معمای ساختمان‌های پرخطر پایتخت
گروه راه و شهرسازی|
فاجعه ریزش ساختمان «12 طبقه» متروپل همچون تلنگری، مدیریت شهری پایتخت را برای شناسایی، معرفی و توقف فعالیت 129 ساختمان بسیار پرخطر تهران به تکاپو انداخته است، به گونه‌ای که جلسه دیروز شورای شهر تهران تحت تاثیر این فاجعه فنی، اقتصادی و انسانی قرار داشت. در این نشست، مسوولان سازمان آتش نشانی و برخی از اعضای شورای شهر بر لزوم معرفی ساختمان‌های پرخطر پایتخت تاکید کردند. این در حالی است که تاکنون نه آتش سوزی و فروپاشی «پلاسکو» در 30 دی 95 و نه انفجار «کلینیک سینا اطهر» در 10 تیر 1399 منجر به افشای نام ساختمان‌های ناایمن پایتخت نشده است. چه آنکه به گفته معاون سابق شهرداری تهران، اعلام اسامی ساختمان‌های ناایمن تهران به دلیل محدودیت‌های امنیت ملی مقدور نیست. به گزارش «تعادل»، در آستانه چهارمین سالروز فاجعه پلاسکو، احمد خرم، رییس وقت سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در یک برنامه صبحگاهی تلویزیونی که عبدالرضا گلپایگانی، معاون وقت شهردار تهران نیز در آن حضور داشت، گفت: بیش از 30 هزار واحد شبیه پلاسکو در تهران داریم که در مقابل حریق از ایمنی لازم برخوردار نیستند. اما مسوولان حقایق را به مردم نمی‌گویند تا نگران نشوند. بیش از 300 تا 400 هزار واحد ساختمان با یک زلزله 6 تا 7 ریشتری در تهران نابود می‌شوند. در زیر بخشی از تهران، آب‌های زیر سطحی وجود دارد که به هنگام زلزله، موجب خواهد شد ساختمان‌ها به‌طور مستقیم به سمت پایین فرو برود. من نمی‌دانم چرا این مسائل را مطرح نمی‌کنیم و نگران این هستیم که مردم از وضعیت خودشان نگران شوند. مردم وقتی بفهمند به سازمان نظام مهندسی، به شهرداری و به دولت فشار می‌آوردند تا کار انجام شود. اطلاعات ندادن درست یکی از ضایعات مساله است.
محدودیت‌های امنیتی در افشای نام ناایمن ها
در مقابل، اما گلپایگانی، معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران در پاسخ به این سوال مجری که چرا اسامی ساختمان‌های ناایمن برای مردم اعلام نمی‌شود، گفت: به خاطر امنیت ملی نمی‌توانیم نام ساختمان‌های نا ایمن پایتخت را اعلام کنیم. اعلام اینکه در شهری مثل تهران کدام ساختمان‌ها آسیب‌پذیری بالایی دارند، درست است که به افزایش حساسیت جامعه نسبت به مساله ایمنی کمک می‌کند، اما از منظر امنیت ملی هم محدودیت‌هایی وجود دارد و نمی‌شود همه اطلاعات وضعیت موجود شهر را به صورت علنی اعلام کرد. قرار بود، در سامانه پایش ایمنی ساختمان‌ها، فهرست ساختمان‌های ناایمن منتشر شود، اما محدودیت‌های امنیتی مانع این کار شد.
از حوادث پلاسکو و متروپل عبرت بگیریم
دیروز اما مهدی چمران، رییس شورای شهر تهران در جلسه این شورا اظهار کرد: تلخی خرابی‌ها و داغی که بر دل‌ها نشسته دیگر اجازه نخواهند داد که تخلفات بر ساخت و سازها ادامه یابد. بایستی از این حوادث درس عبرت بگیریم و مسوولان نباید اجازه دهند درخواست‌های طبقات اضافی بلای جان و مال مردم شود.
متروپل 12 طبقه بود!
قدرت‌الله محمدی سرپرست سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران اما در شصت و ششمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه متروپل در ۱۱ طبقه و یک طبقه منفی در کاربری تجاری، مسکونی و پارکینگ ساخته شده است، اظهار کرد: ۱۶ واحد تجاری در طبقه همکف و دفتر صاحب ملک و چند ملک اداری عملیاتی شده بود و خوشبختانه هنوز به بهره‌برداری نرسیده بود و اگر افتتاح می‌شد فاجعه انسانی بزرگی رخ می‌داد.
