درمان در خطر
تعادل| حذف ارز ترجیحی دارو تقریبا به قطعیت رسید، در این بین حتی می‌توان تاثیرات آن را بر قیمت برخی از داروها نیز مشاهده کرد. کافی است یکی از مسوولان یا نمایندگان مجلس برای چند ساعت چرخی در داروخانه‌های شهر بزند و حالی از مردمی که به دنبال دارو هستند بپرسد. قیمت داروها را ارزیابی کند و...
در واقع تا زمانی که مسوولان از پشت میزها و پشت دیوارهای مجلس بخواهند در مورد مسائلی از این دست تصمیم بگیرند و نه خود تحقیق میدانی در رابطه با مشکلات مردم داشته باشند و نه از کارشناسان خبره بخواهند که در این زمینه به آنها مشورت دهند، در بر همین پاشنه می‌چرخد و اوضاع هر روز بدتر از دیروز می‌شود. چطور ممکن است وقتی نماینده مجلس در پاسخ به سوال خبرنگار در مورد قیمت یکی از داروهای هموفیلی سوال می‌کند و جوابی نمی‌گیرد، وقتی حتی این نماینده مجلس نمی‌داند که طی 5 ماه گذشته قیمت این دارو چقدر افزایش پیدا کرده است، در حالی که عضو کمیسیون بهداشت و درمان است و از جمله کسانی است که با حذف ارز ترجیحی موافق است چطور می‌توان انتظار داشت قوانین تصویب شده در این نهاد به نفع مردم باشد و با توجه به شرایط اقتصادی و معیشتی آنها رقم بخورد. هر چند برخی از نمایندگان در دفاع از این طرح خود از قاچاق دارو صحبت می‌کنند و معتقدند حذف ارز ترجیحی می‌تواند مانع از قاچاق دارو شود و طی روزهای گذشته برای اینکه نشان دهند تا چه اندازه به شرایط اشراف دارند خبر از قاچاق یک کامیون دارو به یکی از کشورهای همسایه را هم منتشر کرده‌اند. اما سوال اینجاست آیا نباید نهادی مستقل وجود داشته باشد که با بحث قاچاق مبارزه کند، چطور ممکن است یک کامیون دارو از مرزهای کشور عبور کند بدون اینکه مرزبانی، نیروی انتظامی و ... از آن باخبر شوند؟ آیا تاوان بی‌توجهی دیگر مسوولان را مردم باید با پرداخت مبالغ هنگفت برای تامین داروهای مورد نیازشان به دلیل حذف ارز ترجیحی دارو بپردازند؟
چه کسی مسوولیت تبعات این تصمیم را برعهده می‌گیرد
احمد قویدل، عضو مجمع عمومی کانون هموفیلی در این باره به «تعادل» می‌گوید: مساله کمبود دارو و گرانی آن هر روز بیشتر از روز قبل به بیماران به خصوص بیماران خاص فشار وارد می‌کند و حالا با حذف ارز ترجیحی بسیاری از بیماران نگران آینده خود و چگونگی تامین داروهایشان هستند. اینکه تعداد انگشت شماری برای جمعیت بزرگی از بیماران کشور تصمیم بگیرند و البته این تصمیم‌گیری بدون در نظر گرفتن شرایط کارشناسی شده باشد، می‌تواند تبعات بدی به همراه داشته باشد، حال سوال اینجاست چه کسی مسوولیت این تبعات را که از جمله می‌تواند خارج شدن بیماران از چرخه درمان و حتی مرگ آنها باشد بر عهده خواهد گرفت. مساله ارز دارو و مشکلاتی که در این زمینه عنوان می‌شود و اینکه باعث قاچاق دارو شده یا باعث می‌شود در زمینه خودکفایی دارو پیشرفت نکنیم، مسائلی است که نمی‌توان به یک‌باره در مورد آن تصمیم گرفت. او می‌افزاید: در مورد همین بیماران هموفیلی بارها و بارها بیان شده که بیماران با کمبود داروهای انعقادی و به خصوص فاکتور 8 مواجه می‌شوند، وزارت بهداشت و...
