فراز و نشیبهای ورود به عرصه اینترنت ماهوارهای
اینترنت ماهوارهای بیشتر در مواردی بهکار میرود که دسترسی معمولی به اینترنت (کابلی، فیبرنوری، دایال-آپ و بیسیم) امکانپذیر نیست یا از کیفیت پایینی برخوردار است. به گزارش ایسنا، در تعریف این نوع از اینترنت باید گفت امواج از طریق ماهواره ارسال میشود و کاربر برای دریافت آن باید از تجهیزات مخصوص آن یعنی دیش و دریافتکننده امواج استفاده کند. اگر این نوع از اینترنت فراگیر شود احتمال تولید تجهیزات آن با قیمت کمتر هم ممکن خواهد بود یا حتی سیمکارتهایی مانند آنچه در تلفن ماهوارهای استفاده میشود تولید میشود اما هنوز برای رسیدن به این مراحل زود است. منظومههای ماهوارهای میتوانند با توجه به ویژگیهای ذاتی خود همچون پایداری، انعطافپذیری، تأخیر کم و تأمین ظرفیت قابل ملاحظه و ارزانقیمت، کمک شایانی در کاهش شکاف دیجیتال در کشور و سیگنالرسانی به مناطق محروم و دورافتاده داشته و به عنوان بخش مهمی در لایه زیرساخت و خدمات پایه معماری شبکه ملی اطلاعات نقشآفرین است. در این راستا شرکت فضایی اسپیسایکس پروژه اینترنت ماهوارهای «استارلینک» را در سال ۲۰۱۵ با هدف فراهم کردن پوشش گسترده اینترنت آغاز کرد. این پروژه ایده اصلی ایلان ماسک، میلیاردر علاقهمند به فضاست. هدف آن فراهم کردن پوشش گسترده اینترنت با پرتاب هزاران ماهواره کوچک به مدار نزدیک زمین است؛ این پروژه میتواند انقلابی در دسترسی به اینترنت پرسرعت در سراسر جهان ایجاد کند و با اتمام آن بسیاری از افراد جهان میتوانند با کمترین تأخیر و به راحتی به اینترنت دسترسی پیدا کنند. شرکت فضایی اسپیسایکس در آن زمان اعلام کرده بود که قصد دارد با ارسال هزاران ماهواره به مدار زمین، اینترنت را در سراسر دنیا در دسترس قرار دهد. آنطور که در گزارشها منتشر شده بود، دسترسی به اینترنت استارلینک از طریق دیشهای ماهوارهای که انتظار میرود بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلار هزینه داشته باشد در دسترس افراد عادی قرار خواهد گرفت. نصب آنها به دانش فنی خاصی احتیاج ندارد و دیش بهطور خودکار جهت خود را براساس مجموعهای از موتورهای نصب شده در زیر دیش تنظیم میکند. مرکز ملی فضای مجازی هم در اسفندماه ۱۳۹۹، رویکرد خود را درباره منظومههای ماهوارهای اینطور مطرح کرده بود که اپراتورهای ماهوارهای ملزم به فعالیت طبق معاهدات بینالمللی در حوزه فضایی و اصول و مقررات سازمان ملل و اتحادیههای تخصصی مربوطه هستند و باید قوانین و مقررات ملی کشورها را برای حفظ استقلال و حاکمیت دولتها در حوزه ارتباطات و صیانت از گذرگاههای رسمی تبادل اطلاعات را به منظور جلوگیری از هرج و مرج و مقابله با جرایم سایبری رعایت کنند. در دولت گذشته هم درباره اینترنت ماهوارهای گفته شده بود باید بپذیریم اینترنت ماهوارهای پدیدهای است که تمام کشورهای دنیا با آن مواجه میشوند و هدف اصلی منظومههای ماهوارهای این است که بستر استفاده از اینترنت اشیا را در سراسر دنیا را فراهم کنند زیرا بسیاری از مناطق دورافتاده یا مزارع در دنیا، نه از طریق شبکه موبایل نه شبکه ثابت قابلیت پوششدهی ندارند و اینترنت ماهوارهای برای کمک به چنین مشکلاتی راهاندازی شده و عصر جدیدی است.
همچنین گفته شده بود ما نباید از اینترنت ماهوارهای بترسیم، بلکه باید خودمان را آماده کنیم تا این فناوری هم فراگیر شود و برای آن اعتماد به نفس داشته باشیم و بدانیم اینترنت ماهوارهای قطعاً برای ما تهدید نیست و ما از فرصتهایی که ایجاد شده، استفاده میکنیم. اما پس از اینکه اسپیسایکس اعلام کرد اینترنت ماهوارهای بزودی سراسری میشود، بازار کلاهبرداریها در شبکههای اجتماعی داغ شد. این در حالی است که به گفته کارشناسان حوزه فناوری اطلاعات برای استفاده از سرویس اینترنت ماهوارهای چند شرط وجود دارد، ابتدا باید تجهیزات اتصال به استارلینک را خریداری شود. اگر کشور ما اجازه نداشته باشد از این تجهیزات استفاده کند، واردات این تجهیزات قاچاق حساب میشود که هم ممکن است جرمی برای خرید و فروش و استفاده آن در داخل ایران در نظر گرفته شود و هم تعرفهاش از ۵۰۰ دلار اولیه بالاتر میرود. زمانی که این تجهیزات وارد شد، برای استفاده از سرویس و دریافت کیفیت مطلوب اینترنت ماهوارهای، آنتن باید همزمان به سه ماهواره وصل شده باشد. این ماهوارهها هنوز در فضای ایران و اطراف کشور به اندازهای نیست که آنتنها به هر جهت بچرخد تا به سرویس وصل شود. یک سایت برای ثبتنام این سرویس وجود دارد که به وبسرویسهای مکانمحور گوگل وصل است و اسم هر کشور و شهرهای ایران هم در این لیست وجود دارد. خیلیها به این لیست استناد کردند که کل ایران را پوشش داده، اما این صحیح نیست؛ اگر هم بعضی نقاط ایران را پوشش دهد، دستگاه باید در جهتهای مختلف باید به سه ماهواره وصل شود، بنابراین اینطور نیست که با دسترسی به تجهیزات بهراحتی به اینترنت وصل شوید. نکته مهمی که وجود دارد این است که سرویس متعلق به یک شرکت امریکایی است و شاید همان زمان که کاربر بخواهد آبونمان بخرد، به دلیل تحریمها به کاربر ایرانی سرویس ندهد. اگر هم سرویس بدهد، طبق یک سری معاهدههای بینالمللی که ایران جزو آنهاست، وقتی قرار است خدمات ماهوارهای در کشوری ارایه شود، باید از ایران مجوز بگیرد و به اینگونه نیست که در مقابل دولت ایران بایستند و ماهوارههایشان را برای مردم ایران ارایه دهند.