پایان دلار 4200 ؟

تعادل  |

 تازه‌ترین گزارش گمرک ایران از وضعیت واردات کالای اساسی نشان می‌دهد، واردات هفت قلم کالای اساسی با ارز ترجیحی روند افزایشی داشته است؛ به‌طوری که در ۱۰ ماهه امسال ۲۷.۶ میلیون تن به ارزش ۱۷.۵ میلیارد دلار واردات کالای اساسی در ۲۵ گروه انجام شده که بیش از ۱۳.۶ میلیارد دلار آن با ارز ترجیحی وارد شده است. تحلیل این داده‌ها نشان از افزایش بالای هزینه کالاهای وارداتی با دلار ارزان دارد. به عبارتی دیگر، در این بازه زمانی، حجم واردات با ارز ترجیحی ۳۰ درصد رشد کرده اما ارزش آن بیش از ۷۷ درصد رشد داشته، که با دلار ۴۲۰۰ تومانی تامین ارز شده است. این تامین ارز برای هفت قلم کالای اساسی شامل «گندم، جو، ذرت، دانه‌های روغنی، روغن خوراکی، کنجاله سویا به همراه بخشی از دارو و تجهیزات پزشکی» انجام شده است. با این حال، هرچند هنوز بر سر حذف یا عدم حذف دلار 4200 بحث‌هایی وجود دارد، اما روز گذشته میرتاج الدینی نایب‌رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، در اظهاراتی عنوان کرده که با تصمیم نمایندگان در سال آینده ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شده و کمیسیون تلفیق مجلس یارانه ریالی دولت را به ۲۵۰ هزار میلیارد رساند تا میزان یارانه حمایتی در هر سه حوزه حمایت نقدی، خرید تضمینی گندم و دارو افزایش پیدا کند. به گفته او، ۹ میلیارد دلاری که مجلس را برای واردات کالای اساسی با این ارز در سال ۱۴۰۱ تصویب کرده در حقیقت در قالب همین ۲۵۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود.  گمرک ایران در گزارشی جریان واردات و ترخیص کالاهای اساسی در ۱۱ ماهه امسال را تشریح کرد. بنابر این گزارش، ۲۷ میلیون و ۶۱۴ هزار و ۳۹۲ تن انواع کالای اساسی به ارزش ۱۷ میلیارد و ۵۳۲ میلیون و ۶۰۹ هزار و ۶۵۹ دلار از گمرکات ترخیص شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد ۲۸ درصدی در وزن و ۶۰ درصدی در ارزش داشته است. بر اساس گزارش سیدروح‌الله لطیفی سخنگوی گمرک، از این میزان کالاهای اساسی وارده ۲۴ میلیون و ۲۸ هزار و ۶۷۰ تن کالا به ارزش ۱۳میلیارد و ۶۷۰ میلیون و ۴۴ هزار و ۸۵۰ دلار، کالاهای اساسی شامل ارز ترجیحی است که نسبت به مدت مشابه ۳۰ درصد در وزن و ۷۷ درصد در ارزش افزایش را نشان می‌دهد.  جزییات این گزارش نشان می‌دهد، 6 میلیون و ۴۲ هزار و ۹۴۱ تن «گندم» به ارزش 2 میلیارد و ۸۲ میلیون و ۴۴۶ هزار و ۹۷۶ دلار با ارز ترجیجی وارد کشور شده، که با رشد ۱۰۸ درصدی در وزن و ۱۵۷ درصدی در ارزش روبرو بوده است. «ذرت» وارد شده به کشور نیز هشت میلیون و ۶۴۹ هزار و ۹۶۵ تن به ارزش 2 میلیارد و ۹۹۱ میلیون و ۶۸۶ هزار و ۳۱۵دلار بوده که رشد ۲۹ درصدی در ارزش و کاهش ۶ درصدی در وزن داشته است. همچنین دو میلیون و ۹۳۷ هزار و ۹۲ تن «جو» به ارزش ۸۷۳ میلیون و ۷۶۰هزار و ۳۹۷دلار با دلار 4200 تومانی وارد کشور شده است که با رشد ۷۲درصدی در وزن و ۱۰۷ درصدی در ارزش مواجه شد است.  مطابق آمارها، دو میلیون و ۲۴۹ هزار و ۱۹۵تن «انواع دانه‌های روغنی» به ارزش یک میلیارد و ۵۸۰ میلیون و ۷۵هزار و ۵۸۹ دلار نیز وارد شده، که از نظر وزنی رشد ۱۰ درصدی و ۴۷درصدی در ارزش را داشته است. در ادامه آمارها، مشاهده می‌شود که یک میلیون و ۸۶۹هزار و ۶۶۲تن «روغن خوراکی» به ارزش دو میلیارد و ۵۵۷ میلیون و ۸۸۹ هزار و ۵۰۰ دلار، با رشد ۸۱ درصدی در وزن و ۱۸۵ درصدی در ارزش تا پایان دیماه وارد کشور شده است. در ادامه آمارها، دو میلیون و ۲۵۹ هزار و ۹۵۶تن «کنجاله سویا» به ارزش یک میلیارد و ۲۳۴ میلیون و ۲۰ هزار و ۵۱۸ دلار و رشد ۴۰درصدی در وزن و ۷۸ درصدی در ارزش و ۱۹ هزار و ۸۸۹ تن «انواع دارو، تجهیزات و ملزومات ضروری پزشکی» به ارزش دو میلیارد و ۳۵۰ میلیون و ۱۶۵ هزار و ۵۵۵ دلار و رشد ۴۶درصدی در وزن و ۵۸ درصدی در ارزش در این مدت از گمرکات اجرایی کشور ترخیص شدند که شامل ارز ترجیحی هستند.