وی افزود: مشکل بزرگ برای امدادرسانی این بود که بخشی از سازه باقی مانده و کامل تخریب نشده که سرعت در آواربرداری را دچار مشکل کرده است. به واسطه چند دوربین در ساختمان‌های اطراف، تمام حرکات در سازه‌ها رصد می‌شود.
محمدی با بیان اینکه اگر در حین عملیات ریزش انجام شود تلفات بیشتری از حادثه اصلی داشت، خاطرنشان کرد: روز اول هفت نفر زنده از زیر آوار خارج شدند. عملیات از روز پنجم با جدیت و سرعت بیشتری انجام می‌شود و اگر اتفاق خاصی نیفتد جست‌وجوی مفقودین به پایان می‌رسد و فاز بعدی آن تخریب کلی ساختمان و جمع‌آوری آوار است.
سوداگران مرگ
وی افزود: سودگران و تاجران مرگ عنوانی است که باید برای سازندگان ساختمان‌های پرخطر باید به کار گرفت. حتما لیستی از ساختمان‌های پرخطر منتشر می‌شود و هیچ ترسی در این زمینه نداریم. با جان مردم معامله نمی‌کنیم. دشمنان بهره‌برداری‌هایی را انجام دادند و فیلم تهیه می‌کردند تا در این حادثه سیاه نمایی کنند. محمدی با تأکید بر اینکه در این خصوص پیشگیری بهتر از درمان است، گفت: هنر این است که اجازه ندهیم چنین اتفاقی بیفتد و پیشگیری کنیم. روزانه تعداد زیادی از مردم به چنین ساختمان‌هایی مراجعه کنند و باید اقدامات لازم انجام شود.
معطلی 8 ساله طرح جامع ایمنی
جلال بهرامی، معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران نیز در شصت و ششمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه یکی از موضوعات مهم طرح جامع ایمنی است که هشت سال در حال رفت و برگشت است، اظهار کرد: اگر این طرح ابلاغ شود آتش نشانان ضابط قانونی خواهند بود و می‌توانند برخورد لازم را داشته باشند.
معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران افزود: این طرح هنوز ابلاغ نشده و پیگیری‌هایی که انجام می‌شود عموما توصیه است و پشتوانه اجرایی ندارد. به نتیجه رسیدیم که ساختمان‌های پرخطر را شناسایی کنیم و بر اساس مهلت نواقص برطرف شود و در صورت عدم اقدام پلکانی برخورد شود. وی تأکید کرد: ساختمان‌های مسکونی و تجاری قدیمی به لحاظ ایمنی دچار مشکل هستند و در مرحله بعدی باید به سراغ این بخش برویم. انتشار لیست ۱۲۹ ساختمان پرخطر جزو تاکیداتی بوده که به آتش نشانی اعلام شده است. همچنین سید محمد آقامیری عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران شورای اسلامی شهر تهران در واکنش به گزارش سرپرست سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران با بیان اینکه آتش نشانی جایگاه ضابط قانونی در کشورهای دیگر دارد، اظهار کرد: متاسفانه در ایران، آتش نشانی این جایگاه قانونی را ندارد و درخواست داریم در این زمینه اقدام شده و این اختیار به آتش نشانی داده شود. در ادامه مهدی بابایی، رییس کمیته ایمنی شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه اخطار به مالکین ۱۲۹ ساختمان پرخطر داده شده است، گفت: هفته‌ای مالکین سه ساختمان به قوه قضاییه دعوت می‌شوند و اخطاریه دریافت می‌کنند و مهلتی برای ایمن‌سازی ساختمان به آنها داده شود که در صورت عدم اقدام در مرحله اول آب و برق قطع و در مرحله بعدی پلمپ می‌شود. بابایی تأکید کرد: باید سرعت این اقدام بیشتر شود تا ظرف شش ماه این ساختمان‌ها رفع خطر شود تا به سمت ساختمان‌های میان خطر برویم. رییس شورای اسلامی شهر تهران نیز گفت: اولویت ما با ساختمان‌های پر خطر‌تر است. باید ببینیم شکایتی از سوی شهرداری در خصوص این ساختمان‌ها صورت گرفته که دادستانی پیگیری کند؟ اگر صرفا رونوشت برای دادستانی باشد مبدأ عملیات برای دادستانی نخواهد بود.
