مشکل بازار خودرو چیست؟
تعادل |
بازار خودرو در چند ماه گذشته با رکود سنگینی همراه بود. البته روند قیمتی نیز به صورت نوسانی طی می‌شد. نوسانات قیمتی در بازار خودرو به علت عدم تعادل در میزان عرضه و تقاضا بود. فعالان بازار خودروی کشور می‌گویند عرضه خودرو به بازار توسط خودروسازان کم است و پاسخگوی تقاضای بازار نیست. در نتیجه نوسان قیمتی در آینده نیز ادامه‌دار است. البته ابهامات در تصمیمات مسوولان در رابطه با بحث واردات خودرو و همچنین، طولانی شدن مذاکرات وین، رکود بازار را تشدید می‌کند. با این وجود که قیمت‌ها نوسانی و پیش‌بینی‌ها نیز حاکی از ادامه‌دار بودن این وضعیت بازار خودروی کشور بود، اما وزارت صمت مدعی شده که قیمت‌ها در بازار کاهشی شده است. این درحالی است که رصد بازار خودرو طی روزهای گذشته خلاف این ادعا را ثابت می‌کنند. حتی گزارش‌ها از روند بازار نشان می‌دهد، قیمت اغلب خودروها روند افزایشی به خود گرفته است.
قیمت خودرو کاهشی شده؟
طی روزهای گذشته، امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت ضمن تاکید براینکه هدف‌گذاری امسال ایجاد جریان پایدار تولید و ساماندهی عرضه و مدیریت التهاب بازار خودرو است، گفت: رصد قیمت‌ها در بازار نشان می‌دهد شاهد کاهش قیمت خودرو در بازار هستیم. اما آیا این ادعای وزارت صمت صحت دارد و روند قیمت‌ها به صورت کاهشی شده است؟ فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو به تجارت‌نیوز گفته است: در چند روز اخیر، قیمت برخی از خودروها در بازار به صورت کاهشی بود. اما این موضوع به صورت جزئی بود. او افزود: البته این کاهش طبیعی است. در یک بازه زمانی قیمت‌ها بالا رفت. اما پس از مدتی این افزایش قیمت متوقف شد. اکنون نیز قیمت خودرو به نقطه فروش خود رسیده است و تا حدودی کاهشی شده است. این کارشناس صنعت خودرو در ادامه توضیح داد: اما این کاهش خودرو پایدار نیست و بعد از مدتی تورم تاثیر خود را در بازار می‌گذارد و قیمت‌ها دوباره به سمت نوسانی شدن برمی‌گردد.
از قیمت‌ها چه خبر ؟
آن‌طور که فعالان بازار خودرو عنوان می‌کنند، در حال حاضر بازار خودرو در حالت سردرگم قرار دارد و در عین حال، هنوز کاهش قیمت دلار اثر مثبتی روی این بازار نداشته است. گزارش‌ها از روند بازار نشان می‌دهد که قیمت اغلب خودروها روند افزایشی به خود گرفته است. با این حال، فعالان بازار خودرو عنوان می‌کنند که هم‌اکنون خرید و فروش خودرو در حد صفر است و متقاضیان بسیار کمی در بازار دیده می‌شوند.با این حال گزارش‌ها نشان می‌دهد، قیمت سمند LX EF7 در بازار با افزایش دو میلیون تومانی قیمت مواجه شد و به ۳۱۸ میلیون تومان رسید. اما قیمت سمند LX EF7 دوگانه‌سوز با افزایش ۱۰ میلیون تومان قیمت روبه‌رو شد و ۳۷۰ میلیون تومان قیمت پیدا کرد. هنچنین پراید ۱۵۱ مدل ۱۴۰۰ از ۱۷۶ میلیون تومان به ۱۷۹ میلیون تومان رسیده است و مدل ۱۴۰۱ این خودرو نیز در این مدت ۲ میلیون تومان گران شده است و در حال حاضر ۱۸۵ میلیون تومان قیمت خورده است. در بین خودروهای پژو نیز افزایش قیمت‌ها رخ داده است، به‌طوری که پژو ۲۰۶ تیپ ۲ مدل ۱۳۹۹ از ۲۸۲ میلیون تومان به ۲۸۴ میلیون تومان رسیده است و مدل ۱۴۰۰ این خودرو نیز از ۲۹۲ میلیون تومان به ۲۹۴ میلیون تومان رسیده است و مدل ۱۴۰۱ این خودرو نیز در این بازه زمانی ۳ میلیون تومان گران شده است و ۳۰۴ میلیون تومان قیمت خورده است. در بین خودروهای دنا موجود در بازار، دنا معمولی مدل ۱۴۰۱ از ۴۰۲ میلیون تومان به ۴۰۷ میلیون تومان افزایش یافته است. در بین خودروهای رانا نیز رانا پلاس مدل ۱۴۰۱ از ۲۹۹ میلیون تومان به ۳۰۰ میلیون تومان رسیده است.
