تفکیک حساب تجاری و غیرتجاری کلید خورد

چنانچه یک حساب بانکی در ماه بیش از ۱۰۰ تراکنش در ماه و ۳۵ میلیون تومان گردش مالی داشته باشد، تراکنش تجاری تلقی و باید مالیات پرداخت کند

گروه بانک و بیمه | 

از ابتدای مهرماه پیامک حساب‌های تجاری و غیرتجاری برای افراد ارسال می‌شود. نه‌ تنها شناسایی حساب‌های تجاری خللی در فعالیت افراد ایجاد نمی‌کند بلکه برای حساب‌های تجاری موارد مشوقی هم در نظر گرفته شده است. انتقال وجه ماهیانه تا ۳ میلیارد تومان مشوق بانک‌ها برای حساب‌های تجاری تعیین شده است. دستورالعمل ناظر بر حساب سپرده تجاری، مشوق‌هایی از جمله انتقال وجه ماهیانه تا سقف ۳ میلیارد تومان را برای صاحبان این حساب‌ها در نظر گرفته است. طبق دستورالعمل ناظر ابلاغ شده از سوی بانک مرکزی، مشوق‌های بانکی برای حمایت از صاحبان حساب‌های تجاری در نظر گرفته شده که بر این اساس سقف انتقال وجه روزانه بصورت غیرحضوری از کلیه حساب‌های تجاری مشتری از یک به پنج میلیارد ریال افزایش یافت. این سقف برداشت و انتقال وجه در ماه نیز بصورت غیرحضوری به ۳۰ میلیارد ریال رسید.بانک مرکزی دولت سیزدهم در یکسال اول فعالیت خود موضوع مهمی را با عنوان حکمرانی ریال در دستور کار قرار داد که از مطالبات عموم جامعه بوده و مقرر است تا با اجرای این طرح شاهد ارتقای شفافیت در تراکنش‌های بانکی باشیم.  عبدالرضا ارسطو کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس تاکید کرد تفکیک حساب‌های شخصی از تجاری امکان فرار مالیاتی را کاهش خواهد داد و ما شاهد ارتقای شفافیت در نظام‌های اقتصادی و بانکی خواهیم بود. به گفته وی، با اجرای این روش، موضوعاتی مانند حساب‌های اجاره‌ای و معاملات و شرکت‌های صوری کاهش می‌یابند. ارسطو، یکی از راهکار‌های موثر در مبارزه با فرار مالیاتی را تفکیک حساب تجاری از غیرتجاری دانست.سیاوش غیبی‌پور؛ کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با ایبِنا تفکیک حساب شخصی و تجاری را عاملی در تسریع رسیدگی مالیاتی دانست و گفت: بسیاری از تخلفات کاهش می‌یابد و افراد نمی‌توانند فرار مالیاتی داشته باشند و از مشتری بخواهند وجه مورد نظر را کارت به کارت کند.  به گفته وی، با توجه به این شیوه از مالیات‌گیری و ایجاد شفافیت مالی در کشور، بودجه دولت در سال آینده روند فزاینده‌ای خواهد داشت که در مدیریت کشور تاثیرگذار است. غیبی‌پور تصریح کرد: با اجرای تفکیک حساب تجاری از غیرتجاری، راه تخلف برای افرادی که از حساب‌های شخصی خود برای امور تجاری استفاده می‌کردند و از حساب‌های اجاره‌ای افراد با هدف فرار مالیاتی سوءاستفاده می‌کردند بسته خواهد شدو دیگر کسی نمی‌تواند از حساب‌های تجاری برای تراکنش‌های بانکی خودش استفاده کند.اخیرا نیز علی صالح‌آبادی در حضور آیت‌الله سید ابراهیم رییسی، رییس‌جمهور در بانک مرکزی کنترل تورم، اصلاح نظام بانکی، تقویت حکمرانی ریال، توسعه بانکداری اسلامی و ثبات بخشی به بازار ارز را از جمله مهم‌ترین برنامه‌های راهبردی بانک مرکزی اعلام کرد.  این اقدام در راستای مبارزه با پولشویی به صورت جدی در دستور کار قرار دارد و موضوع تفکیک حساب‌های تجاری از غیرتجاری نیز یکی مهم‌ترین مصداق‌های آن است. در چند ماه گذشته به دلیل اصلاح و ساماندهی مالیاتی در دولت سیزدهم، شاهد تخلفاتی از سوی رسته‌های مختلف صنفی هستیم به نحوی که عموما این مشاغل اقدام به دریافت پول نقد می‌کنند یا درخواست کارت به کارت از مشتری دارند تا از این طریق به جرگه فراریان مالیاتی بپیوندند.براساس اقدام مشترک بانک مرکزی و سازمان امور مالیاتی، حساب تجاری به معنی فروش است و اگر حسابی غیرتجاری اعلام شود، اما برای امور تجاری استفاده شود مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورتی تعداد دفعات واریز به حساب از حالت عادی بیشتر باشد، جزو حساب‌های مشکوک به تجاری تلقی می‌شود و با آنها مانند حساب تجاری برخورد خواهد شد. پس از اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان از سوی دولت که منجر به ساماندهی ۱۹ میلیون درگاه پرداخت و کارتخوان با هدف جلوگیری از پولشویی و فرار مالیاتی شد، موضوع تفکیک حساب‌های تجاری از غیرتجاری به عنوان تکمیل‌کننده این زنجیره مطرح شد که هفته گذشته بانک مرکزی در بخشنامه‌ای دستورالعمل ناظر بر حساب سپرده تجاری و خدمات بانکی مرتبط با آن را برای اجرا به شبکه بانکی ابلاغ کرد.  همچنین بر اساس اعلام بانک مرکزی، ۲۲۰ هزار حساب تجاری نیز شناسایی شده است و این موضوع از این لحاظ اهمیت دارد که فرآیند اخذ مالیات از دارنده حساب انجام می‌شود و دیگر شاهد فرار‌های مالیاتی نخواهیم بود. 

