قوانین جدید برای توسعه

فردین آقابزرگی 

تجربه افزایش ساعت معاملات در بازار اوراق مالی اسلامی نشان می‌دهد که بازار سرمایه ظرفیت افزایش ساعت معاملات در بخش سهام را داراست؛ از این‌رو تصمیم‌هایی از این جنس که موجب افزایش شفافیت، نقدشوندگی و فرصت تحلیل در بازار سرمایه می‌شود با استقبال فعالان این بازار روبرو خواهد شد.

تغییر ریزساخت‌ها و دستورالعمل‌های معاملاتی در راستای افزایش شفافیت و نقدشوندگی معاملات بازار سرمایه رویکردی بسیار سازنده است. افزایش ساعت معاملاتی نیز در همین راستا اتفاق بسیار مثبتی خواهد بود که می‌تواند دستاوردهای خوبی برای بازار به همراه داشته باشد.

در بورس‌های بین‌المللی معمولا سرمایه و پول اشتیاق به سیال بودن و معامله دارد.در اغلب بورس‌های دنیا ساعت معاملات از حدود 9 آغاز شده و تا حدود ساعت 16 یا بیشتر ادامه دارد، همچنین در بازارهای بین‌المللی معمولا الگوریتم‌ها و ربات‌ها با اتمام ساعت یک بازار، در بازاری دیگر معاملات خود را آغاز می‌کنند.

در بازار سرمایه ایران به دلیل تفاوت ساعت قابل‌توجه با کشورهای اروپایی و امریکا، قیمت‌های جهانی فلزات اساسی و سایر کالاها و نیز ارزها با تأخیر زمانی 3 الی 4 ساعت مشخص می‌شود که باز کردن ساعت معاملاتی حتی بیش از 30 دقیقه می‌تواند زمان بیشتری را برای تحلیل به اهالی بازار سهام بدهد.

افزایش ساعت معاملات در بازار اوراق بدهی تا ساعت 3 بعدازظهر اتفاق بسیار خوبی بود که با استقبال فعالان بازار اوراق مالی اسلامی مواجه شد که می‌توان آن را تجربه‌ای موفق برای افزایش ساعت معاملاتی در بازار سهام قلمداد کرد. بازار سرمایه ایران جزو معدود بازارهای مالی است که حداقل ساعت معاملاتی را دارد که این زمان اندک معاملاتی قدمتی حدود 20 ساله دارد، به همین دلیل ظرفیت برای افزایش ساعت معاملاتی در بازار سهام وجود دارد و این موضوع بی‌شک استقبال فعالان بازار سرمایه را تجربه خواهد کرد.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری بالغ بر ۶۲۰ هزار میلیارد تومان دارایی دارند. از این میزان حدود ۷۵ درصد (۴۵۰ هزار میلیارد تومان) دارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت است که بر اساس تکالیف سازمان بورس این صندوق‌ها باید بخشی از منابع خود را به خرید اوراق دولتی یا اوراق بدهی تخصیص دهند. این رویه را شاهد هستیم که عرضه‌های اولیه به صندوق‌های سرمایه‌گذاری تعلق می‌گیرد و عمدتا به دلیل محدودیت‌های بورس قادر به پرداخت بازدهی خود و حتی برخی از آنها توانایی تقسیم سودشان هم نیستند؛ بنابراین تخصیص عرضه‌های اولیه که با توجه به قیمت پایین‌تر از ارزش ذاتی آنها در بورس جبران زیان‌های عنوان شده است. 

هم‌اکنون تمرکز فروش عرضه‌های اولیه سهامداران خرد که قبلا عرضه‌های اولیه در مقدار ناچیز حتی می‌خریدند؛ بر این است که یونیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری را خریداری کنند و صندوق‌ها تحت نظارت و تحت امر سازمان بورس و مسوولان اقتصادی فعالیت خود را انجام دهند، اوراق بخرند و در حقیقت باید گفت حمایت از سهامداران خرد اولویت دوم محسوب می‌شود. این طور به نظر می‌‎رسد که سیاست‌گذار در جهت حمایت از سرمایه‌گذاران بزرگ حرکت می‌کند که این کار برخلاف اهداف اولیه و موضوع اصلی تعریف شده سازمان بورس و بازار سرمایه است.