شبهات معافیت مالیاتی واردات
تعادل |
وزیر اقتصاد طی روزهای گذشته در مصاحبه‌ای اعلام کرد که نرخ مالیات علی‌الحساب واردات کالاهای واسطه‌ای و مواد اولیه برای تولیدکنندگان از ۴درصد به ۲ درصد کاهش می‌یابد. اما این اظهارات وزیر اقتصاد انتقاداتی به همراه داشت؛ چراکه بررسی مکاتبات وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی در دولت قبل نشان می‌دهد، از مهرماه سال ۹۸ عوارض مالیات علی‌الحساب مشمول شرکتهای تولیدی نبوده که حالا به دستور او کاهش یافته باشد. البته مسوولان وزارت اقتصاد در واکنش به این انتقادات و این شبهه که نصف شدن مالیات علی‌الحساب مشمول تولیدکنندگان نمی‌شود؛ چراکه پیش از آن هم از مالیات علی‌الحساب معاف بوده‌اند، با ارایه توضیحاتی اعلام کردند که بخشنامه اخیر، تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که مالیات علی‌الحساب واردات کالاهای غیر مصرفی را به میزان ۴درصد پرداخت می‌کردند، شامل می‌شود. با این‌حال، به منظور تنویر افکار عمومی باید شفاف‌سازی صورت بگیرد که دقیقاً این تسهیلات برای چه کسانی و باچه هدفی صورت گرفته است؟ آیا در جامعه هدف این کاهش مالیاتی، صاحبان کارت‌های یک‌بار مصرف را نیز در بر می‌گیرد یا خیر؟
وزیر کدام مالیات را بخشیده!
وزیر امور اقتصادی و دارایی طی روزهای گذشته در مصاحبه‌ای اعلام کرد که نرخ مالیات علی‌الحساب واردات کالاهای واسطه‌ای و مواد اولیه برای تولیدکنندگان از ۴ درصد به ۲ درصد کاهش می‌یابد. احسان خاندوزی با اشاره به حکم قانونی برای ارز محاسباتی گمرگ بر اساس ارز ets به جای ارز ۴۲۰۰ تومانی گفت: چون تولیدکنندگان با این محاسبه، به‌شدت نیازمند افزایش سرمایه درگردش می‌شدند و باید مبالغ ریالی زیادی تامین می‌کردند، این تصمیم به عنوان تسهیل مالیاتی برای تولیدکنندگان در نظر گرفته شد. وزیر اقتصاد در ادامه گفته بود: اگرچه با این اقدام، دولت در کوتاه‌مدت و در ماه‌های اولیه اجرای این طرح، بخشی از درآمدهای خود را از دست خواهد داد و وصول این درآمدها به روزهای پایانی سال موکول می‌شود، اما دولت ترجیح می‌دهد، سختی‌های بودجه‌ای را خود بر دوش بکشد و آن را به تولیدکنندگان تحمیل نکند. اما اظهارات وزیر اقتصاد در حالی است که بررسی مکاتبات وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی در دولت قبل نشان می‌دهد، از مهرماه سال ۹۸ عوارض مالیات علی‌الحساب مشمول شرکتهای تولیدی نبوده که حالا به دستور او کاهش یافته باشد.
شفاف‌سازی شود!
در همین راستا، مهرداد جمال ارونقی معاون سابق گمرک ایران در صفحه شخصی خود در اینستاگرام و در واکنش به اظهارات احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در رابطه با کاهش عوارض مالیات واردات شرکتهای تولیدی از ۴ درصد به ۲ درصد، سه نکته را در این رابطه یادآور و خواستار شفاف‌سازی شده است. در مورد نخست او خطاب به خاندوزی عنوان کرده که دو پدیده «تغییر مبنای محاسبه حقوق ورودی از ۴۲۰۰ تومان به نرخ «ets» و «حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی» که در مصاحبه به عنوان حکم قانونی اعلام می‌کنید، خودشان پدید نیامده‌اند، «لایحه» پیشنهادی دولت برای بودجه ۱۴۰۱ بوده است که شما نیز عضوی از هیات دولت هستید! او در ادامه با اشاره به نامه وزیر اقتصاد به مورخ ۱۵ تیرماه ۱۴۰۱ خطاب رییس سازمان مالیاتی، اشاره کرده و بیان کرده که محتویات این نامه با مفاد مصاحبه اخیر وزیر اقتصاد درباره مالیات بر واردات کاملاً متفاوت و مغایر است. سومین نکته‌ای که مورد اشاره ارونقی قرار گرفته این است