دوباره وین
کاهش قیمت دلار با آغاز دوباره مذاکرات احیای برجام
با گذشت بیش از یک سال از آغاز دور جدید مذاکرات هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های جهانی، هنوز هیچ چشم‌اندازی از آینده مذاکرات و نتیجه نهایی آن در دسترس نیست و نه‌تنها تحلیلگران جهانی که حتی اعضای تیم‌های مذاکره‌کننده نیز می‌گویند نمی‌توان گزینه‌ای را برای برون‌رفت از شرایط فعلی پیش‌بینی کرد.
از بهار سال 97 که دونالد ترامپ رییس‌جمهور وقت امریکا با خروج از توافق هسته‌ای، تعهدات کاخ سفید را نقض کرد، مسوولان وقت دولت امریکا اعلام کردند که فشار حداکثری بر ایران را تا زمان نگارش متن جدیدی برای توافق ادامه خواهند داد اما با مقاومت ایران، دولت امریکا عوض شد و بایدن اعلام کرد که آماده بازگشت به برجام است. با وجود آنکه از همان هفته‌های نخست ورود تیم جدید به کاخ سفید مذاکرات میان طرفین آغاز شد اما تاکنون راهی برای رسیدن به توافق جدید باز نشده و هرچند طرفین بارها به یک جمع‌بندی نزدیک شده‌اند اما در نهایت اختلاف‌های باقی مانده مانع از امضای توافقی جدید شده است.
در ماه‌های گذشته عملا مذاکرات پیشرفت خاصی نداشته و دیدار کوتاه‌مدت نماینده ایران با اتحادیه اروپا در دوحه نیز گره‌ای باز نکرده است. در این مدت امریکا تحریم‌های جدیدی را علیه ایران وضع کرده و همزمان ایران نیز اعلام کرده که توسعه برنامه هسته‌ای خود را با سرعت بیشتری دنبال می‌کند. به این ترتیب در شرایطی که به نظر می‌رسد اختلافات بار دیگر اوج گرفته، نهایی شدن یک دور جدید از مذاکرات در وین، می‌تواند آخرین روزنه امید برای زنده نگه داشتن برجام باشد.
پایگاه خبری اکسیوس به نقل از یک مقام امریکایی گزارش داد که مذاکرات وین بر سر احیای برجام امروز (پنجشنبه) از سرگرفته خواهد شد.
یک منبع امریکایی به پایگاه خبری اکسیوس گفت: ما با انتظارات پایین به وین بازمی‌گردیم اما تلاش‌مان را با حسن نیت انجام می‌دهیم. ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه امروز از عزیمت هیات مذاکره‌کننده کشورمان به وین جهت ادامه مذاکرات برای رفع تحریم‌ها علیه ایران خبر داد. سخنگوی وزارت امور خارجه عصر امروز(دیروز) در این رابطه گفت: در چارچوب سیاست رفع تحریم‌های ظالمانه علیه کشورمان، هیات مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران به ریاست علی باقری مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران تا ساعاتی دیگر عازم وین خواهد شد. به گفته کنعانی، در این دور از گفت‌وگوها که به روال قبل با هماهنگ‌کنندگی اتحادیه اروپا برگزار خواهد شد، در خصوص ایده‌های مطرح‌شده از سوی طرف‌ها از جمله ایده‌های ارایه شده از سوی جمهوری اسلامی ایران که هفته جاری به طرف مقابل ارایه شد، بحث و تبادل نظر صورت خواهد گرفت.
سخنگوی وزارت امور خارجه با تأکید مجدد بر عزم و اراده جمهوری اسلامی ایران بر دستیابی به یک توافق پایدار که ضامن حقوق و پاسدار منافع ملت ایران باشد، ابراز امیدواری کرد طرف‌های مقابل نیز با اتخاذ تصمیمات لازم و تمرکز جدی بر حل مسائل باقی‌مانده، شرایط را برای پیشبرد موثر گفت‌وگوها فراهم نمایند.
انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین نیز ساعاتی پیش راهی وین شد و در صفحه توییترش نوشت: در راه وین برای مذاکره درباره اجرایی شدن کامل برجام بر مبنای متن ارایه شده هماهنگ‌کننده مذاکرات [جوزپ بورل] در ۲۰ ژوئیه. از مقامات اتریش کمال قدردانی را دارم.
