ریال دیجیتال در شهریور می‌آید
گروه بانک و بیمه |
رییس‌کل بانک مرکزی گفت: یک شورا شامل بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و سازمان برنامه جهت هماهنگی برای دخل و خرج دولت و اینکه استقراض از بانک مرکزی صورت نگیرد تشکیل داده‌ایم. این موضوع جزو خطوط قرمزی بوده که آقای رییس‌جمهور برای ما تعریف کرده‌اند که سیاست بسیار درستی هم می‌باشد. علی صالح‌آبادی ادامه داد: بخش موثر دیگر در وضعیت پایه پولی به بدهی دولت به بانک مرکزی مرتبط می‌شود که معمولا تنخواهی است که دولت از بانک مرکزی دریافت می‌کند، خوشبختانه دولت سیزدهم از این تنخواه حداقل استفاده را داشته یا نزدیک به صفر بوده است. وی افزود: موضوع دیگر اوراقی است که دولت منتشر می‌کند و بخشی از آن در بازار توسط بانک‌ها خریداری می‌شود و در مواقعی آن را به بانک مرکزی می‌فروشند و بانک مرکزی هم با خرید آن تزریق ریال انجام می‌دهد که این مورد هم به خوبی تحت کنترل قرار گرفته است. اوراقی را که امسال دولت می‌فروشد بخشی از آن توسط بانک، بخشی توسط صندوق سرمایه‌گذاری و بخش دیگر هم به وسیله اشخاص حقیقی خریداری می‌شود.
آرامش در بازار با راه‌اندازی معاملات توافقی ارز
صالح‌آبادی با اشاره به ارز توافقی گفت: حجم معاملات ارز توافقی به‌طور قابل توجهی درحال افزایش و تعمیق است به گونه‌ای که امروز در بازار اثرگذار است. امروز ارز توافقی در بازار ارز کشور آرامش ایجاد کرده و عرضه ارز همواره بیشتر از تقاضا شده است. علی صالح‌آبادی رییس کل بانک مرکزی با اشاره به راه‌اندازی معاملات توافقی ارز نیز گفت: ارز توافقی یکی از اتفاقات خوبی بود که انجام شد به نحوی که در دوماه گذشته این امکان را فراهم کردیم که در شبکه صرافی کشور ارزهای مختلف اعم از دلار و یورو و روبل به صورت توافقی و با قیمتی براساس عرضه و تقاضا مبادله شود. خوشبختانه حجم معاملات در این بخش به میزان قابل توجهی افزایش یافت و نشان داد که عمق بازار در حال افزایش است؛ ضمن اینکه بر بازار ارز هم اثرگذار است. به واقع معاملات توافقی ارز باعث آرامش بازار ارز شده است و بانک مرکزی به توسعه این بازار کمک خواهد کرد و به عنوان هدایتگر این بازارها، آرامش حوزه ارزی کشور را به عنوان اولویت اصلی خود دنبال می‌کند. صالح‌آبادی اظهار کرد: براساس آمارها در پایان تیرماه بیش از ۱۴ میلیارد دلار ارز در نیما تامین شده است که در مقایسه با مدت مشابه ۸۰ درصد رشد داشتیم. در نهایت اینکه به‌طور کلی باید مسیر وجهت‌گیری به سمتی باشد که دولت بتواند درآمدهای دیگری را جایگزین درآمدهای نفتی کند.
