خوشخیالی اروپا درباره بحران انرژی
راهکارهای عجیب؛ از توصیه به استخرهای خنکتر تا رانندگی آهستهتر!
اوکراین بدون پشتیبانی و قدرت متحدانش نمیتواند تهاجم روسیه را دفع کند. پیشروی سریع اخیر ارتش اوکراین حاصل قدرتی بود که این کشور از محمولههای تسلیحات غربی و به اشتراکگذاری اطلاعات به دست آورد. به گزارش اقتصادآنلاین از اکونومیست، دور از میدان نبرد، یک تهدید رو به رشد و ناشناخته برای عزم غرب وجود دارد که اوکراین بر آن متکی است. اروپا در حال مدیریت نادرست بحران انرژی است که روسیه بر آنها تحمیل کرده است. شکست در این بحران نه تنها میتواند به اروپا آسیب برساند، بلکه باعث کاهش حمایت عمومی از تلاشهای جنگی میشود. در ظاهر وضعیت دشوار اروپا، کمتر از آن چیزی که هست خطرناک به نظر میرسد. علیرغم اینکه روسیه در سال جاری جریان گاز به اروپا را به نصف سطح عادی خود کاهش داده، بیش از ۹۰ درصد ظرفیت تاسیسات ذخیرهسازی گاز اتحادیه اروپا پر است و با واردات فراوان گاز طبیعی مایع LNG تکمیل شده است. به نظر میرسد ماه اکتبر علیرغم فصل زمستان، گرم باشد و همین مساله تقاضای انرژی را کاهش میدهد. قیمت گاز اروپا برای تحویل در ماه دسامبر حدود ۳۳ درصد نسبت به اواسط سپتامبر و ۵۰ درصد از بالاترین میزان خود در تابستان امسال کاهش یافته است.
با این حال، این تصویر ملایم به احساس رضایت دامن میزند. پیشبینیهای بلندمدت آب و هوا نشان میدهد که ممکن است ماههای نوامبر و دسامبر هوا سرد باشد و ذخیره گاز برای جایگزینی جریانهای از دست رفته روسیه کافی نیست. اگر این میزان به صفر برسد، مصرف عادی انرژی ذخیرهسازی را تا ماه مارس به شکلی خطرناک کاهش میدهد که ممکن است تا آن زمان هم هوا همچنان سرد باشد. هوای سرد در آسیا یا بازگشت اقتصاد چین ممکن است گاز مایع طبیعی را بیشتر در مرکز توجه قرار دهد و در نتیجه یک چالش بزرگ برای آماده شدن برای زمستان ۲۰۲۴- ۲۰۲۳ در راه است. اروپا باید دوباره انبار خود را پر کند اما اینبار احتمالا بدون گاز روسیه. هر واحد گاز ذخیره شدهای که اروپا در حال حاضر میسوزاند، باید سال آینده جایگزین شود. مهار تقاضا یک کار فوری است. با این حال، دولتها تاکنون بر یارانه به قیمت انرژی و محافظت از خانوارها و مشاغل در برابر شوک تمرکز کردهاند. ایتالیا در شش ماهه اول ۲۰۲۲ اصلا مصرف خود را کاهش نداد. در پایان سپتامبر، هوای سرد در آلمان برای مدت کوتاهی مصرف گاز را به ۱۴.۵ درصد بالاتر از میانگین سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱ رساند. در چنین شرایطی بریتانیا قیمتهای انرژی را محدود میکند و با تاخیر متعهد میشود که یک کمپین اطلاعرسانی عمومی برای صرفهجویی در مصرف انرژی آغاز کند – در حالی که با همسایگان برای ادامه ارسال برق لابی میکند. یک طرح اولیه برای خرید گاز مشترک اتحادیه اروپا میتواند قیمتها را کاهش دهد، اما کمبود را حل نخواهد کرد. برخی کشورها از طرحهای صرفه جویی در مصرف انرژی رونمایی کردهاند. در ۶ اکتبر، فرانسه وزرای خود را برای یک سخنرانی طولانی که توصیه میکردند استخرهای شنا خنکتر و رانندگی آهستهتر داشته باشند، به صف کرد. کابینه اسپانیا مجموعهای از اقدامات را در ۱۱ اکتبر تصویب کرد. آلمان از طرحی هوشمندانه برای کاهش قبوض و در عین حال حفظ انگیزههای صرفه جویی در انرژی رونمایی کرده است. اما تلاشهای کلی، تدریجی و بعید است که هدف اتحادیه اروپا برای کاهش ۱۵ درصدی تقاضا برآورده شود. دستیابی به این هدف در صورتی ضروری خواهد بود که منابع روسیه بهطور کامل قطع شود، حتی اگر منابع گاز مایع طبیعی فراوان باقی بماند. با این حال، هدف داوطلبانه و پر از معافیت است.
جایگزین کاهش تقاضا، افزایش عرضه است، اما دولتها در اینجا هم تعلل کردهاند. آلمان با اکراه عمر دو نیروگاه هستهای خود را تمدید میکند، اما تنها تا آوریل ۲۰۲۳. فرانسه با خط لوله جدید گاز از اسپانیا به آلمان مخالف است، که این امکان را فراهم میکند تا واردات گاز مایع طبیعی اسپانیا به سایر نقاط قاره سرازیر شود. دولت فرانسه میگوید این خط لوله با اهداف آب و هوایی اروپا در تضاد است، اما بدبینها بر این باورند که هدف واقعی آن حفاظت از صنعت انرژی هستهای این کشور است.
کوتهبینانهترین، شکست اروپا در استفاده از ذخایر گاز خود است. هلند دارای یک میدان گازی در گرونینگن است که بدون زیرساختهای جدید میتواند تقریبا نیمی از گازی را که روسیه به آلمان عرضه میکرد تامین کند. با این حال، تولید حداقل است و قرار است این میدان تا سال ۲۰۲۴ تعطیل شود. دولت هلند از خشم صاحبان خانههای محلی که در گذشته به دلیل پمپاژ گاز گرفتار زلزله شدهاند، بیم دارد.
تنها حدود ۲۲ هزار خانهای که هنوز مقاومسازی نشدهاند، مورد ارزیابی قرار میگیرند که در صورت تولید گرونینگن با ظرفیت کامل، در معرض آسیب هستند. هزینههای جبران خسارت به صاحبان خانه، یا در واقع همه ساکنان گرونینگن، تنها کسری از درآمدی است که میتوان از میدان گازی به دست آورد و این درآمد منافع اقتصادی و استراتژیک جایگزینی گاز روسیه را در برنمیگیرد. با توجه به مخاطرات درگیری در اوکراین، بستن میدان گرونینگن طبق برنامه، در هالهای از ابهام قرار میگیرد. سیاستمداران اروپایی نباید به گونهای رفتار کنند که انگار کمبود انرژی یک امر زمستانی است که میتواند با اعطای یارانه از بین برود. اگر آنها تلاش خود را برای به تعادل رساندن عرضه و تقاضا مضاعف نکنند، در معرض خطر یک بحران انرژی بدتر و پرهزینهتر در سال ۲۰۲۳ یا پس از آن قرار میگیرند . بحرانی که اوکراین ممکن است در نهایت سهم زیادی از قیمت را بپردازد.