رویارویی کی یف-مسکو مساوی با بازی برد-برد تهران
محمد پورتدین، کارشناس ارشد بازار سرمایه به بررسی اثرات جنگ روسیه و اوکراین در اقتصاد جهان، پرداخت و گفت: غرابت تهران و مسکو در چند سال اخیر با پیشرفت قابل توجه و کم‌سابقه‌ای نسبت به ۴۰ سال گذشته مواجه شده و تنیده شدن اهداف استراتژیک و راهبردی دو کشور را رقم زده است، به‌طوریکه همبستگی‌های سیاسی و اقتصادی دو چندانی در دو کشور همسایه ایجاد کرده است. نکته قابل تاملی که در این بین هوشیاری بیشتر دولت‌مردان را می‌طلبد، به زمان شروع جنگ روسیه و اوکراین و بهره‌برداری حداکثری روسیه از مذاکرات وین باز می‌گردد.
پورتدین افزود: روسیه به عنوان یکی از پنج قدرت شورای امنیت در حالی وارد جنگ با اوکراین شده که به دلیل مراودات بالای نفت، گاز و انرژی در سطح بین‌المللی (صادرات ۴۲۵ میلیارد دلاری روسیه به اروپا) تبعات و تحولات خاصی در صنایع جهان ایجاد خواهد شد. او ادامه داد: در زمان اتحاد جماهیر شوروی، اوکراین از نظر سیاسی و اقتصادی پس از روسیه، دومین قدرت بزرگ منطقه بود و بعد از فرانسه، دومین کشور وسیع اروپا به شمار می‌رفت؛ کشوری که از دید افراد بومی ساکن به دو دسته تقسیم شده به‌طوری که ساکنان بخش‌های شرقی و جنوبی، اغلب روس زبان، ارتدوکس و طرفدار روسیه بوده و ساکنان بخش‌های غربی، کاتولیک و طرفدار غرب، کی‌یف نیز خاستگاه و محل بنیان کلیسای ارتدوکسِ روسیه هستند.
پورتدین ادامه داد: بسیاری از صنایع اصلی و مادر (پنج پایگاه بزرگ نظامی و موشکی اتمی شوروی، منجمله «پایگاه نوزدهم شکاری راکوو» در قلب اوکراین یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های موشکی اتمی شوروی) اتحاد جماهیر شوروی در اوکراین وجود داشت که پس از فروپاشی، به اوکراین تعلق گرفت.
اروپایی‌ها و جایگزینی گاز روسی
این کارشناس بازارسرمایه افزود: بحران صادرات گاز روسیه به کشورهای اروپایی، اروپا را وادار به تلاش برای جایگزینی گاز و نفت روسیه کرده است؛ در این بین ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گازی جهان و مجاورت جغرافیایی مطلوب، گزینه مناسبی برای اروپایی‌ها به شمار می‌آید.
پورتدین توضیح داد: بر اساس انعقاد قرارداد جدید ۷۰ میلیون یورویی نفت در برابر کالای مابین ایران و روسیه، دو کشور همکاری نزدیکی در بخش‌های مختلف از جمله احداث و نگهداری ﺗﺄسیسات تولیدی، توسعه زیر ساخت‌های شبکه برق، بخش نفت و گاز و تجارت ماشین‌آلات، تجهیزات، کالاهای مصرفی و محصولات کشاورزی خواهند داشت؛ قراردادی که تحریم‌های کشورهای غربی ضد دو کشور ایران و روسیه را کم رنگ خواهد کرد. او ادامه داد: روسیه با الحاق شبه جزیره کریمه بر تنگه کرچ و دریای آزو به‌طور کامل بر آب‌های آزاد مدیترانه مسلط شده به‌طوریکه در بحران سوریه ناوهای دریایی روسیه نقش مهمی در بندر طرطوس و انتقال سلاح به سوریه ایفا کردند، قدرت‌نمایی که می‌تواند برای ایران که سال‌هاست از منافع حمل و نقل دریایی بی‌بهره بوده، سودمند تلقی و عامل بازدارنده دشمنان کشور شود
توقف فولاد اوکراین و ایران به عنوان بازار هدف
پورتدین تصریح کرد: کشور اوکراین سالانه حدود ۲۱ میلیون تن فولاد تولید می‌کند که با صادرات حدود ۱۵ میلیون تنی، درواقع ۷۰ درصد از تولید خود را به دنیا صادر می‌کند؛ اما اکنون بنادر عمده اوکرایین شامل Odessa و Mariupol هدف موشک قرار گرفته و تعطیل شده‌اند، سایر بنادر شامل Chernomorsk و Pivdenny و Nikolaev و Dneprobugsky و Berdyansk نیز به دلیل ایمنی تعطیل شده‌اند. این کارشناس بازارسرمایه با اشاره به صنعت فولاد اوکراین افزود: صنعت فولاد این کشور که شامل دو غول فولادی ArcelorMittal Kryvyi Rih و Metinvest است، در شرایط کنونی توقف فعالیت خود را اعلام کرده و معادن مرتبط نیز به دلایل ایمنی، تعطیل شده‌اند که همگی از توقف صادرات فولاد اوکراین حکایت دارد؛ این موضوع ادامه افزایش قیمت صادراتی فولاد ایران را رقم زده و می‌تواند بازار هدف مطلوبی (ایتالیا، ترکیه، مصر، لهستان، بلغارستان، الجزایر، عراق و لبنان) برای صنعت فولاد کشور (فخوز، ارفع، کاوه، فولاد، هرمز و ذوب) تلقی شود. او گفت: صادرات حدود ۸۰ درصدی گاز و نفت خام روسیه از مسیر ۵ خط لوله واقع در خاک اوکراین به اروپا انجام می‌شود که از اهمیت بسیار بالای اوکراین برای روس‌ها حکایت دارد و اوکراین را تبدیل به مهم‌ترین کشور اروپای شرقی از دید اقتصادی، ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک برای روس‌ها کرده است. تحریم روسیه از سوی اروپا و امریکا، این کشور را نیازمند شرکای جدیدی خواهد کرد که کشور همسایه ثروتمند ایران می‌تواند یکی از گزینه‌های اصلی شراکت باشد و منافع بی‌شماری را نصیب ایران کند.
جهش قیمت اوره و آمونیاک
پورتدین در بررسی دیگر بازارهای بین‌المللی تحت تاثیر جنگ روسیه گفت: در بازارهای بین‌المللی، اوره و آمونیاک در نتیجه حمله روسیه به اوکراین با جهش قیمتی مواجه شده‌اند؛ البته توقف تولید اوره اوکراین چندان مهم نبوده، اما ادامه تحریم‌های غرب بر علیه روسیه، می‌تواند توازن بازار را بر هم زده و عرضه اوره روسیه را تحت تاثیر قرار دهد. موضوعی که می‌تواند به دنبال خود جهش قیمتی کود، اوره و آمونیاک و مواد غذایی را به همراه داشته باشد.
