سقوط ادامه‌دار بورس تهران
شاخص کل بورس تهران در اولین روز کاری هفته روند نزولی داشت و با کاهش بیش از 15 هزار واحدی به محدوده یک میلیون و 330 هزار واحدی رسید. شاخص هم‌وزن نیز به محدوده 386 هزار واحدی رسید و ارزش معاملات روز اخیر دو هزار و 268 میلیادر تومان و بیش از 578 میلیارد تومان نقدینگی از بازار سرمایه خارج شد. شاخص فرابورس هم شاخص کل با 197 واحد عقب‌نشینی به رقم 18 هزار و 164 واحد رسید. ارزش بازار اول و دوم فرابورس ایران 987 هزار میلیارد تومان شد.ارزش بازار پایه در فرابورس 339 هزار میلیارد تومان شد، معامله گران روز گذشته در فرابورس ایران بیش از 3.1 میلیارد سهام، حق تقدم و اوراق مالی در قالب 143 هزار فقره معامله و به ارزش 5407 میلیارد تومان دادوستد کردند. دیروز نماد معاملاتی نیروی برق دماوند بیشترین اثر افزایشی بر شاخص فرابورس را داشته و نمادهای آریاساسول، پتروشیمی زاگرس، پالایش نفت شیراز، پتروشیمی تندگویان، فرابورس ایران و سنگ گهر زمین بیشترین اثر کاهشی بر شاخص فرابورس را داشتند روز شنبه اغلب سهامداران فروشنده بودند و 578 نماد منفی و 64 نماد مثبت در بازار سرمایه داشتیم. دیروز نمادهای خودرو، خساپا، خگستر، شپنا، دانا، شبندر، کالا، شستا وشتران بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند.حقیقی در جریان معاملات دیروز حدود ۵۸۰ میلیارد تومان از بازار خارج کردند؛ به بیان دیگر حقیقی‌ها حدود ۲۶ درصد ارزش معاملات خرد از بورس خارج کردند که بیشترین میزان از ابتدای سال محسوب می‌شود. «خودرو» با ۳۱ میلیارد تومان، «بپاس» با ۲۱ و «خساپا» با ۲۰ میلیارد تومان بیشترین خروج پول حقیقی را ثبت کردند. در نقطه مقابل، «خدیزل» با ۹، «وسالت» با ۴، «میهن» با ۲ میلیارد تومان بیشترین بیشترین ورود پول حقیقی را ثبت کردند.«خودرو و ساخت قطعات» با ۹۰ میلیارد تومان، «محصولات شیمیایی» با ۶۰ و «فرآورده‌های نفتی» با ۵۵ میلیارد تومان بیشترین خروج پول حقیقی را ثبت کردند.
همبستگی دلار و بورس به کجا رسید؟
همان‌گونه که در گزارش‌های پیشین گفته شد، دلار و بورس یک همبستگی متوازنی دارند، یعنی با افزایش قیمت دلار بورس نیز روند صعودی خود را آغاز می‌کند و با کاهش قیمت دلار نیز روند بورس کاهشی می‌شود. این روند همیشه با یک تاخیر یک روز تا یک ماهه در بازار سرمایه وجود داشته است؛ اما این روزها بورس نسبت به افزایش قیمت دلار واکنش مثبت نشان نمی‌دهد و به نوعی می‌توان گفت بازار سهام نسبت به افزایش یا کاهش قیمت دلار واکنش منفی نشان می‌دهد. برخی از کارشناسان و تحلیلگران می‌گویند که به دلیل کمبود نقدینگی بازار سرمایه نمی‌تواند واکنش درستی نسبت به وقایع نشان دهد. به عقیده این افراد اگر میزان پول موجود در بازار سرمایه افزایش یابد، دلار نیز می‌تواند تاثیر درست و مثبتی روی بازار سرمایه داشته باشد. ولی گروه دیگری از کارشناسان اینگونه فکر نمی‌کنند و عقیده دارند که مسائل مهم‌تری از قیمت دلار در بازار سرمایه وجود دارد و بورس نمی‌تواند به مسائل جزیی همانند قیمت دلار واکنش نشان دهد. به هرحال قیمت دلار یکی از مولفه‌های مهم تاثیرگذار روی بازار سرمایه است و می‌تواند در بلندمدت سودآوری صنایع را افزایش یا کاهش دهد. از سوی دیگر قیمت دلار در بازار آزاد نیز روند صعودی به خود گرفته و دیروز تا سقف 32 هزار و 750 تومان رسید. درست است بازار سرمایه با دلار نیمایی معامله می‌شوند اما دلار بازار آزاد نیز واکنش بسزایی در روند معاملات دارد و سهامداران و فعال بازار به صورت هیجانی نسبت به قیمت این ارزش واکنش نشان می‌دهند. به‌طور کلی این انتظار وجود دارد که افزایش قیمت دلار نیمایی، بورس روند صعودی خود را آغاز کند. البته اکنون ریسک‌های سیستماتیک تاثیر بسزایی در بازار دارند و با وجود این ریسک‌ها و سایر مشکلات دلار بازار سهام نمی‌تواند با این سیگنال رشد کند.