رایزنی‌ها برای حذف نشدن ارز ترجیحی ادامه دارد
حسینعلی شهریاری، نماینده مجلس اما در این باره به تعادل می‌گوید: هنوز هیچ چیز قطعی نیست، رایزنی‌ها با دولت درباره حذف نشدن ارز دارو ادامه دارد و امیدواریم که در این زمینه بتوانیم به نتایج خوبی دست پیدا کنیم. البته اگر می‌خواهیم ارز ترجیحی دارو را حفظ کنیم باید نظارت دقیق‌تر و بیشتری بر صادرات و واردات دارو داشته باشیم تا کسی در این زمینه سوءاستفاده نکند.
او در بخش دیگری از سخنانش می‌افزاید: مساله اینجاست که همه باید به یک نتیجه واحد در این زمینه برسیم. در حال حاضر در بسیاری از کشورهای دنیا مساله درمان از تمامی مسائل دیگر جدا شده و توجه ویژه‌ای به آن می‌شود. چرا که شرایط اقتصادی می‌تواند بر توانایی افراد در درمان بیماری‌ها تاثیر مستقیم داشته باشد. در کشور ما که داعیه حمایت از مستضعفان را داریم توجه ویژه به محرومان و مستضعفان باید در اولویت تصمیم‌هایی که می‌گیریم باشد.
اما و اگرهایی که باعث سرگردانی است
هنوز تعطیلات نوروز به پایان نرسیده بود که وزیر بهداشت ودرمان از حذف ارز ترجیحی دارو خبر داد، این در حالی است که از اسفند ماه گذشته که این مساله عنوان شد، قیمت برخی داروها به خصوص داروهای سرطانی به طرز چشم‌گیری افزایش داشت، حتی داروهای داخلی، اما حالا نماینده مجلس از رایزنی با دولت برای جلوگیری از حذف ارز ترجیحی دارو خبر می‌دهد، نماینده‌ای دیگر از این طرح استقبال می‌کند و آن را باعث جلوگیری از قاچاق دارو می‌داند، کارشناسان حوزه‌های بهداشتی و درمانی معتقدند این اتفاق می‌تواند باعث افزایش بی‌سابقه نرخ دارو شده و مشکلات تازه‌ای را برای مردم به دنبال داشته باشد.
افزایش قیمت دارو اجتناب‌ناپذیر است
پوریا محمدعلی، کارشناس اقتصادی در این باره به تعادل می‌گوید: با حذف ارز ترجیحی افزایش قیمت دارو اجتناب ناپذیر است و می‌تواند تاثیر بسزایی در روند درمانی بیماران داشته باشد. اینکه نمایندگان مجلس اعلام می‌کنند تعهداتی از دولت می‌گیرند که چنین اتفاقی رخ ندهد، بر روی کاغذ است و در عمل نمی‌توانند مانع از این افزایش قیمت باشند. در واقع مساله اقتصاد به گونه‌ای نیست که با اما و اگرها همخوانی داشته باشد مساله باید کاملا روشن و واضح مورد بررسی قرار بگیرد. از سوی دیگر مساله کارآمدی بیمه‌ها هم هست. بیمه‌ها باید به نحوی باشد که در همه مراکز درمانی خصوصی و دولتی و داروخانه‌ها به راحتی مورد مقبولیت قرار بگیرد یعنی بیمه به مثابه کارت بانکی عمل کند اما آیا واقعاً اینگونه است؟ ما ارز را به بیمه‌هایی می‌دهیم که فعلاً ۲۰ درصد جامعه را تحت پوشش قرار نمی‌دهند. بنابراین اولاً باید همه افراد جامعه تحت پوشش بیمه قرار بگیرند، ثانیاً تفاوتی در ارایه خدمات بین سازمان‌های بیمه‌گر نباشد اما آیا چنین چیزی مقدور است؟ پاسخ منفی است. بنابراین باز هم مشکل جامعه حل نمی‌شود. باید با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی خرید خدمت از بیمه‌ها به شکل هدفدار باشد. ما نمی‌توانیم پول را در اختیار جایی بگذاریم که نمی‌دانیم چقدر مقبولیت دارد و از طرفی پوشش‌دهی بیمه‌ها برای پزشکان متخصص نیز همراه با سقف تعیین شده‌ای است. نزدیک به ۵۰ درصد افراد تحت پوشش بیمه، عملاً هیچ نفعی از خدمات بیمه‌ها نمی‌برند بنابراین سیستم بیمه‌ای ناقص است و سرمایه‌گذاری روی چیزی که ناتوان است مقداری رهاکردن جامعه به حساب می‌آید.