   ارسال پیامک تفکیک حساب از مهرماه

به گفته اصغر ابوالحسنی؛ قائم مقام بانک مرکزی بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار چنانچه حسابی بیش از ۱۰۰ تراکنش واریزی به ارزش ۳۵ میلیون تومان داشته باشد، تراکنش تجاری تلقی می‌شود. ابتدا پیامکی برای افراد ارسال می‌شود که تراکنش‌هایی بالایی که دارد حساب تجاری است و حساب تجاری نیازمند اخذ مالیات است و چنانچه فرد مدعی شود که کار تجاری انجام نمی‌دهد و به اشتباه جزو حساب‌های تجاری شناسایی شده می‌تواند مدارک مربوطه را به سازمان مالیاتی ارایه کند و مساله حل می‌شود. 

قائم مقام بانک مرکزی از ارسال پیامک حساب‌های تجاری و غیرتجاری به افراد از ابتدای مهرماه خبر داد و گفت: نه‌ تنها شناسایی حساب‌های تجاری خللی در فعالیت افراد ایجاد نمی‌کند و برای حساب‌های تجاری موارد مشوقی هم در نظر گرفته شده است.

   دو روش برای اعلام حساب تجاری

ابوذر سروش؛ معاون نظارت بانک مرکزی نیز در این باره، هدف بانک مرکزی از تفکیک حساب‌های تجاری از غیرتجاری را ایجاد شفافیت در نظام اقتصادی کشور دانست و گفت: صاحبان حساب‌های تجاری دیگر لازم نیست تا برای نقل و انتقالات بیش از دو میلیارد ریال خود به بانک مستند ارایه کنند، بلکه بانک‌ها فقط برای نقل و انتقالات بالاتر از مبلغ ۱۰ میلیارد ریال باید از این اشخاص مستندات مطالبه کنند. وی با اشاره به اقدام افراد برای تجاری شدن حساب‌های خود تاکید کرد: در روش نخست، اشخاص می‌توانند با مراجعه به درگاه‌های تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور، شماره حساب یا حساب‌های تجاری خود را اعلام کنند. معمولاً سازمان امور مالیاتی کشور زمان تکمیل اظهارنامه‌های مالیاتی شماره حساب‌های تجاری صاحبان کسب و کار را از آنها استعلام می‌کند، بنابراین افراد می‌توانند از همان درگاه، شماره حساب‌های تجاری خود را اظهار کنند. پس از اظهار مؤدیان، سازمان امور مالیاتی کشور صحت اطلاعات حساب و تعلق آن به مودی را از سامانه سیاح بانک مرکزی استعلام می‌کند و در صورت تایید، مراتب را به صورت سیستمی به بانک مرکزی اعلام می‌کند. بانک مرکزی نیز شماره حساب دریافتی را به صورت سیستمی به بانک عامل برای تغییر وضعیت به حساب تجاری، اعلام می‌کند؛ بنابراین همه حساب‌های اعلامی از سوی سازمان امور مالیاتی کشور تجاری می‌شوند. البته به استثنای حساب‌های اشخاص خارجی دارای کسب و کار که مجوز کار یا سرمایه‌گذاری در کشور را از مراجع ذی‌صلاح دریافت کرده باشند.سروش افزود: در روش دوم، افراد می‌توانند به بانک‌های عامل مراجعه و اطلاعات حساب‌های خود نزد آنها را که می‌خواهند به حساب تجاری تبدیل شود اعلام کنند. در این حالت صاحبان کسب و کار باید شماره پرونده مالیاتی خود را نیز به متصدیان بانکی اعلام کنند. بانک عامل پس از ارسال سیستمی اطلاعات به سازمان امور مالیاتی از مسیری که بانک مرکزی تدارک دیده است و دریافت تاییدیه از آن سازمان، می‌تواند حساب معرفی شده را تجاری کند. 