    میزان واردات کالا با ارز غیرترجیحی

 در خصوص واردات کالاهای اساسی وارده با ارز غیر ترجیحی نیز بنابه آمار لطیفی، در ۱۱ماهه سال ۱۴۰۰، سه میلیون و ۵۸۵ هزار و ۶۹۳ تن کالای اساسی با ارز غیر ترجیحی (نیمایی و...) به ارزش سه میلیارد و ۸۶۲ میلیون و ۵۶۴ هزار و ۸۰۹ دلار از گمرکات اجرایی کشور ترخیص شد که ۲۰درصد در وزن و ارزش نسبت به مدت مشابه رشد داشته است.  جزییات آمارها نشان می‌دهد، «برنج» با یک میلیون و ۳۵۸ هزار و ۵۷۷ تن و به ارزش یک میلیارد و ۱۵۷ میلیون و ۷۷هزار و ۳۱۹ دلار و با رشد ۴۹ درصدی در وزن و ۴۰ درصدی در ارزش در صدر واردات کالاهای اساسی با ارز غیر ترجیحی قرار دارد. پس از آن «شکرخام» با یک میلیون و ۱۵۰ هزار و ۴۳۰ تن به ارزش ۵۱۸میلیون و ۳۵هزار و ۵۴۰ دلار با رشد ۱۳و ۴۰ درصدی در وزن و ارزش قرار داد. مطابق لیست واردت، ۳۹ هزار و ۱۹۰ تن «ماشین الات تولید کالای اساسی» به ارزش ۳۶۶ میلیون و ۸۲۱ هزار و ۱۲۹ دلار تا پایان دیماه وارد کشور شده است. «لاستیک سنگین» با ۸۴ هزار و ۱۵ تن به ارزش ۳۰۳ میلیون و ۶۹۲ هزار و ۸۰۸ دلار، «کودهای شیمیایی» با ۱۶۶ هزار و ۵۶۰ تن و به ارزش ۱۲۴ میلیون و ۴۶۶ هزار و ۹۴۵ دلار، «سموم شیمیایی» با ۹ هزار و ۷۸۹ تن و به ارزش ۹۱ میلیون و ۵۴۲ هزار و ۵۸۲ دلار و «داروهای ضروری دامی» با ۴۸۲ تن به ارزش ۵۰ میلیون و ۴۷۵هزار و ۵۳۱ دلار، دیگر کالاهای وارداتی در بازه زمانی یاد شده هستند، که با ارز غیرترجیحی وارد کشور شدند. واردات سایر کالاهای اساسی شامل ارز غیر ترجیحی، مانند «حبوبات، مرغ، گوشت، تخم مرغ، چای و غیره» نیز ۷۷۶ هزار و ۶۵۱ تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۲۵۱میلیون و ۴۵۲ هزار و ۹۵۶ دلار بوده که مجموع آن نسبت به مدت مشابه ۱۲درصد رشد در وزن و ۱۹درصد رشد در ارزش داشته است.