او می‌افزاید: به هر حال الان زمان مناسبی برای اجرایی کردن این طرح نیست، من هم مانند بسیاری دیگر از کارشناسان حوزه اقتصاد بر این باورم که این ارز دولتی باید حذف شود، اما چگونه و طی چه مراحلی مساله‌ای است که باید به آن توجه کرد. در شرایط اقتصادی کنونی کشور، با توجه به اینکه تورم هر روز رو به افزایش است و قدرت خرید افراد هر روز کمتر از روز قبل می‌شود نمی‌توانیم به یک باره ارز دولتی را حذف کنیم، چنین اتفاقی می‌تواند به افزایش بیشتر تورم و شدت گرفتن فقر در جامعه دامن بزند. چالش‌های زیادی در گذشته وجود داشت که یکی موضوع رانت و فساد بود که اگر هم دولت می‌خواست در آن ورود کند یا عزمی برای جلوگیری آن وجود داشت یا عملا امکان‌پذیر نبود که دولت ارزی که اختصاص پیدا می‌کرد را تعقیب کند تا دریابد این ارز به آن کالای ثبت سفارش شده تخصیص پیدا کرده است یا خیر و اینکه کالای وارد شده آیا در اختیار مردم قرار می‌گیرد یا اینکه از یک مسیر دیگر با قیمت چند برابر و ارز آزاد به دست مردم می‌رسد؛ لذا کنترل این موضوعات برای دولت خیلی سخت بوده و هست. اما نکته قابل توجه اینجاست که باید شرایط برای اجرایی شدن این طرح از قبل فراهم شود. تاکید می‌کنم که چه بگوییم حذف انجام نشود و برود تا دولت بعدی و چه بگوییم همین امسال یا شش ماهه دیگر باید انجام دهیم، هر دو اشتباه است؛ بلکه باید تمام فضاها دیده شود و کار را روی اصول و حساب شده جلو ببریم. یک نکته‌ای که از سوی موافقان مطرح می‌شود آن است که می‌گویند مثلا افزایش قیمت بنزین روی سایر کالاها خیلی اثرگذار نیست، ولی عملا تبعات روانی که ایجاد کرد منجر به تورم افسار گسیخته در کشور شد که این تبعات هنوز هم ادامه دارد؛ لذا در این مساله هم این نگرانی به‌حق وجود دارد که حذف یارانه ۴۲۰۰ تومانی روی بخش‌های مختلف کشور به لحاظ روانی اثرگذار است و باید روی این موضوع، مراقبت شود.
درمان و سازمان غذا و دارو اعلام می‌کنند که داروهای هموفیلی ایرانی در داروخانه‌ها موجود است اما بارها و بارها ما نیز اعلام کرده‌ایم که برای برخی از بیماران داروهای داخلی جوابگو نیست و روند درمان را کند می‌کند یا اصلا اثر بخشی ندارد.
حال اگر قرار باشد ارز دارو حذف شود بیماری که مجبور است از داروهای خارجی استفاده کند چه میزان باید هزینه پرداخت کند. در این شرایط اقتصادی بسیاری از بیماران همین الان هم از تامین داروهای خود عاجز مانده‌اند و در بسیاری از مواقع مجمع سعی می‌کند، از آنها در این زمینه حمایت کند.