که وفق مفاد نامه یاد شده، اخذ مالیات علی‌الحساب صرفاً جهت کلیه کالاهای غیر مصرفی (مواد اولیه، اجزاء و قطعات، ماشین‌آلات خط تولید و کالاهای واسطه‌ای) از ۱۶ تیرماه سال جاری به جای ۴ درصد، معادل ۲ درصد ارزش ریالی گمرکی تعیین شده است. او همچنین در ادامه خطاب به خاندوزی نوشته است: کسر درصد اخذ مالیات علی‌الحساب را برای شرکتهای تولیدی تفسیر کردید، که این موضوع با تصریح مفاد بند ۲دستورالعمل ابلاغی که مستند بر مصوبات جلسه ۲۹ هیات مقررات زدایی در سال ۹۸ صادر و ابلاغ شده کاملاً مغایرت دارد. طبق اظهارات معاون فنی سابق گمرک، از مهرماه سال ۹۸، عوارض مالیات علی‌الحساب شامل شرکتهای تولیدی نبوده، که حالا به دستور وزیر اقتصاد کاهش یافته باشد. بنابراین لازم است برای تنویر افکار عمومی شفاف‌سازی صورت بگیرد که دقیقاً چه تسهیلاتی داده شده و چه معافیتی اِعمال می‌شود؟! ارونقی در پایان یادآور شده: در مالیات ۴درصد، چنانچه ۲درصد آن در زمان ترخیص پرداخت شود و ۲ درصد دیگر آن در پایان سال پرداخت شود، این را می‌توان به منزله تسهیلات تلقی کرد، نه معافیت مالیاتی. چرا که واردکنندگان بالاخره در پایان سال به گفته وزیر اقتصاد باید مالیات در نظر گرفته شده را بپردازند و تسویه کنند.
پاسخ وزارت اقتصاد به برخی شبهات
در همین حال، محمدتقی پاکدامن معاون درآمدهای سازمان امور مالیاتی در پاسخ به این شبهه که نصف شدن مالیات علی‌الحساب مشمول تولیدکنندگان نمی‌شود چراکه پیش از آن هم از مالیات علی‌الحساب معاف بوده‌اند، به ارایه توضیحاتی پرداخته است و گفته است: بخشنامه اخیر وزیر اقتصاد تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که مالیات علی‌الحساب واردات کالاهای غیر مصرفی را به میزان ۴ درصد پرداخت می‌کردند، شامل می‌شود و مالیات علی‌الحساب آنها به نصف یعنی ۲ درصد کاهش می‌یابد. به گفته او، بخشنامه ۱۵ تیرماه وزیر اقتصاد تمام تجاری که کالاهای غیرمصرفی را وارد می‌کردند، شامل می‌شود و اینطور نیست که بخشنامه درباره افرادی صادر شده باشد که پیش از این، معاف از مالیات علی‌الحساب بوده باشند. این مقام مسوول همچنین در پاسخ به اینکه بخشنامه اخیر شامل کدام دسته از واردکنندگان است، گفته است: تمام واحدهای تولیدی، خود واردکننده مواد اولیه خود نیستند و بخش عمده‌ای از مواد اولیه مورد نیاز آنها از طریق تجار تامین می‌شود که بر این اساس، تصمیم اخیر اتخاذ و بخشنامه صادر شد. بنابه توضیحات او، برای مثال بازرگانانی که تجهیزات پزشکی و بیمارستانی یا مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات را وارد می‌کردند یا بازرگانانی که در سال اول و دوم فعالیت خود هستند و هنوز از پرونده مالیاتی آنها ۲ سال نگذشته و مشمول معافیت پیشین نبودند، با بخشنامه اخیر مشمول کاهش می‌شوند. او افزوده: این تصمیم با هدف کاهش هزینه تولید و تورم انجام شده و بر اساس آن، مالیات علی‌الحساب واردات کالاهای غیر مصرفی فارغ از اینکه واردکننده آن چه شخصی باشد، مشمول مالیات علی‌الحساب کاهش نرخ از ۴ درصد به ۲ درصد شده است.
البته در اینجا مشخص نیست؛ آیا دارندگان کارت‌های یک‌بار مصرف هم مشمول این معافیت خواهند شد یا خیر.
از سوی دیگر، معاون حقوقی و فنی سازمان امور مالیاتی هم در پاسخ به این پرسش، که آیا مالیاتی که پیش از این معادل 4 درصد پرداخت می‌شد، به پرداخت‌کنندگان عودت داده می‌شود؟ گفته است: خیر، چون این مالیات دریافتی، مالیات علی‌الحساب بوده است و در سال آینده مالیاتی قطعی مشخص می‌شود، نیازی به عودت مالیات‌های علی‌الحساب دریافتی نیست.
