معمای بی‌پایان پروانه‌های ساختمانی پایتخت

گروه راه و شهرسازی|

در حالی که شهردار تهران از امضای تفاهم‌نامه با برخی دستگاه‌ها و نهادها برای ساخت 400 هزار واحد مسکونی در پایتخت خبر داده است، رییس سازمان نوسازی شهر نیز گفته صدور پروانه ساخت در این شهر 54 درصد افزایش یافته است. این در حالی است که بنا به آمار رسمی صدور پروانه ساختمانی برای واحدهای مسکونی در بهار سال جاری در تهران به‌شدت افت کرده و به کمتر از 6 هزار فقره رسیده است، به گونه‌ای که طی 18 سال گذشته بی‌سابقه بوده است.

بررسی‌های آماری «تعادل» تناقض‌های متعددی را میان آمارهای رسمی و آمارهای اعلامی از سوی مسوولان شهرداری را به تصویر می‌کشد و از همین رو، مسوولان شهرداری در بیان آمارها با دقت بیشتر عمل کنند و جزییات آنها را توضیح دهند. بر اساس بررسی‌های «تعادل»، در صورتی که فرض کنیم، افزایش 54 درصدی مورد نظر رییس سازمان نوسازی شهر تهران مربوط به فصل تابستان سال جاری باشد، به این معنا است که تعداد پروانه‌های صادره برای واحدهای مسکونی در بهار سال جاری، در فصل تابستان به حدود 9 هزار فقره رسیده است. به عبارتی، کمی بیش از 3 هزار فقره پروانه ساختمانی به تعداد پروانه‌های صادره در فصل بهار اضافه شده است. از سوی دیگر، اگر سخنان شهردار تهران مبنی بر تفاهم و توافق برای 400 هزار واحد مسکونی در پایتخت را درنظر بگیریم، درصد رشد تعداد پروانه‌های مربوط به واحدهای مسکونی بسیار فراتر از 54 درصد و در بیش از 6 هزار درصد خواهد بود! البته شهردار در روزهای اخیر گفته است که از 400 هزار واحد مسکونی مورد نظر، صرفا عملیات ساخت 30 هزار واحد آغاز شده است.

اگر فرض کنیم که امضای تفاهم نامه برای ساخت 400 هزار واحد مسکونی مورد نظر، بدون صدور پروانه ساختمانی صورت گرفته است و صرفا همان 30 هزار واحد دارای پروانه ساختمانی هستند، در این صورت، میزان رشد پروانه‌های صادره در تابستان نه 54 درصد که 400 درصد خواهد بود!

به گزارش «تعادل»، در آخرین روز تیرماه سال جاری نیز، کارنامه آماری پروانه‌های صادره برای ساخت «مسکن» مساله ساز شده بود. کارنامه‌ای که حاکی از سقوط شدید این شاخص (به حدود 6 هزار و 200 فقره در بهار سال جاری) بود. رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی اما با تکذیب این آمار گفته بود: مردم به آمارهای ناامیدکننده و غیرواقعی توجه نکنند. او همچنین اعلام کرده بود، در تهران طی 4 ماه نخست امسال 48 هزار پروانه صادر شده است. دو روز پس از اظهارات وزیر راه و شهرسازی، مهدی چمران، رییس شورای شهر تهران در حاشیه نشست علنی این شورا در واکنش به ادعای وزیر راه و شهرسازی مبنی بر صدور 48 هزار پروانه ساخت طی 4 ماه نخست سال جاری گفته بود: آمار ما اظهارات وزیر راه و شهرسازی را تایید نمی‌کند. علیرضا زاکانی، شهردار تهران اما از افزایش صدور پروانه خبر داده بود. با وجود این، کمتر از یک ماه پس از اعلام آمارهای متناقض از تعداد پروانه‌های ساخت در سال جاری، در روز 29 مردادماه سال جاری علیرضا زاکانی، اعلام کرده بود: ۳۱ هزار پروانه ساخت در سال‌های گذشته به 5 هزار و ۵۰۰ پروانه رسیده است. سرانجام اما در تاریخ 9 مهر سال جاری، آمار رسمی از سوی مرکز آمار ایران منتشر شد. 

بر گزارش مرکز آمار ایران، در بهار سال ١٤٠١، تعداد ٥٩٥٤ واحد مسکونی در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری‌ تهران، پیش‌‌بینی شده است که نسبت به فصل گذشته ٤٨,٤ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٤٦.١ درصد کاهش داشته است.‌ متوسط تعداد واحد مسکونی برای هر یک از این پروانه‌های احداث ساختمان ٨.١ واحد بوده است. تعداد ٧٣٦ پروانه احداث ساختمان توسط شهرداری‌ تهران در بهار ١٤٠١ صادرشده است که نسبت به فصل گذشته ٥٠,٦ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٤٧.٢ درصد کاهش داشته است. مجموع مساحت زیربنا در پروانه‌های احداث ساختمان‌ صادرشده از سوی شهرداری‌ تهران در بهار ١٤٠١ بالغ ‌بر ١١٢٧ هزار مترمربع بوده است که نسبت به فصل گذشته ٤٩,٦ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٤٥.٩ درصد کاهش داشته است. متوسط مساحت زیربنای این دسته از پروانه‌ها در دوره‌ مورد بررسی ١٥٣٢ مترمربع بوده است.