مزیت نفت و گاز و پتروشیمی در صادرات و ارز آوری
وی با اشاره به مزیت نسبی کشور در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی گفت: وقتی چنین ظرفیتی داریم اگر درآمدهایی که از این بخش حاصل می‌شود را صرف سرمایه‌گذاری همین حوزه کنیم حجم صادرات افزایش پیدا می‌کند. البته سرمایه‌گذاری‌های خوبی را در این بخش‌ها در چند سال اخیر شاهد بودیم و ارزآوری خوبی برای کشور داشته است و خوشبختانه باوجود محدودیت‌ها و در زمان تحریم همیشه توانستیم ارز کشور را تامین کنیم و امروز به مراتب شرایط بهتر از قبل است. رییس کل بانک مرکزی گفت: سرمایه‌گذاری‌ها در صنایع نفت و گاز امروز با یک دهه گذشته قابل قیاس نیست و درآمدهای ارزی کشور نیز با وجود تحریم‌ها به مراتب بسیار بهتر از گذشته شده است. متاسفانه در طول سالیان متمادی اقتصاد ایران نفتی بوده و دولت‌ها عموما از درآمدهای نفتی استفاده می‌کردند و نقش مالیات در بودجه دولت کمرنگ بود. در نظام اقتصادی سالم باید درآمد اصلی دولت درآمدهای مالیاتی باشد.مقام معظم رهبری نیز از ۳۰ سال قبل همواره به جدا کردن نفت از بودجه و افزایش درآمدهای غیرنفتی تاکید داشته‌اند. باید نسبت درآمدهای مالیاتی در بودجه دولت افزایش پیدا کند که نیاز به زیرساخت دارد و بخشی از این زیرساخت‌ها بانکی، فناوری محور یا قانونی است.طرح مالیات بر عایدی سرمایه که در مجلس مطرح است، یا اقداماتی مثل اجرای پایانه‌های فروشگاهی که از فرارهای مالیات‌های جلوگیری می‌کند.
مبادله و سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها ممنوع است
علی صالح‌آبادی درباره سرمایه‌گذاری و مبادلات در بازار رمزارزها اظهار کرد: موضوع رمز ارزها چند سال در دنیا مطرح شده اما هنوز بسیاری از کشورها آن را به رسمیت نشناخته‌اند و حتی برخی کشورها مانند چین معاملات و مبادلات آن را به عنوان ابزار سرمایه‌گذاری ممنوع کرده‌اند. در کشور ما نیز در سال ۱۳۹۹ دولت آیین نامه‌ای را برای کسانی که با مجوز قانونی وزارت صمت و وزارت نیرو رمز ارز استخراج کرده‌اند تصویب کرد تا بتوانند دارایی خود را در سامانه‌ای تحت نظارت بانک مرکزی عرضه نموده و از رمز ارز استخراج شده استفاده کنند. هنوز کشورهای مختلف دنیا رمزارزها را به رسمیت نشناخته‌اند و در برخی کشورها نیز مثل چین ممنوع است. سال ۱۳۹۹ دولت آیین‌نامه‌ای را تصویب کرد تا کسانی که مجوز قانونی دریافت می‌کنند، رمزارز استخراج و برای واردات استفاده کنند.درواقع خرید و فروش (مبادله) و سرمایه‌گذاری رمزارزها ممنوع است، اما استخراج و استفاده برای واردات کالا ممکن شده است. مقرراتی آماده کردیم تا با هماهنگی وزارت صمت از رمزارزها برای واردات بهره‌برداری شود که هفته آینده اعلام خواهد شد. سیاست کلی فعلی در مورد رمز ارزها این است که مبادله آن به عنوان ابزار سرمایه‌گذاری مورد قبول نیست، لکن کسانی که استخراج رمز ارز انجام داده‌اند در چارچوب آیین نامه مصوب هیات وزیران می‌توانند از آن برای واردات استفاده کنند. صالح‌آبادی ادامه داد: ما با همکاری وزارت صمت برای کسانی که مجوز استخراج رمز ارز دریافت کرده بودند امکان واردات کالا را فراهم کردیم، مقررات این کار نیز مشخص شده و به زودی طی هفته آینده اعلام عمومی خواهیم کرد. وی با اشاره به نوسانات بالای قیمت رمزارزها نیز هشدار داد: در این بین افراد زیادی در این بازار دچار ریسک سرمایه‌گذاری و زیان می‌شوند چرا که نوسانات رمز ارزها بسیار زیاد است. به عنوان مثال بیت کوین تا ۶۰، ۷۰ هزار دلار هم بالا رفت و قیمت آن هم‌اکنون به حدود ۲۳ هزار دلار رسیده است بنابراین نوسانات بالایی دارد که مردم باید مراقب باشند.
