداره دیگری که اخیراً از سوی سازمان بورس تأسیس شده اشاره کرد و افزود: با توجه به اهمیت موضوع، اداره نظارت بر شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی تشکیل شد. با توجه به اینکه در حال حاضر حدود ۴۹ میلیون نفر از مردم کشورمان سهامدار مستقیم و غیر مستقیم سهام عدالت هستند و سهام عدالت حدود ۱۰ درصد کل بازار سرمایه را تشکیل می‌د‌هد.
تعیین تکلیف شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی
مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار کرد: از مجموع ۳۱ استان، به دلیل مشکلات موجود، تاکنون ۲۶ استان مورد بازگشایی قرار گرفتند و کماکان ۵ استان کشور هنوز وارد بازار سرمایه نشده است. به دلیل این موضوع و سایر مشکلات مربوط به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، سازمان بورس تصمیم گرفت، اداره‌ای تخصصی در خصوص سهام عدالت تشکیل دهد. این مسوول گفت: سود سهام عدالت امسال هم به زودی برای تمامی مشمولان سهام عدالت پرداخت می‌شود. در حال حاضر تعداد ۳۶ شرکت سرمایه‌پذیر سهام عدالت که ۳۲ شرکت آن سودده بودند، اقدام به واریز سود‌های خود کرده و عدد خوبی به حساب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واریز شده است که‌امیدواریم طی روز‌های آتی مابقی هم پس از وصول، به حساب مشمولان واریز شود. وی درباره پرداخت سود از طریق سامانه سجام (سامانه جامع اطلاعات مشتریان شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه) وجوه بیان کرد: در سال ۱۴۰۰، حدود ۲۷۶ ناشر از مجموع ۵۹۰ ناشر سودده، سود خود را به رقم ۱۶ همت (هزار میلیارد تومان) از طریق سامانه سجام پرداخت کرده‌اند. بنابراین، از ناشران درخواست می‌شود به‌طور حتم در هیات‌مدیره‌های خود مطرح کرده و سود را به احترام سهامداران خود از طریق سامانه سجام پرداخت کنند. انصاری مهیاری ادامه داد: درصدد هستیم ضمن کاهش هزینه‌ها، شرکت سپرده‌گذاری عضو اتاق پایاپای شده و به نوعی بانکداری الکترونیک تشکیل و هزینه‌ها کاهش یابد. در حال حاضر به ازای هر سهامدار ناشر باید ۲۵۰ تومان هزینه به شرکت سپرده‌گذای پرداخت کند و شرکت سپرده‌گذاری هم تمام این مبالغ را بابت هزینه‌هایی که باید برای این امور انجام دهد، پرداخت و هیچ‌گونه مبلغی برای سود خود کنار نمی‌گذارد. مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار‌امیدواری کرد: اگر بانک مرکزی هم موافقت کند، شرکت سپرده‌گذاری به عنوان عضو معتمد اتاق پایاپای پذیرفته شود، این هزینه‌ها به‌شدت کاهش یافته و استقبال ناشران نسبت به پرداخت سود خود از طریق سامانه سجام روز به روز بیشتر می‌شود.
نگاه به عملکرد مدیریت نظارت بر ناشران در سالی که گذشت
وی در ادامه به برخی اقدامات سازمان بورس در طول یک سال اخیر در حیطه وظایف مدیریت نظارت بر ناشران اشاره کرد و افزود: در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ماه سال جاری، ابلاغیه برگزاری مجامع الکترونیک برای تمامی ناشران ارسال شد و طبق این ابلاغیه، تاکنون حدود ۱۶ شرکت مجامع خود را به صورت الکترونیک برگزار کردند. این مسوول ادامه داد: در راستای رعایت صرفه و صلاح سهامداران خرد، بهتر است ناشران مجامع خود را به صورت الکترونیک برگزار کنند زیرا با این اقدام، هزینه سهامداران به‌شدت کاهش یافته و امکان تصمیم‌گیری و اعمال رای از سوی سهامداران به‌شدت افزایش می‌یابد. انصاری مهیاری به اقدامات دیگر سازمان اشاره کرد و گفت: جدول تحلیل حساسیت از دیگر اقدامات بود، به این شکل که تمامی ناشران اوراق بهادار ملزم شدند در گزارش تفسیری خود و در فصل چهارم، نسبت به درج و تحلیل حساسیت سود و زیان خود اقدام کنند. وی اظهار کرد: افشای دلایل تغییر سود و زیان عملیاتی از دیگر اقدامات سازمان بود به این معنا که اگر ناشری در سود و زیان عملیاتی خود بیش از ۳۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یا