توقف قیمت در بازار خودرو
در همین حال، رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران در مورد وضعیت بازار خودرو، در اظهاراتی گفته است: نزدیک ۲ ماه است که بازار خودرو آرام بوده و ثبات قیمتی داشته است و میزان تقاضا به قدری کاهش یافته که حتی تقاضای کاذب نیز در این بازار از بین رفته است. سعید موتمنی افزود: در حال حاضر همه طرف‌ها در بازار خودرو چه فروشنده و چه خریدار منتظر تعیین تکلیف واردات هستند از این رو حتی نوسانات نرخ دلار هم روی قیمت‌های خودرو تأثیری نگذاشته است. او در ادامه به «خبرگزاری مهر»گفته است: البته تقاضای کاذب در بازار آزاد نداریم و این تقاضا در بخش خرید کارخانه‌ای وجود داریم؛ دیدیم که برای حدود ۷۷ هزار دستگاه خودرو که در دوم قرعه کشی سامانه یکپارچه تخصیص خودرو عرضه شد، بیش از ۶ میلیون نفر ثبت نام کردند. همه این افراد متقاضی خرید خودرو نیستند بلکه با توجه به فاصله صد در صدی قیمت کارخانه و بازار آزاد، تقاضای کاذب در این بخش افزایش یافته است.موتمنی با اشاره به وضعیت عرضه خودرو، گفت: متأسفانه طی ۳ سال گذشته محدودیت عرضه ناشی از کاهش تولید و ممنوعیت واردات داشته‌ایم؛ وضعیت عرضه به گونه‌ای است که حتی پاسخگوی تقاضای کم هم نیست چه برسد به تقاضایی که در بازار خودروی ایران وجود دارد. رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران تصریح کرده که در حال حاضر اصلی‌ترین و مهم‌ترین مشکل بازار خودروی ایران، محدودیت عرضه است که هم موجب ایجاد فاصله قیمتی صد در صدی بین قیمت کارخانه و بازار شده و هم تقاضا را بی‌جواب گذاشته است.
وارداتی‌ها شهریور می‌رسند؟
از سوی سوی دیگر، با توجه به اینکه هنوز شرایط واردات خودرو به کشور روشن نیست و طولانی شدن آن فرآیند ابهاماتی را برای تاجران و واردکنندگان ایجاد کرده است. در حالی که معاون حمل‌ونقل وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده که «واردات خودرو تا شهریورماه انجام خواهد شد» که هنوز آیین‌نامه نهایی واردات، از هیات دولت بیرون نیامده و هیچ قانون مشخص و قطعی وجود ندارد. آخرین روزهای اردیبهشت اعضای انجمن واردکنندگان خودرو به صراحت اعلام کردند که واردات در شهریورماه در صورتی ممکن خواهد بود که همین امروز مصوبه واردات نهایی و ابلاغ شده باشد و ثبت سفارش صورت گیرد تا مراحل طی و خودروها وارد شود. حداقل و خوشبینانه، چهار ماه از زمانی که مصوبه صادر و دستورالعمل‌ها مشخص شود، زمان نیاز است تا خودرو وارد شود و با توجه به مقررات، هیچ کسی هم نمی‌تواند این زمان را کاهش دهد. حال مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان خودرو با اشاره به اینکه روشن نبودن شرایط مانع از بازاریابی مناسب برای واردکنندگان خودرو شده است، گفته است: در حالی صحبت از واردات خودرو در شهریور ماه است که هنوز هیچ قانون و مقرراتی در این زمینه تدوین و تصویب نشده است، به این ترتیب دور از ذهن است که چنین اتفاقی در شهریور امسال امکان‌پذیر باشد. این فعال بازار خودرو اضافه کرد: برخی از خودروهای ارزان‌قیمت صحبت می‌کنند و مثلا می‌گویند در این راستا قرار است خودروهایی با محدوده قیمت ۱۰ هزار دلار وارد ایران شود.
وی با اشاره به اینکه طبق قوانین موجود و بر اساس شرایط کنونی، یک خودروی ۱۰ هزار دلاری در بازار ایران با پنجاه درصد افزایش قیمت روبه‌رو می‌شود، توضیح داد: به عبارت دیگر قیمت تمام شده یک خودروی ۱۰ هزار دلاری برای خریدار ایرانی بین ۱۵.۵ تا ۱۶ هزار دلار است. او در توضیح این مطلب ادامه داد: به عبارت دیگر در بهترین شرایط قیمت تمام شده یک خودرو بر مبنای دلار سیصد میلیون تومانی در ایران بیش از ۴۵۰ میلیون تومان است، به این ترتیب نمی‌توان توقع داشت در قیمت خودروهای مصرفی در محدوده دویست میلیون تومان تغییری در بازار ایجاد شود.
وی گفت: تعریف سیاست‌گذار از ارزان‌قیمت با تعریف مردم از ارزان‌قیمت فرق جدی دارد و قیمت خودروی وارداتی به ایران نمی‌تواند کمتر از بهای خودروی تولیدی در ایران باشد. دادفر اضافه کرد: برای نمونه اکنون خودروی کوئیک به نرخ ۲۲۰ میلیون تومان فروخته می‌شود. این در حالی است که مقامات می‌گویند خودروی اقتصادی قرار است به ایران وارد شود، اینها شعارهایی بسیار غیرواقعی است چرا که خودرویی با قیمت کمتر از دویست میلیون از نظر افکار عمومی اقتصادی است و در نتیجه خودروهایی که وارد ایران می‌شود نه ارزان خواهند بود و نه اقتصادی. او نتیجه‌گیری کرد: اینکه گفته می‌شود باید خودروی اقتصادی وارد شود در اصل فرستادن مردم به دنبال نخودسیاه است. این فعال بازار خودرو تاکید کرد: به این ترتیب نباید این انتظار در مردم ایجاد شود که واردات خودرو، بهای خودروهای مصرفی داخلی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. این گونه انتظارات در عمل به زیان بازار است چرا که باعث کوچ تقاضا می‌شود.وی ادامه داد: بازار خودرو در ایران بازاری مطلقا انحصاری است و به هیچ روی در این بازار رقابت وجود ندارد. برای بهبود وضعیت بازار و عمق بخشی به آن مهم‌ترین ضرورت از بین بردن تدریجی این انحصار است و چنین اتفاقی فقط با واردات خودرو، آن هم در مقیاس مشخص و کوچک امکان‌پذیر نیست.