درخواست انتشار لیست ۱۲۹ ساختمان بسیار پرخطر
مهدی عباسی رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورا در جریان شصت و ششمین جلسه شورا ضمن تسلیت حادثه تلخ آبادان، با اشاره به وجود 129 ساختمان بسیار پر خطر در سطح شهر تهران، متذکر شد: خواهشمندم که این 129 ساختمان را بر اساس اهمیت و حضور شهروندان در آن ساختمان‌ها، در اولویت کار خود قرار دهید. رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورا در ادامه خواهان اولویت دادن به گودهای رها شده در سطح شهر تهران شد. عباسی در همین راستا خواستار انتشار لیست 129 ساختمان بسیار پرخطر تهران شد و گفت: این از حقوق اولیه شهروندان تهران است که اگر مالکی انگیزه ایمن‌سازی ساختمان خود را ندارند، نسبت به بی‌تفاوتی او واکنش نشان دهند. مهدی چمران نیز در ادامه سخنان عباسی اظهار داشت: این 129 ساختمان یکی از مسائلی است که باید در کارگروه مشترک شهرداری با قوه قضاییه، نیروی انتظامی و وزارت کار و رفاه اجتماعی مطرح شود چراکه شهرداری یا آتشنشانی به تنهایی توان رسیدگی به این موضوع را ندارند.
اول حفظ جان شهروندان بعد صدور پروانه
احمد صادقی، رییس کمیته شفافیت و شهر هوشمند شورای اسلامی شهر تهران نیز در شصت و ششمین جلسه شورا و در تذکری که تقدیم هیات رییسه کرد نسبت به واگذاری تاییدیه ملزومات ایمنی [برای ساختمان‌های کمتر از 6 طبقه] در صدور پروانه به دفاتر خدمات الکترونیک و طراح هشدار داد و گفت: شهرداری تهران اخیرا موضوع تاییدیه ملزومات ایمنی در صدور پروانه را به دفاتر خدمات الکترونیک شهر و طراح واگذار نموده و از 4 خرداد ماه امسال در سامانه‌های شهرسازی عملیاتی کرده است. شمول این بخشنامه قاطبه صدور پروانه املاک شهر تهران خواهد بود. وی گفت: نظر به اینکه امر تایید ملزومات ایمنی در طراحی نقشه‌های معماری یک امر تخصصی در حوزه سازمان آتشنشانی شهرداری تهران بوده و با وجود داشتن نهاد تخصصی، واگذاری این امر به دفاتر خدمات الکترونیک که در حال حاضر فاقد تخصص ویژه در این حوزه بوده، صرف تسریع در صدور پروانه بدون لحاظ تامین ایمنی و حفظ جان شهروندان در ساخت و ساز‌های جدید شهر تهران امری پذیرفته شده نیست. لازم به ذکر است که در زمان بروز حادثه، حواله دادن موضوع تقصیر به این نهاد و آن شخص و دفتر، رافع مسوولیت شهرداری تهران نخواهد بود. صادقی اظهار کرد: از این رو مقتضی است ضمن توقف این بخشنامه، با اخذ روش‌های نوین و هوشمندسازی، ضمن تسریع در فرایند صدور پروانه، این موضوع از حوزه تخصصی سازمان آتشنشانی خارج نگردد. این عضو شورا گفت: ضروری است تا جهت جلوگیری از بی‌توجهی مالکین ساختمان به بحث ایمنی، شهرداری تهران نسبت به اجرای ماده سوم مصوبه الزام شهرداری تهران به ایجاد سامانه برخط پایش ایمنی ساختمان‌های موجود شهر تهران در برابر خطر آتش سوزی، مبنی بر انتشار فهرست ساختمان‌های دارای تأییدیه ایمنی (به همراه تاریخ اعتبار) و ساختمان‌های فاقد تأییدیه ایمنی اقدام نماید.
