وزیر بهداشت و درمان در یک قدمی استیضاح

گلی ماندگار|

 وضعیت دارویی کشور ماه‌هاست که سراشیبی سقوط را طی می‌کند و هر بار این مسوولان وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو هستند که به جای اندیشیدن چاره‌ای برای جلوگیری از بحران دارویی در کشور تنها به تکذیب اخبار کمبود دارو پرداخته‌اند. کاری که قطعا باعث نشد و نمی‌شود تا این میزان کسری دارو در کشور به چشم نیاید. حالا دیگر از هر داروخانه‌ای سراغ داروهای معمولی مثل قرص‌های مسکن یا آنتی‌بیوتیک را بگیری تنها یک جواب دارند: نداریم! از سوی دیگر افزایش قیمت داروها نیز باعث بروز مشکلات تازه‌ای برای مردم شده است، داروهایی که قبلا شاید هر 6 ماه یک بار یا سالی یک بار با افزایش قیمت مواجه می‌شدند، حالا تغییر قیمت‌هایشان به سه روز یک بار رسیده و همین مساله هم برای داروخانه‌ها مشکل ساز شده است. اینکه تولید‌کنندگان داخلی دارو ظرفیت تولید را کاهش داده‌اند و از سوی دیگر واردات دارو نیز با مشکلات زیادی مواجه است مساله‌ای است که هر کدام به تنهایی می‌تواند به بحران دارویی کشور دامن بزند. سال‌ها بحث بر سر این بود که تحریم‌ها باعث کمبود دارو در کشور شده‌اند، در حالی که به گفته بسیاری از متخصصان این حوزه کمبود و نبود دارو ربطی به تحریم‌ها ندارد بلکه به کمبود بودجه و گرانی ارز و عوامل دیگری مربوط است که مسوولان به جای پیدا کردن راهکاری برای رفع این مشکلات بهتر دیده‌اند که همه این کمبودها را به گردن تحریم‌ها بیندازند. این در حالی است که بسیاری از مسوولان هم بوده‌اند که تحریم‌ها را بی‌اثر و کاغذ پاره‌ای خوانده‌اند که نمی‌تواند مانع پیشرفت کشور شود، اما حالا باعث شده تا بیماران برای تامین داروهای خود با مشکلات عدیده‌ای مواجه شوند. روندی که بار دیگر دست دلالان دارو و بازار سیاه را باز کرده تا بتوانند از این آب گل آلود ماهی بگیرند. 

    از کمبود انسولین تا نبود آنتی‌بیوتیک  در داروخانه ها

دکتر پویه، داروساز درباره کمبود دارو و افزایش قیمت آن به «تعادل» می‌گوید: متاسفانه افزایش قیمت داروها دیگر به هفته‌ای یک بار رسیده و ما برای اینکه قیمت‌ها را فراموش نکنیم مجبوریم آنها را روی یک کاغذ نوشته و به دیوار داروخانه بچسبانیم، امروز دارو برای ما می‌رسد با یک قیمت بعد از سه روز از پشتیبانی زنگ می‌زنند و می‌گویند قیمت‌ها تغییر کرده است. بسیاری از تولید‌کنندگان داخلی حجم تولید را پایین آورده یا دارو را به بازار عرضه نمی‌کنند تا قیمت را افزایش دهند و همین باعث شده تا مشکل کمبود دارو در کشور هر روز بیشتر از روز قبل بشود. در حال حاضر بنا به اظهارنظرهای رسمی بیش از 400 قلم دارو در کشور با کمبود مواجه است و این در حالی است که اگر بخواهیم واقع بینانه به موضوع نگاه کنیم این میزان خیلی بیشتر است و به 700 قلم دارو هم می‌رسد. او می‌افزاید: در حال حاضر انسولین به سختی پیدا می‌شود، بسیاری از بیماران مجبورند از بازار سیاه انسولین تهیه کنند و این یعنی پرداخت مبالغ هنگفت برای تامین دارو، در چنین شرایطی نبود دارو و گرانی آن درد و رنج بیماران را افزایش می‌دهد، چرا که ما با مشکلات اقتصادی هم مواجه هستیم و بسیاری از بیماران توان تامین دارو در بازار آزاد را ندارند. 

    وزیر بهداشت و درمان  در یک قدمی استیضاح

حالا وضعیت دارو به قدری بحرانی شده که مجلسیان هم به این مساله ورود کرده و به وزیر بهداشت و درمان در این رابطه تذکر داده‌اند، تذکری که از آن می‌توان به عنوان گام‌های نخست استیضاح وزیر یاد کرد. اینکه در بیمارستان‌ها سرم سهمیه‌بندی شده است، شربت‌های آنتی‌بیوتیک به صورت سهمیه‌بندی در اختیار بیماران قرار می‌گیرد، برخی از قرص‌ها و داروها پیدا نمی‌شود و حتی بیمارستان‌ها هم در این رابطه مشکل دارند، مساله‌ای نیست که بتوان به راحتی از کنار آن گذشت. عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این رابطه به «تعادل» می‌گوید: در جلسه علنی روز یکشنبه تذکری در این زمینه به وزیر بهداشت و درمان داده شده است، در واقع وضعیت دارویی کشور بسیار نابسامان شده و این از عدم توانایی مدیریت و ساماندهی وزیر ناشی می‌شود، سلامت مردم 

