جنگ روسیه و اوکراین چه بلایی سر بورس ایران می‌آورد؟
مهرناز سلطانی
|با شروع حمله گسترده روسیه به اوکراین در سحرگاه روز پنجشنبه شاهد نوسانات و تب و تاب زیادی در بازارهای مختلف جهانی بودیم. در ابتدا شاهد رشد قیمت طلا و سایر فلزات گرانبها بودیم و در مقابل بازارهای بورس اروپا و امریکا و خود روسیه ریزش شدیدی را تجربه کردند. سپس با بیانیه امریکا در مورد عدم مشارکت در این جنگ قسمتی از این حرکات جبران شد، طلا مقداری از رشد عقب‌نشینی کرد و بازارهای بورس کمی سبز شدند. بازار رمزارزها که در چند وقت اخیر با بازارهای مالی همبستگی پیدا کرده هم از این جنگ در امان نماند و در ابتدا شاهد ریزش شدید در آن و سپس رشد بودیم. شاید بتوان گفت اصلی‌ترین تاثیر این بازار بر قیمت نفت و کالاهای حوزه انرژی بود. نفت بعد از مدت‌ها رقم‌های بالای 100 دلار را دید و با افزایش قیمت گاز طبیعی به عنوان خوراک پتروشیمی‌ها، قیمت محصولات پایه پتروشیمی نیز رشد چشمگیری داشت که از آن جمله می‌توان به رشد قیمت 200 دلاری اوره در یک روز اشاره کرد.
1- اگر این جنگ با توجه به تقابل شدید روسیه با غرب باعث بر هم خوردن مذاکرات شود، محتمل‌ترین اتفاق افزایش قیمت دلار است، که این امر می‌تواند باعث رشد قیمتی سهام دلاری بازار مانند گروه شیمیایی و معدنی شود. اگرچه عدم حصول توافق در بلندمدت به‌شدت به ضرر شرکتهای صادرات و واردات‌محور است، ولی در کوتاه‌مدت رشد برخی گروه‌ها را به دنبال دارد.
2- تحریم‌ها در حال حاضر باعث استهلاک شدید در صنایع ما شده‌اند و مدت‌هاست صنایع اساسی بورسی و غیر بورسی در کشور ما اورهال و نوسازی نداشته‌اند، از این رو در سال‌های اخیر شاهد بروز مشکلات زیادی در بسیاری از شرکت‌ها بوده‌ایم که نمود اصلی آن را در صنعت برق در تابستان گذشته دیدیم، که با کمبود برق و عملکرد بعضا 10 درصد ظرفیت برخی نیروگاه‌ها شاهد قطع برق بافت شهری بوده‌ایم یا قطع گاز صنایع در فصل زمستان به دلیل عدم رسیدگی و نوسازی صنعت گاز کشور. در صورت ادامه تحریم‌ها این استهلاک افزایش یافته و صنایع اسیب شدیدی میبینند که برای راه‌اندازی مجدد آنها هزینه سرسام آوری نیاز است. به همین جهت اگر این جنگ باعث بر هم خوردن توافق شود، صنایع ما دچار آسیب جدی می‌شوند.
3- با افزایش قیمت نفت و در نتیجه محصولات پالایشی، با توجه به اینکه خوراک پالایشگاه‌ها با تخفیف به آنها ارایه می‌شود، کرک اسپرد پالایشگاه‌ها افزایش یافته و باعث سودآوری بیشتر این گروه می‌شود.
4- با افزایش قیمت محصولات پتروشیمی هم با توجه به اینکه نرخ خوراک دارای سقف است و کمتر از قیمت‌های جهانی به تولید‌کنندگان ارایه می‌شود، سود این شرکت‌ها نیز رشد چشمگیری خواهد داشت.
5- از گروه‌های دیگری که می‌توانند از این جنگ منتفع شوند، گروه‌های معدنی و کامودیتی محور است که از جمله آنها می‌توان به شرکتهای سنگ آهن و مس و روی اشاره کرد، چرا که افزایش قیمت‌های جهانی مواد اولیه بر اثر وقوع جنگ رخ داده است.
6- تاثیر احتمالی دیگر این جنگ بر بازار ما می‌تواند افزایش قیمت نهاده‌های دامی باشد. از آنجا که اوکراین از بزرگ‌ترین تولید‌کننده‌های ذرت و گندم در اروپا است، جنگ در این کشور می‌تواند باعث افزایش قیمت غذای دام شده و از این جهت که بیشتر غذای دام در کشور ما وارداتی است، این اتفاق می‌تواند باعث افزایش هزینه‌ها و کاهش سودآوری شرکتهای دامی و زراعتی شود. در نهایت اما امید داریم روی تمام جنگ‌ها در جهان به پایان برسد و کسب سود واقعی رخ دهد و این افزایش قیمت‌ها بر اثر فعالیت واقعی شرکت‌ها رخ دهد، نه جنگ و خونریزی.