کاهش داشته باشد نسبت به شفاف‌سازی و توضیح در خصوص دلایل این موضوع اقدام کنند. ابلاغیه بسیار خوب و مفیدی هم برای تمامی ناشران مبنی بر افشای فهرست زمین و ساختمان‌ها ارسال شد که خوشبختانه ۱۰۰ درصد ناشران از آن استقبال کردند. انصاری مهیاری در ادامه صحبت‌های خود با بیان اینکه ابلاغیه‌ای برای تمامی ناشران مبنی بر اعلام فهرست جزییات هزینه‌های انرژی ارسال شده است، گفت: طی یک ماه اخیر با توجه به لایحه بودجه ۱۴۰۱، بازار با نوسانات بسیار زیادی در بحث مربوط به خوراک پتروشیمی و نرخ گاز صنایع همراه بود. به همین منظور از همه ناشران تولیدی خواسته شد که نسبت به شفاف‌سازی هزینه‌های انرژی خود اقدام کنند که بازار هم از این موضوع استقبال کرد. وی ادامه داد: پیگیری‌های زیادی در خصوص فهرست دارندگان اطلاعات نهانی ناشران در حال انجام است که به زودی ابلاغیه‌هایی در این زمینه صادر خواهد شد و‌امیدواریم در فاز بعدی، افشای فهرست دعاوی حقوقی له یا علیه ناشران منتشر شود. اسامی ۷۸۱ ناشر در سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده که تعداد ۳۸۳ ناشر در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده‌اند، ۱۶۴ ناشر در فرابورس و حدود ۲۰۳ ناشر در بازار پایه وجود دارند و ۳۱ ناشر هم صرفاً در سازمان ثبت شده‌اند و هنوز در هیچ کدام از بورس‌ها مورد معامله قرار نگرفته‌اند. مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار بیان کرد: در سال ۱۳۹۹، در مجموع بورس و فرابورس، ۱۲۸ ناشر پذیرش شدند اما به دلیل شرایط بازار و رکودی که از نیمه دوم سال ۹۹ بر بازار حاکم شد، در سال ۱۴۰۰، تنها ۴۹ شرکت در بورس و فرابورس پذیرش شدند.سال ۱۳۹۹، ۵۸ عرضه اتفاق افتاد که در سال جاری هم به دلیل شرایط بازار و اینکه احتمال داشت عرضه‌ها بازار را با نوسانات زیاد همراه کند، تنها ۲۶ عرضه صورت گرفت.
اصلاح دستورالعمل حاکمیت شرکتی
انصاری مهیاری به موضوع حاکمیت شرکتی اشاره کرد و گفت: از اعمال حدود ۵ ماده حاکمیت شرکتی که جزو ۵ ماده اصلی نیز بوده تا اطلاع ثانوی جلوگیری به عمل آمده و تعلیق شدند. وی اظهار کرد: دستورالعمل حاکمیت شرکتی به‌طور مجدد مورد بازنگری قرار گرفته است و در این راستا از مشاوران خارجی و اساتید دانشگاه‌های داخلی استفاده شده است و پیش‌نویس دستورالعمل در این زمینه تهیه شده است. این دستورالعمل برای همه ناشران ارسال شده، نظرات‌ایشان دریافت شده و به زودی برای اظهارنظر و ارایه پیشنهادات توسط فعالان محترم بازار منتشر خواهد شد. مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: موضوعی که بازار با آن بسیار درگیر است و تقاضای مطالبه‌گری برای آن وجود دارد، بحث قیمت‌گذاری دستوری است. زمانی که شرکتی وارد بازار سرمایه شده یا دولت آن را خصوصی می‌کند، دیگر باید از اعمال مدیریت در آن شرکت خودداری کرده و به صاحب اصلی آن بسپارد و دولت‌ها به حاکمیت بخش خصوصی احترام بگذارند. صنعت خودرو نباید درگیر قیمت‌گذاری دستوری قرار گیرد و اگر شرکت‌های خودروساز در بازار سرمایه پذیرفته شده‌اند و سهام آنها در دست مردم است، قیمت‌گذاری دستوری روی این صنایع معنایی ندارد. وی عنوان کرد: در بحث مربوط به صنعت پالایشی که از سال ۸۶ شرکت‌ها به مردم واگذار شدند، دیگر لزومی ندارد دولت روی فرآورده‌ها و مواد اولیه آنها قیمت‌گذاری کند. سازمان بورس مدام در حال مکاتبه است و در حال برگزاری جلسه با سایر مسوولان نظام است و اگر مطالبه‌گری برای حذف قیمت‌گذاری دستوری نباشد، کار‌ها پیش نرفته و حرف‌ها شنیده نمی‌شود. انصاری مهیاری در پایان گفت: اصلاح قانون بازار در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است و از ناشران خواسته شده اگر نکاتی، انتقاد یا پیشنهادی دارند به سازمان بورس و مدیریت ناشران و همچنین بورس و فرابورس ارسال کنند تا در کمیتههای مربوطه بررسی شود.