شوخی بردار نیست و نمی‌توانیم به سادگی از آن بگذریم. امان‌الله حسین‌پور می‌افزاید: پیشنهاد ما به وزیر بهداشت و درمان این است که قبل از استیضاح شدن، خودش استعفا بدهد چرا که این وضعیت نمی‌تواند به همین شکل ادامه داشته باشد و هر بار با وعده‌هایی که اجرایی نمی‌شود شانه از بار مسوولیت خود خالی کنند. او در مورد گرانی دارو به «تعادل» می‌گوید: گرانی دارو آن هم در مورد داروهای داخلی مساله بسیار مهمی است، برخی داروهای تولید داخل تا 6 هزار درصد افزایش قیمت داشته‌اند، چرا باید چنین اتفاقی رخ بدهد، وزارت بهداشت و درمان کجاست، چرا به وظایفش عمل نمی‌کند. این همه بی‌برنامگی در زمینه داوریی را نباید نادیده گرفت. چرا وقتی ما می‌دانیم آنفلوآنزا در ماه‌های پاییز شروع می‌شود هیچ پیش بینی برای تامین داروی مورد نیاز این بیماری نداریم. چرا بیماران خاص که تعداد مشخص دارند باید برای پیدا کردن دارو با مشکل مواجه شوند. اینها همه نشان‌دهنده عدم مدیریت وزیر بهداشت است.

    تصمیم‌گیری‌های وزیر در حوزه دارو  مناسب نیست

حسن کربکندی، عضو داروساز هیات‌مدیره نظام پزشکی اصفهان و فعال حوزه دارو با اشاره به طرح استیضاح وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: پرسش نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی از وزیر بجا و درست است؛ چرا که او همانطور که فعالان صنعت دارو اظهار می‌کنند با تصمیماتی که گرفت و صحبت‌هایی که کرد مشخص شد که در حوزه دارو تصمیم‌گیری‌های مناسبی نمی‌کند. او با اشاره به تغییر دارایی رییس سازمان غذا و دارو و تغییر دوباره بیگلر سرپرست این سازمان در کمتر از یک ماه اضافه می‌کند: اگر الان معاون‌های وزیر عوض می‌شوند نمی‌توان انتظار خاصی از صنعت دارو داشت؛ چرا که به نظر می‌رسد شخص وزیر باشد که توانایی کامل را برای مدیریت صنعت دارو و تجهیزات پزشکی ندارد. همچنین در مورد دارو هر چند عده‌ای را قربانی کردند اما مشکل اصلی از مسوولان دولتی بوده که می‌خواستند دارو را به قیمت شهریور 1400 به صورت دستوری حفظ کنند در حالی که نه ارز مواد اولیه دارویی تامین شده بود و نه تامین مواد دیگر از جمله بسته‌بندی و مواد جانبی همچون گذشته بود. عضو داروساز هیات‌مدیره نظام پزشکی اصفهان در پاسخ به این سوال که آیا طرح استیضاح وزیر بهداشت در چنین شرایطی که بازار دارو بهم ریخته ضرورت دارد یا بیشتر موجب مشکلات این حوزه می‌شود؟ می‌گوید: به نظر می‌رسد با این شرایط حتی نمایندگان مجلس هم از وزیر رضایت ندارند و شاید اگر او تغییر کند بتوان اقدامات اصولی‌تری در صنعت دارو انجام داد و با هیات دولت توافق‌های بهتری حاصل شود تا اتفاقاتی همچون کمبود دارو تکرار نشود.

    سناریوی کمبود دارو نباید عادی قلمداد شود

از سوی دیگر عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در خصوص کمبود دارو اظهار کرد: مشکلات شرکت‌های داخلی و نبود مدیریت درست معاونت غذا و دارو در وزارت بهداشت سبب ایجاد خلأ مشهود برخی از اقلام دارویی در کشور شد که نارضایتی‌هایی را به دنبال داشت بنابراین ناچار به تأمین داروی مورد نیاز این فصل از کشورهایی شدیم که از نظر پزشکی سطح پایین‌تری از ما قرار داشتند. حسین رجایی با اشاره به بررسی این موضوع در صحن علنی مجلس افزود: کمبود دارو در قالب صحبت‌ها و نطق‌های نمایندگان و تذکر به دستگاه‌های مربوط از جمله وزارت بهداشت مطرح شد، همچنین سوال از وزیر در دستور کار قرار گرفته و در حال گذراندن مراحل نهایی آن است، این احتمال وجود دارد که وزیر بهداشت استیضاح شود. رجایی با تاکید بر اینکه نباید به سادگی از این موضوع گذشت، گفت: این اتفاقات نباید یک مساله عادی قلمداد شود بلکه به‌طور قطع یک سناریو از پیش طراحی شده بوده است بنابراین این کوتاهی‌ها موضوعی نیست که به سادگی از آن بگذریم. عضو کمیسیون اجتماعی مجلس افزود: افرادی که مقصر کمبود دارو هستند باید کنار گذاشته و با فرد دیگری جایگزین شوند، زیرا اینکه مسوول تأمین نیازهای دارویی کشور از این جریانات بی‌اطلاع بوده یا عمدی در کار بوده است دلایل قابل قبولی نیستند.

    سرگردانی مردم به دنبال دارو

ماه‌هاست که این اتفاق در حال وقوع است، ماه‌هاست که بسیاری از مردم برای تامین داروهای مورد نیاز خود با مشکلات زیادی مواجه‌اند، بارها و بارها در این باره مطالب و گزارش‌های بسیاری نوشته شده و هر بار مسوولان وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو نه تنها پاسخگو نبوده‌اند که بعد از انتشار گزارش‌ها اقدام به ارسال تکذیبه کرده‌اند، تکذیبیه‌ای که در آن هیچ سند و مدرکی دال بر عدم کمبود دارو در داروخانه‌ها نبوده و تنها به گفتن این مطلب که این خبرها دروغ است بسنده کرده‌اند، اما حالا کار به جایی رسیده که دیگر صدای مجلس هم درآمده و حالا باید دید وزیر بهداشت در مقابل استیضاح چه دفاعی دارد؟