    افت کمتر در سایر مناطق شهری کشور

مساله تناقض آماری اما صرفا محدود به پایتخت نبوده و نیست و در کشور نیز مشهود است. اگر چه بنا به اعلام مسوولان وزارت راه و شهرسازی هم اینک زمین برای ساخت یک میلیون و 500 هزار واحد مسکونی تدارک دیده شده است، اما عملا صرفا عملیات احداث 166 هزار واحد مسکونی نهضت ملی کلید خورده و تاکنون حدود 30 درصد پیشرفت داشته است. در این حال، آمارهای کشوری حاکی از صدور 90 هزار پروانه ساخت برای واحدهای مسکونی در بهار سال جاری است که با آمارهای رسمی اختلافی 50 هزار واحدی وجود دارد. 

 بر اساس این گزارش، مرکز آمار ایران گزارش کرده بود که در بهار سال ١٤٠١، تعداد 90 هزار و 290 واحد مسکونی در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری‌های کشور پیش‌‌بینی شده است که نسبت به فصل گذشته ٢١,٨ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ١٢.٧ درصد کاهش داشته است.‌ متوسط تعداد واحد مسکونی در هر پروانه‌ احداث ساختمان ٣.١ واحد بوده است‌. تعداد ٢٩٤٣٧ پروانه احداث ساختمان توسط شهرداری‌های کشور در بهار ١٤٠١ صادرشده است که نسبت به فصل گذشته ٢٠,٤ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ١٥.٣ درصد کاهش داشته است. مجموع مساحت زیربنا در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان‌ در بهار ١٤٠١ حدود ١٧١٠٥ هزار مترمربع بوده است که نسبت به فصل گذشته ٢٠,٦ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ١٦.٧ درصد کاهش داشته است. متوسط مساحت زیربنا در این پروانه‌ها ٥٨١ مترمربع بوده است.

    امضای 15 تفاهمنامه برای ساخت مسکن

در چنین شرایطی، دیروز آیین امضای هشت تفاهم‌نامه تامین ۱۵۰ هزار واحد مسکونی در پایتخت با حضور علیرضا زاکانی شهردار تهران و مسوولانی از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ارتش، پلیس، وزارت تعاون، وزارت ورزش، شستا، دانشگاه شریف، بنیاد ملی نخبگان و شرکت برنا تهاتر ایرانیان در شهرداری تهران برگزار شد.

مهدی هدایت در این آیین با بیان اینکه تا امروز ۱۵ تفاهم نامه امضا شده است، گفت: امروز تفاهم نامه ۱۵۰ هزار واحد مسکن منعقد خواهد شد.مبنای تمامی تفاهم نامه‌ها استفاده از ظرفیت دستگاه‌هایی است که با آنها تفاهم نامه امضا می‌شود.

هدایت با اشاره به کاهش زمان صدور پروانه‌ها عنوان کرد: با سیاست‌های خوبی که اتخاذ شد شاهد جریان ساخت مسکن و نوسازی هستیم.

رییس سازمان نوسازی شهر تهران خاطرنشان کرد: از سال ۸۴ تا روزی که آقای زاکانی به عنوان شهردار تهران انتخاب شد، مجموعه نوسازی 5 هزار واحد را مدیریت کرده بود؛ این در حالی است که تا دو ماه آینده ۲۰ هزار واحد عملیاتی خواهد شد. وی با بیان اینکه شاهد افزایش صدور پروانه‌های شهرداری به بیش از ۵۴ درصد هستیم، اظهار کرد: افرادی که موضوع مسکن را به این روز گرفتار کردند مطرح می‌کنند تولید مسکن منجر به افزایش جمعیت می‌شود؛ اما این اتفاق نیفتاد و اکثر واحدهای تولیدی صرف تخریب و بازسازی شده است.

هدایت عنوان کرد: جمعیت ۵۰ درصدی که در تهران مستاجر هستند گروه هدف قرارگاه جهادی مسکن هستند تا صاحبخانه شوند و طی هفته‌های آینده با وزارت رفاه، ورزش و وزارت علوم تفاهم نامه‌هایی را امضا خواهیم کرد. وی تاکید کرد: هر تفاهم نامه که امضا می‌شود تبدیل به پروژه خواهد شد و پیگیری‌ها تا صدور پروانه انجام خواهد شد.

    احداث ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در تهران

شهردار تهران نیز با اشاره به تفاهم‌نامه‌های امضا شده میان این نهاد با دستگاه‌های دیگر برای احداث مسکن در شهر تهران گفت: بالغ بر ۴۰۰ هزار واحد را تفاهم کرده‌ایم.

به گزارش تسنیم، علیرضا زاکانی؛ شهردار تهران در حاشیه این مراسم گفت: امروز احداث 150 هزار واحد را تفاهم کردیم و این واحدها منطبق بر معرفی زمین است و به اینگونه نیست که اول تفاهم را امضا کنیم و سپس زمین انتخاب شود. از 150 هزار واحد تفاهم شده 15 هزار واحد با نیروهوایی ارتش، 3 هزار و 300 واحد با فراجا، 20 هزار واحد با سپاه، 10 هزار واحد با تامین اجتماعی و 100 هزار واحد با بخش خصوصی ساخته خواهد شد.

زاکانی با اشاره تفاهم‌نامه‌های امضاء شده جهت احداث مسکن در شهر تهران گفت: بالغ بر 400 هزار واحد را تفاهم کرده‌ایم. همچنین هر تفاهم نامه 2 اشتغال ثابت ایجاد می‌کند.