   مشوقی برای افراد قانونمند 

معاون نظارت بانک مرکزی اظهار کرد: بانک مرکزی برای صاحبان حساب‌های تجاری، آستانه روزانه نقل و انتقالات غیر حضوری را به ۵ میلیارد ریال و ماهانه ۳۰ میلیارد ریال افزایش داده است. علاوه بر آن، از آنجایی که ابزار چک در کسب و کار‌های اشخاص کاربرد زیادی دارد، حد نصاب بازگشت چک‌های قبلی یا ثبت صدور و تأیید چک‌ها در سامانه صیاد برای صدور و اعطای دسته چک جدید که برای عموم مردم ۸۰ درصد در نظر گرفته شده بود برای صاحبان حساب‌های تجاری به ۶۰ درصد کاهش یافته است. مضافاً صاحبان حساب‌های تجاری دیگر لازم نیست تا برای نقل و انتقالات بیش از دو میلیارد ریال خود به بانک مستند ارایه کنند، بلکه بانک‌ها فقط برای نقل و انتقالات بالاتر از مبلغ ۱۰ میلیارد ریال باید از این اشخاص مستندات مطالبه کنند. مشوق‌های دیگری نیز برای صاحبان حساب‌های تجاری در نظر گرفته شده که امید است با اعمال آنها، گام مثبتی در تسهیل مبادلات تجاری برداشته شود

   مانعی برای فرار مالیاتی

تفکیک حساب تجاری و غیرتجاری بر شفافیت مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی بسیار تاثیر خواهد بود و یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که برای اصلاح نظام مالیاتی و حتی پولی کشور در حال انجام است.تفکیک حساب تجاری و غیرتجاری قرار است که با همکاری بانک مرکزی و سازمان مالیات به زودی عملیاتی شود. این کار بر شرایط اقتصادی کشور درامر شفاف‌سازی اقتصادی و فرار مالیاتی بسیار اثرگذار خواهد بود که در گفت‌وگو با کارشناسان مورد بررسی قرار گرفت.محمد رزاقی، کارشناس امور مالیاتی در گفت‌‎وگو با ایبِنا درباره تفکیک حساب‎های تجاری و غیر تجاری گفت: یکی از کار‌های مفیدی که کشور را به شفافیت مالی بیشتری خواهد رساند، دریافت مالیات به خصوص از حساب‌هایی است که گردش مالی بالایی دارند، زیرا در اقتصاد بسیار کمک‌کننده خواهد بود. البته باید درنظر داشت، شفاف‌سازی اقتصادی تنها با تفکیک حساب‌های تجاری و غیرتجاری محقق نخواهد شد، باید سیستم به شکلی تعبیه شود که بتواند در تنظیم‌گری اقتصادی تاثیرگذارد.تاثیرگذاری بیشتر این مساله در شرایطی خواهد بود که مبلغی تعیین کنند و تراکنش بیشتر از آن تجاری اعلام شود، البته این موضوع نیاز به روزآمد کردن سیستم سازمان مالیاتی دارد تا بتواند به خوبی از آن بهره‌برداری کرده و پدرخوانده‌های زیرزمینی را ردیابی کند.  مالیات تفکیک حساب‌های شخصی و غیرشخصی نیاز به زیرساخت دارد که در صورت انجام این کار در جلوگیری از فرار مالیاتی بسیار موثر واقع خواهد شود، منتها برای انجام این کار باید آموزش مورد توجه قرار گیرد. قانون هر اندازه که خوب و مفید هم باشد، بدون انجام اطلاع‌رسانی نتیجه مورد نظر را به دست نمی‌آورد، چنانچه در این زمینه آموزش و اطلاع‌رسانی ملاک عمل قرار گیرد حتی در قاچاق کالا هم می‌تواند موثر واقع شود.

   تفکیک حساب بر شفافیت اقتصادی موثر است

وحید عزیزی، کارشناس امور مالیاتی نیز در این رابطه گفت: گام بعدی نظارت دستگاه‌های حاکمیتی بر جریانات مالی و تبادلات ریالی در کشور بعد از ساماندهی دستگاه‌های پرداخت که با همکاری بانک مرکزی در حال انجام است، تفکیک حساب‌های تجاری از شخصی خواهد بود. بخشی از حساب‌هایی که برای کسب و کار و مباحث اقتصادی فارغ از فعل وانفعالات روزمره به کار گرفته می‌شود، به عنوان حساب تجاری اعلام شده که متصل به درگاه پرداخت هستند و قسمت دیگر آن هم در آینده اعلام خواهد شد. بعد از شروع این فرآیند حساب‌های شخصی که رفتار مشکوک به تجاری دارد از جمله اینکه گردش یا تعداد واریزی بالایی دارد، حساب تجاری تلقی خواهد شد و باید مطابق با قوانین مالیاتی رفتار کنند. حرکت فوق بر شفافیت مالیاتی بسیارتاثیر خواهد بود و یکی از مهم‌ترین گام‌هایی است که برای اصلاح نظام مالیاتی و حتی پولی کشور در حال انجام است. به نظر می‌رسد با این حرکت فرار‌های مالیاتی نیز رو به کاهش گذارد و برای بهبود اقتصاد کشور اثربخش باشد.