   مجلس دلار۴۲۰۰ را حذف کرد؟

حال با توجه بحث‌های جدی که در خصوص حذف یا عدم حذف دلار 4200 تومانی وجود دارد، حجت‌الاسلام محمدرضا میرتاج الدینی نایب‌رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، روز گذشته دراظهاراتی گفته است که با تصمیم نمایندگان در سال آینده ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف و برای جبران آن، ۶۶ هزار میلیارد تومان در قالب کارت خرید کالا‌های اساسی اختصاص پیدا می‌کند. او با اشاره به آخرین خبر‌ها از تعیین تکلیف ارز ۴۲۰۰ تومانی در بودجه ۱۴۰۱ کل کشور به تسنیم گفت: با تصمیم امروز مجلس در لایحه ۱۴۰۱ ارز ترجیحی با نرخ ۴۲۰۰ تومان نخواهیم داشت. بنابه توضیحات او، دولت در لایحه پیشنهادی ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف کرده بود و به جای آن حدود ۱۷۸ هزار میلیارد تومان یارانه ریالی اختصاص داده بود که ۶۶ همت آن برای جبران حذف ارز ترجیحی کالا‌های اساسی و ۱۰۲ هزار میلیارد نیز برای خرید تضمینی گندم و دارو اختصاص پیدا کرده است.  میرتاج الدینی عنوان کرده: کمیسیون تلفیق مجلس یارانه ریالی دولت را به ۲۵۰ هزار میلیارد رساند تا میزان یارانه حمایتی در هر سه حوزه حمایت نقدی، خرید تضمینی گندم و دارو افزایش پیدا کند. نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه با بیان اینکه ۹ میلیارد دلاری که مجلس تصویب کرد در حقیقت در قالب همین ۲۵۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود، گفت: البته اینجا ابهامی که وجود داشت این بود که آیا ۹ میلیارد دلار با ارز ۴۲۰۰ تومانی باشد یا نرخ ETS که با توجه به رد پیشنهاد یکی از نمایندگان مبنی بر ۹ میلیارد دلار با ارز ۴۲۰۰ تومانی، بنابراین صحبت ارز ۴۲۰۰ تومانی تمام شد منتها حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به معنای حذف یارانه نیست و یارانه به شکل ریالی به مصرف‌کننده نهایی که مردم هستند در قالب کارت خرید کالا و نه یارانه نقدی اختصاص پیدا می‌کند. او همچنین گفته است: در حقیقت ۶۶ هزار میلیارد تومانی که برای جبران حذف ارز ترجیحی در بودجه سال آینده اختصاص داده شده، به شکل کارت اعتباری خرید کالا در اختیار یارانه بگیران قرار خواهد گرفت. میرتاج الدینی با بیان اینکه دولت و بانک مرکزی در حال آماده‌سازی زیرساخت‌ها برای اختصاص یارانه اعتباری برای جبران حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی است، گفت: هنوز میزان ریالی یارانه اعتباری برای هر فرد مشخص نشده و دستورالعمل اجرایی آن باید از سوی دولت اعلام شود.