تحریم‌های جدید
شبکه سی‌جی‌تی‌ان چین شامگاه پنجشنبه گزارش داد، وزارت خزانه داری امریکا ۱۰ شرکت و یک نفتکش به بهانه دخالت در خرید و فروش محصولات نفتی و پتروشیمی ایران تحریم کرد. همچنین رسانه‌های غربی از اعمال تحریم‌ها علیه صادرات نفت ایران خبر داده بودند. خبرگزاری رویترز گزارش داد که وزارت خزانه داری تحریم‌هایی علیه یک سری از شرکت‌ها وضع کرده که به گفته این وزارتخانه در فروش صدها میلیون دلار فرآورده‌های پتروشیمی و نفتی ایران به جنوب و شرق آسیا دخیل بودند.طبق بیانیه وزارت خزانه داری امریکا، این اقدام کارگزاران و شرکت‌های پیشرو ایرانی در امارات متحده عربی، هنگ کنگ و هند را هدف قرار داده است.در این میان آنتونی بلینکن وزیر امورخارجه امریکا نیز مدعی شد که واشنگتن ۲شرکت مستقر در چین را به علت دور زدن تحریم‌های فروش نفت و محصولات پتروشیمی ایران، تحریم کرده است. به گفته کارشناسان این تحریم‌ها تاثیر بسزایی در روند بورس دارد و دلیل سرخ‌پوشی دیروز بورس نیز اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران بوده است. تحریم‌های نفتی و صنایع پتروشیمی می‌تواند در میان مدت و بلندمدت به زیان بورس تمام شود و نقدینگی موجود در بازار را کاهش و انگیزه سهامداران را نیز کمتر از گذشته می‌کند.
تحریم‌ها چه تاثیری روی پتروشیمی‌ها دارد؟
بر اساس گزارشات منتشر شده قیمت نفت در چند روز اخیر روند کاهشی داشته است و این موضوع یک سیگنال منفی برای بورس تهران باشد. طبق گزارش تجارت‌نیوز، رای اینکه به اهمیت تحریم‌های جدید امریکا علیه ایران پی ببریم، بهتر است نگاهی آماری به شرایط صادراتی ایران در سال‌های گذشته داشته باشیم. یعنی مدتی که ایران وارد دوره جدید تحریم‌های امریکا و پاره‌شدن برجام توسط دونالد ترامپ، رییس وقت جمهوری امریکا، شد. آخرین گزارش رسمی گمرک از تجارت خارجی ایران به پنج‌ماهه ابتدایی سال جاری مربوط می‌شود. این گزارش نشان می‌دهد در بازه زمانی مورد اشاره چین، امارات و هند در کشورهای عمده صادراتی به‌ترتیب در رتبه‌های اول، سوم و پنجم قرار دارند.گرچه آمار دقیقی از صادرات محصولات پتروشیمی در سال جاری وجود ندارد، اما آخرین گزارش رسمی به داده‌های سازمان توسعه تجارت بازمی‌گردد که نشان می‌دهد در سال گذشته گروه «پتروشیمی و پایه نفتی» با ارزش صادراتی حدود ۱۲ میلیارد دلاری در صدر کالاهای صادراتی ایران قرار دارد. بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده قرار است صادرات این محصولات در سال جاری به ۱۵ میلیارد دلار برسد. حال با کنار هم قراردادن این داده‌ها و گزاره‌ها می‌توان به اهمیت تحریم‌های جدید امریکا پی برد. به نظر می‌رسد کاخ سفید هم با علم به این داده‌ها پازل تحریم‌های خود را کامل کرده است. ایالات متحده با شناسایی شرکت‌هایی که در سال‌های اخیر واسطه دورزدن تحریم‌های نفتی و پتروشیمی ایران بوده‌اند، به صورت نقطه‌زن صادرات ایران را هدف قرار داد.چنانکه چهار شرکت تحریم‌شده در چین، دو شرکت در امارات و یک شرکت در هند فعال هستند. همچنین دو شرکت در ایران و یک شرکت با پرچم پاناما در حال دورزدن تحریم‌ها بودند. بر همین اساس انتظار می‌رود که صنایع پتروشیمی فعال در بورس نیز روند کاهشی را تجربه کند. چرا که با کاهش صادرات روبرو می‌شوند و این کاهش مساوی با کاهش سودآوری صنایع و شرکت‌ها است. درنتیجه این تحریم‌ها سودآوری صنایع را در بلندمدت کاهش می‌دهد و صنایع را با زیان مواجه می‌کند. اما اگر مذاکرات به نتیجه برسد و تحریم‌ها کاهش یابد این سناریوها از بین رفته و بورس در میان مدت به صورت واقعی صعودی می‌شود.
