فرصتی که از دست رفت

هیچ برنامه‌ای برای بهره‌برداری از فرصت جام‌جهانی قطر نداشتیم

گلی ماندگار|

 از مدت‌ها پیش بحث بر سر استفاده از ظرفیت گردشگری در جام جهانی قطر مطرح بود، اما اینکه چه کارهایی برای استفاده از این فرصت انجام شد، سوالی است که کسی پاسخی برای آن ندارد، صرف آماده کردن هتل‌ها نمی‌توان امیدوار بود که گردشگران به کشور بیایند، هیچ تبلیغات درستی در این زمینه انجام نشده، در حالی که می‌شد از ماه‌ها قبل برای این رویداد بزرگ ورزشی برنامه‌ریزی کرد و با انجام تبلیغات و نشان دادن جاذبه‌های گردشگری کشور به تماشاگران مشتاق فوتبال تعداد قابل توجهی از آنها را راهی ایران کرد. مساله اینجاست که همیشه سیاست‌های یک بام و دو هوا باعث می‌شود تا فرصت‌هایی از این دست به راحتی از بین برود. گردشگری دریایی ما که سال‌هاست دچار رکود است و خبری از آن نیست. اینکه مسوولان اعلام کنند دو کشتی مسافرتی آماده کرده‌اند که ظرفیتی نزدیک به یک هزار نفر دارد، نمی‌تواند دلیل خوبی برای رونق گردشگری دریایی ما باشد. کشوری که هم در شمال آن و هم در جنوب آن دریا قرار دارد باید یکی از قطب‌های گردشگری دریایی به شمار بیاید اما حالا همه‌چیز به اما و اگرهایی وابسته است که نتیجه آنها کاملا مشخص است. 

   دریغ از یک رزرو هتل

چندی پیش رییس هیات‌مدیره جامعه هتلداران حرفه‌ای کشور با اشاره به اینکه آمادگی لازم برای اسکان و پذیرایی از ۲۰ هزار نفر از تماشاچیان جام‌جهانی قطر در کشور وجود داشت، گفت: متأسفانه تاکنون حتی یک رزرو نیز از سوی تماشاگران جام‌جهانی قطر در ایران انجام نشده است. جمشید حمزه‌زاده با بیان اینکه مطابق بررسی‌های صورت گرفته تاکنون یک رزرو هم از سوی مسافران جام‌جهانی قطر با هدف سفر به ایران و اقامت در هتل‌ها انجام نگرفته، مهم‌ترین علت این امر را نبود هماهنگی لازم بین نهادها و دستگاه‌های اجرایی متولی در راستای فراهم کردن شرایط مقتضی از طریق درنظر گرفتن مشوق‌های مورد نیاز و اعطای تسهیلات لازم دانست و ضمن انتقاد از قیمت‌های اعلامی برای سفر به قطر توسط هموطنان علاقه‌مند به فوتبال، این قیمت‌ها را غیرواقعی و ناعادلانه توصیف کرد. او با بیان اینکه مطابق با تمهیدات اندیشیده شده و هماهنگی‌های به عمل آمده، آمادگی لازم برای اسکان و پذیرایی از 20 هزار نفر از تماشاچیان جام‌جهانی در کشور وجود داشت، گفت: برای این منظور 8 هزار تخت در کیش و 12 هزار تخت در سایر شهرهای استان‌های هرمزگان، بوشهر، فارس و تهران به جهت بهره‌برداری حداکثری از فرصت برگزاری جام‌جهانی در کشور قطر تدارک دیده شده بود.