رشد ۷۹ درصدی تسهیلات به دانش‌بنیان‌ها
رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اهمیت بخش دانش بنیان در اقتصاد گفت: یکی از مهم‌ترین تحولاتی که ضرورت دارد در کشور محقق شود، حمایت ار شرکت‌های دانش بنیان است. جوانان نخبه کشور ما از ظرفیت‌ها و استعدادهای بالایی برخوردارند و در میادین مختلف جهانی می‌درخشند و باید حتما از آنها حمایت کنیم. صالح‌آبادی درباره میزان تسهیلات بانکی به دانش بنیان‌ها گفت: مانده تسهیلات شرکت‌های دانش بنیان در پایان تیرماه امسال به ۷۹ همت (۷۹ هزار میلیارتومان) رسیده که نسبت به ۴ماهه سال گذشته افزایش ۳۰ درصدی داشته است.از ابتدای امسال تا پایان تیرماه به ۱۷۱۵ شرکت دانش بنیان۲۷ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده است که رشد ۷۹ درصدی داشت و نشان از عملکرد خوب شبکه بانکی در این مسیر دارد. وی اضافه کرد: سال گذشته هم ۶۷ همت به حوزه دانش بنیان تسهیلات پرداخت کرده‌ایم. البته این تسهیلات دهی و حمایت مالی از حوزه دانش بنیان را بیشتر خواهیم کرد و در بخش وثایق و تضامین نیز تسهیل خواهد شد. با نهادهای دانش بنیان مانند صندوق نوآوری و شکوفایی و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نیز تعامل بسیار خوبی داریم و قطعا این روند را تداوم می‌بخشیم.
اجرای آزمایشی «ریال دیجیتال» در شهریور
رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه «نوسانات بازار رمزارزها زیاد است و باید به آن توجه شود» ، گفت: «رمز ریال» یا «ریال دیجیتال» جایگزین اسکناس ریال است و کارهای آن انجام شده است. ریال دیجیتال طبق وعده به صورت آزمایشی در شهریور ماه اجرایی می‌شود. وی افزود: در چین نیز چنین اقدامی مشابه انجام شده و ۷۵ میلیون نفر از «یوآن دیجیتال» استفاده می‌کنند. ناشر ریال دیجیتال، بانک مرکزی است و مردم می‌توانند به‌جای اسکناس از آن استفاده کنند. رییس کل بانک مرکزی درباره رمزریال نیز توضیح داد: ریال دیجیتال یا رمزریال با رمزارزهای جهان روا به کلی متفاوت است. رمز ارزی که ما تعریف کرده‌ایم به این شکل است که افراد به جای اینکه اسکناس ریال را جابه‌جا کنند می‌توانند از رمزریال یا ریال دیجیتال استفاده کنند، یعنی ریال دیجیتال جایگزین اسکناس ریال می‌شود. صالح‌آبادی ادامه داد: کشورهایی در دنیا این کار را انجام داده‌اند؛ یکی از این کشورها چین است که هم‌اکنون ۲۵۰ میلیون نفر از جمعیت این کشور از یوان دیجیتال استفاده می‌کنند. ما نیز در کشور زیرساخت‌های این کار را فراهم کرده‌ایم. در واقع ریال دیجیتال ریالی است که ناشر آن بانک مرکزی است، همانند اسکناس ریال که از سوی بانک مرکزی منتشر می‌شود. البته در این زمینه نیاز به آموزش است که انشاالله کارهای آن انجام خواهد شد.
استفاده حداقلی دولت از تنخواه
رییس کل بانک مرکزی گفت: خالص دارایی‌های خارجی که در پایه پولی اثرگذار است تا پایان تیرماه نسبت به سال گذشته منفی بوده است؛ یعنی هر ارزی که از دولت گرفته‌ایم به فروش رسیده و ریال جمع شده است. بدهی دولت به بانک مرکزی نیز در وضعیت مناسبی است و دولت حداقل استفاده را (نزدیک به صفر) از تنخواه داشته است. وی افزود: اوراق منتشر شده دولت نیز می‌تواند در پایه پولی موثر باشد، این بخش هم به خوبی کنترل شده است. همچنین بانک مرکزی از ابتدای سال تاکنون ۳۰ همت اوراق دولتی واگذار کرده و ریال را از بازار جمع کرده است. از طرفی بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی نیز که در پایه پولی موثر است کنترل شده است. درآمدهای دولت ماهیانه پایش می‌شود و اموال منجمد دولت نیز فروخته خواهد شد تا به منابع بانک مرکزی دست‌اندازی نشود. خوشبختانه دولت به خوبی برای مدیریت درآمدها و هزینه‌ها برنامه‌ریزی می‌کند و انضباط مالی را رویکرد اصلی خود قرار داده است.