خبر ازسرگیری مذاکرات وین در پی این مطرح می‌شود که جوزپ بورل چند روز پیش در یادداشتی در فایننشال‌تایمز درباره توافق هسته‌ای نوشت: اجرای کامل این توافق شدیدا تحت تاثیر تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر خروج امریکا از آن در سال ۲۰۱۸ و اعمال کمپین «فشار حداکثری» یکجانبه قرار گرفته است. ایران نیز فعالیت‌های هسته‌ای خود را به طرز هشدار‌دهنده‌ای بالا برد. متاسفانه ایران حتی توانایی‌های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را محدود کرده و نتوانسته همکاری کاملی با آژانس ذیل وظایف پادمانی اساسی‌اش داشته باشد. «فشار حداکثری» شکست خورد و علی‌رغم بهترین تلاش‌های باقی شرکت‌کنندگان در توافق، مردم ایران از منافع اقتصادی کامل رفع تحریم‌ها محروم ماندند.
نشریه پولیتیکو نیز در گزارشی نوشت که دیپلمات‌هایی از امریکا، ایران، چین، روسیه، آلمان، انگلیس، فرانسه و اتحادیه اروپا در گفت‌وگوهای وین شرکت خواهند کرد. منابع نزدیک به مذاکرات به پولیتیکو گفتند که سطح انتظارات پایین است و عنوان کردند که هنوز برای اینکه بگوییم مذاکرات موفقیت‌آمیز خواهد بود یا نه، بسیار زود است و اینکه مذاکرات تا چه زمانی ادامه خواهد یافت.
همچنین صفحه توییتر نمایندگی روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در یک رشته توییت به بخش‌های برجامی بیانیه این کشور در کنفرانس بازبینی پیمان عدم اشاعه هسته‌ای که در مقر سازمان ملل در نیویورک در حال برگزاری است، پرداخته و نوشت: ما قویا بر ازسرگیری اجرایی شدن کامل برجام[توافق هسته‌ای] در سریع‌ترین زمان ممکن تاکید داریم. توافق هسته‌ای یکی از دستاوردهای منحصر به فرد دیپلماسی چندجانبه با کارایی و دوام ثابت‌شده است. هیچ جایگزینی برای آن وجود ندارد. در ادامه این بیانیه آمده است: روسیه تماما نسبت به برجام متعهد است و روی رفتار مسوولانه مشابهی از سوی شرکا و کمک‌های جامعه بین‌المللی حساب می‌کند. امیدواریم وعده‌های امریکا و ایران مبنی بر آمادگی برای رسیدن به توافقی برای اجرایی کردن کامل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، محقق شوند. هیات دیپلماتیک روسیه در کنفرانس بازبینی پیمان عدم اشاعه هسته‌ای، همچنین مطرح کرد: بدون احیای برجام با ظرفیت کامل آن، احتمال نمی‌رود که سطح قبلی شفافیت برنامه هسته‌ای ایران که همان هدف توافق هسته‌ای بود، دوباره برقرار شود.
بازگشت نمایندگان مذاکره‌کننده کشورها به وین در حالی رخ داده که در روزهای گذشته شایعات از این حکایت داشتند که ایران علاقه چندانی به پذیرش طرح جدید پیشنهادی از سوی اتحادیه اروپا نیز ندارد. هرچند اعلام شده که بحث‌هایی مانند خروج نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست گروه‌های تروریستی امریکا، در محورهای اصلی اختلافات قرار ندارد اما محرمانه ماندن ابعاد مختلف مذاکرات باعث شده مشخص نشود که دو طرف دقیقا بر سر چه موضوع‌هایی هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌اند.
به نظر می‌رسد تلاش برای احیای برجام مهم‌ترین گام دیپلماتیک برای کاهش اختلافات خواهد بود زیرا در غیر این صورت ایران با سرعت بیشتری به سمت غنی‌سازی اورانیوم با درصدهای بالاتر و ذخیره آنها بیش از حد مجاز در نظر گرفته شده در برجام حرکت می‌کند و از سوی دیگر کشورهای غربی نیز می‌توانند به سمت گزینه‌هایی مانند مطرح شدن دوباره مساله هسته‌ای ایران در شورای امنیت سازمان ملل حرکت کنند، دو سناریویی که اگر به هر شکلی دنبال شود، قطعا رسیدن به توافقی جدید را بسیار دشوارتر از موقعیت فعلی خواهد کرد و به این ترتیب شاید مذاکرات وین در دور فعلی، یکی از مهم‌ترین مذاکرات انجام شده میان طرفین در تمام ماه‌های گذشته باشد.