   عدم هماهنگی در دستگاه‌های اجرایی

فیروز بخت‌زاده، کارشناس گردشگری در این رابطه به «تعادل» می‌گوید: طبق معمول عدم هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی باعث شده تا این فرصت طلایی از دست برود. مگر می‌شود ما یکی از نزدیک‌ترین کشورهای برگزار‌کننده جام جهانی باشیم اما از امکانات موجود آن برای رونق گردشگری خود استفاده نکنیم. متاسفانه دستگاه‌های مختلف با رویکردهای مختلف باعث شده‌اند تا گردشگری ما به شکل غیر قابل باوری زمین گیر شود. سال‌هاست که قرار است در مورد گردشگری دریایی کارهایی انجام شود تا این حوزه از گردشگری رونق بگیرد، اما همه‌چیز در حد همان حرف و شعار باقی مانده است. در این شرایط نباید انتظار داشته باشیم که در این زمینه موفق عمل کنیم.  او می‌افزاید: متاسفانه بخش خصوصی که بیشترین هزینه را برای گردشگری متحمل می‌شود، هیچ قدرت تصمیم‌گیری در این زمینه ندارد. شما برای راه‌اندازی یک تور گردشگری باید با چندین و چند نهاد و سازمان هماهنگی به عمل بیاورید و در این زمینه همیشه  سنگ اندازی‌هایی هم صورت گرفته است. در این شرایط چطور می‌توانیم از برگزاری جام جهانی در همسایگی خود بهره مند شویم. این کارشناس حوزه گردشگری می‌گوید: اعطای تسهیلات لازم یا فراهم کردن بسترهای تشویقی مقتضی که نتیجه کار هماهنگ و تیمی در مجموعه دستگاه‌های اجرایی است می‌تواند موجب جذب مسافران جام‌جهانی به یک کشور شود؛ برای مثال کشور عربستان در همین راستا به صورت رسمی اعلام کرد که کلیه دارندگان کارت‌ هیا (کارت مخصوص صادره توسط فدراسیون فوتبال قطر به جهت تماشای مسابقات جام‌جهانی برای مسافران) می‌توانند به دفعات و تا سقف 60 روز بدون نیاز به ارایه هیچگونه مستند دیگری وارد خاک این کشور شوند. برهمین اساس قاعدتاً یکی از سیاست‌های تشویقی که می‌تواند منجر به جذب تماشاچیان به عنوان گردشگر شود تهیه بلیت برای اتباع خارجی است، با این وجود کشور ما هیچگونه تلاشی برای تهیه حتی یک بلیت نکرد. در این خصوص منحصراً فدراسیون فوتبال دارای تعداد سهمیه مشخصی بلیت بود که ظاهراً قابل استفاده برای عموم علاقه‌مندان این رویداد نبوده و مختص به سازمان‌ها و نهادهای مورد نظر بود. بخت‌زاده همچنین با انتقاد از بالا بودن قیمت‌های اعلامی بالغ بر 600 میلیون تومان برای سفر هموطنان علاقه‌مند به فوتبال به قطر، اذعان کرد: در سمت مقابل نیز شرایط لازم به منظور تسهیل سفر ایرانیان به قطر با هدف تماشای مسابقات جام‌جهانی به صورت کامل فراهم نشده است؛ چراکه قیمت‌های اعلامی بسیار سرسام‌آور، غیرمعقول و غیرمنطقی است و اساساً هیچگونه تطابقی با واقعیت‌ها ندارد. برای مثال مسافت کیش تا قطر به صورت هوایی نهایتاً 20 دقیقه و با کشتی چیزی بین 4 تا 5 ساعت است؛ درحالی که قیمت‌های اعلامی فعلی ابداً سنخیتی با طول مسیر و مسافت موجود ندارد. او همچنین با انتقاد از فقدان شفافیت و نبود سازوکاری مشخص در ارتباط با نحوه تخصیص بلیت‌های سهمیه فدراسیون فوتبال، می‌افزاید: با توجه به اینکه معمولاً اتباع و مسافران خارجی از حدود 4 تا 5 ماه قبل از زمان آغاز مسابقات نسبت به تهیه بلیت و انجام اقدامات لازم برای رزرو هتل و سفر به کشورمان اقدام می‌کنند باید گفت آشوب‌ها و اغتشاشات چند وقت اخیر تأثیری در عدم استقبال مسافران جام‌جهانی برای سفر به ایران نداشته است و علل اصلی را باید صرفاً در مواردی که تشریح شد جست‌وجو کرد.