بیش از یک ضامن خلاف قانون است
صالح‌آبادی تاکید کرد که اگر بانکی برای پرداخت تسهیلات بیش از یک ضامن معتبر درخواست کند، خلاف قانون بودجه امسال عمل کرده است.
بهبود وصول مطالبات با افشای اسامی ابربدهکاران بانکی
علی صالح‌آبادی درباره اهمیت انتشار لیست ابربدهکاران بانکی نیز گفت: مشکل اعلام این اسامی در قانون بودجه ۱۴۰۱ برطرف شد و برهمین اساس به تفکیک تمام بانک‌ها اسامی هر فرد حقیقی یا حقوقی که بدهی بالای ۱۰۰ میلیارد تومان داشته باشد در سایت بانک مرکزی منتشر می‌شود. در نتیجه این کار تمام بانک‌ها، افکار عمومی، نهادهای نظارتی، نهادهای قضایی، شبه قضایی و رسانه‌ها در جریان این شفافیت قرار می‌گیرند و بدهی یک مجموعه معوق شده یا مشکوک الوصول یا سوخت شده به تفکیک در قالب جداولی استاندار براساس قانون اعلام می‌شود. البته علاوه بر معوقات و مشکوک‌الوصول‌ها اسامی بدهکاران جاری هم اعلام می‌شود. وی اضافه کرد: طبق تعاریف بانک مرکزی اگر تسهیلاتی تا شش ماه بازپرداخت نشود در طبقه سررسید گذشته، از شش ماه تا ۱۸ ماه طبقه معوق و از ۱۸ ماه به بالا در طبقه مشکوک الوصول قرار می‌گیرد، بنابراین براساس این تعاریف، اگر بنگاه‌هایی به دلایل خاصی در پرداخت اقساط موفق نبودند و دلایل موجه داشته باشند، بانک‌ها به آنها کمک می‌کند، اما در شرایطی دیگر وضعیت فرق می‌کند و با آنها برخورد لازم صورت خواهد گرفت.
منفی شدن رشد خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی
رییس شورای پول و اعتبار کشور درباره وضعیت نقدینگی و برنامه بانک مرکزی برای کنترل آن اظهار کرد: یکی از دلایل اصلی افزایش نقدینگی، پایه پولی است. پایه پولی از عناصری تشکیل می‌شود و یکی از آنها خالص دارایی خارجی بانک مرکزی است که در واقع ارزهای حاصل از نفت و فرآورده گاز، میعانات و... است که درآمد دولت به حساب می‌آید. بانک مرکزی آنها را خریداری می‌کند و ریال در اختیار دولت می‌گذارد، این کار باعث افزایش خالص دارایی خارجی و پایه پولی می‌شود. وی اضافه کرد: تا پایان تیرماه امسال نسبت به دوره مشابه سال گذشته رشد خالص دارایی‌های خارجی منفی بود، به این معنا که موفق شدیم هر ارزی که از دولت دریافت شد و حتی ارزهای قبلی هم که در اختیار داشتیم را به فروش برسانیم و ریال را از بازار جمع کنیم واز این محل افزایش پایه پولی به وجود نیامد. صالح‌آبادی اضافه کرد: همکاری بانک مرکزی با سازمان بورس سبب تشکیل صندوق‌های بازار پول شده است . بانک مرکزی هم از ابتدای سال تا به امروز بیش از ۳۰ همت نسبت به پایان سال قبل اوراق دولتی که در سبد خود داشت را در بازار واگذار کرده و ریال آن را هم جمع کرده است.