   آماده‌سازی کشتی‌های دو هزار نفری  برای جابه‌جایی تماشاگران جام‌جهانی

از سوی دیگر مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان اظهار داشت: علاوه بر شناورهای تندرو، دو کشتی با ظرفیت پذیرش بیش از یک هزار مسافر آماده راه‌اندازی خط دریایی مسافری بندر کیش- بندر حمد و بندر بوشهر- بندر حمد در قطر هستند. حسین عباس‌نژاد با اشاره به توافقات با قطر برای خطوط دریایی از بنادر ایران ادامه داد: با توافقات انجام شده اقداماتی برای کاهش هزینه‌های سفر دریایی انجام داده‌ایم و قطری‌ها تسهیلات ویژه‌ای را در نظر گرفتند از جمله اعمال تخفیفات بندری که منجر به کاهش هزینه‌های سفر دریایی می‌شود. همچنین در ایران هم تخفیفات 90 درصدی بندری اعمال می‌شود. مدیرکل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان با بیان اینکه با مصوبه هیات وزیران هزینه سوخت شناورهای مسافری را کاهش دادیم، گفت: سهمیه 80 درصد 20 درصد سوخت شناورهای مسافری به تصویب هیات وزیران رسیده و این دستورالعمل آماده اجرا است. بر اساس مصوبه هیات وزیران از این پس سوخت شناورهای مسافری به صورت 80 درصد یارانه‌ای و 20 درصد بانکرینگ تامین می‌شود و ساز و کار اجرای این مصوبه آماده است. این اقدام در کاهش هزینه‌ها بسیار موثر بوده و امیدواریم شرکت نفت هر چه زودتر اقدامات مورد نیاز را انجام دهد. 

   کشتی‌هایی که بعد از دو سال فعال شده‌اند

مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان گفت: دو فروند کشتی با ظرفیت بالای 1000 نفر از دو سال گذشته وارد ایران شدند اما به دلیل مسائل مرتبط با سوخت و شرایط کرونا فعال نبودند و در حال حاضر برای جابه‌جایی مسافران از نظر فنی آماده به کار هستند و بازرسی‌های فنی این کشتی‌ها انجام شده است. او با بیان اینکه تمام هماهنگی‌ها بین دولت ایران و قطر برای برقراری خطوط دریایی مسافری از بنادر کیش و بوشهر به بندر حمد در قطر انجام شده است، تاکید کرد: موضوع مهم این است که برای فعال‌سازی این خطوط در ایام جام جهانی، لجستیک داخلی قطر تا چه حد امکان جابه‌جایی مسافران از بندر حمد تا دوحه را داشته باشد. به هر حال از لحاظ آمادگی‌های بندری و ناوگان ما شرایط برقراری این سفرهای دریایی را داریم. تمام اقدامات برای راه‌اندازی این خطوط بین دو طرف ایران و قطر انجام شده اما در حال حاضر مشخص نیست این خط دریای در بازه زمانی جام‌جهانی شروع به کار کند. 

   دست خالی گردشگری دریایی ایران  در جام جهانی

اما نایب‌رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و قطر با بیان اینکه هیچ برنامه‌ای برای بهره‌برداری از فرصت جام‌جهانی قطر نداشتیم و نداریم، گفت: به همین دلیل، اکنون که کمتر از 60 روز به برگزاری این رویداد مانده است، هنوز هیچ خبری از سوخت یارانه‌ای برای شناورهای گردشگری و مسافری نیست. خورشید گزدرازی، افزود: ما تنها کاری که کردیم تداوم صادرات به قطر بود البته اندکی هم وارد ساخت‌وساز آنها شدیم؛ اما اینکه به عنوان نزدیک‎ترین کشور به قطر و کشوری که در شرایط بحرانی تحریم به او کمک کردیم، جایگاه و پایگاهی قوی در قطر نداریم و بین کشورهای دیگر متمایز نیستیم. اکنون در بهترین حالت و شرایط می‌توانیم در ایام جام‌جهانی 4 کشتی مسافربری به قطر اعزام کنیم و با افزایش یک شناور دیگر از ارسال 60 کانتینر به 80 کانتینر برسیم. او با بیان اینکه قطر با آگاهی از برنامه نداشتن ایران برای جام‌جهانی روی کشورمان حسابی باز نکرده است، گفت: این در حالی است که از امکانات امارات استفاده می‌کنند. علاوه بر آن 500 اتوبوس از کشورهای اوراسیا می‌آیند و به سمت قطر می‌روند که حتی یک اتوبوس هم از ایران نگرفتند. همچنین هنوز یک شرکت ایرانی در قطر اقامت نگرفته است.