جزییات حمایت از فریلنسرهای اقتصاد دیجیتال

آیین‌نامه اجرایی حمایت از کسب و کارهای برخط حوزه بیمه به تصویب اعضای کارگروه اقتصاد دیجیتال رسید و با تایید رییس‌جمهوری از سوی معاون اول رییس‌جمهور ابلاغ شد؛ در عین حال طبق آیین‌نامه حمایت از فریلنسرهای فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال، تسهیلات ویژه‌ای برای آنها مانند ایجاد پایگاه برای اعتبارسنجی فریلنسرها، بیمه آنها و تسهیلات دیگر درنظر گرفته شده است. وزیران عضو کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال به استناد اصل 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با رعایت تصویب نامه شماره ۱۲۳۳۱۳ ت ۵۹۳۶۹ ه مورخ ۱۱/‌۱۰/‌۱۴۰۰‬ و اصلاح بعدی آن آیین نامه اجرایی حمایت از کسب و کارهای برخط حوزه بیمه و تقویت نظام تنظیم‌گری حوزه بیمه‌های تجاری را تصویب کردند: ماده یک این آیین‌نامه می‌گوید: « وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است در راستای ساماندهی و حمایت از کسب و کارهای برخط حوزه بیمه و تقویت نظام تنظیم‌گری حوزه بیمه‌های تجاری ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه با همکاری بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس‌جمهور دستورالعمل ضوابط فعالیت سکوهای خدمات بیمه‌ای را با رعایت قوانین و موارد زیر تدوین و ابلاغ کند؛ ۱- سکوهای خدمات بیمه‌ای به عنوان کارگزار یا تجمیع‌کننده بیمه شناسایی می‌شوند؛ ۲- سکوهای خدمات بیمه‌ای می‌توانند امکان صدور برخط انواع بیمه‌نامه‌ها را با رعایت قانون تجارت الکترونیکی - مصوب ۱۳۸۲ و سایر مقررات مربوط فراهم کنند؛ ۳- ممنوعیت هر گونه نهادسازی یا ایجاد ساختار و تشکیلاتی که منجر به ایجاد نهاد واسط برخط جدید شود؛ ۴- ارتقای نظارت بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران به منظور تقویت فضای رقابتی سلامت و شفافیت بازار سکوهای خدمات بیمه‌ای و جلوگیری از رفتارهای انحصارگرایانه و ضدرقابتی با ابزارهای برخط و هوشمند و فناوری‌های تنظیم‌گر؛ ۵- امکان انعقاد قرارداد سکوهای خدمات بیمه‌ای با چند موسسه بیمه با رعایت مقررات مربوط و رقابت‌پذیری و ارایه خدمات نوآورانه.

ماده دو این آیین‌نامه می‌گوید سکوهای ارایه خدمات بیمه‌ای به عنوان نمایندگان موسسات بیمه‌ای تلقی شده و خدمات تبادل داده‌ای فعلی مورد نیاز ارایه‌دهندگان خدمات بیمه‌ای برخط توسط بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و موسسات بیمه تا زمان تصویب دستورالعمل موضوع ماده (۱) این آیین‌نامه تداوم خواهد داشت. این تصویب نامه در تاریخ یکم آذرماه به تأیید مقام ریاست‌جمهوری رسیده و با امضای معاون اول رییس‌جمهور ابلاغ شده است.

  آیین‌نامه حمایت از فریلنسرها چه می‌گوید؟

 در عین حال وزیران عضو کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال، آیین‌نامه حمایت از آزادکاران فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال کشور را به تازگی تصویب کرده‌اند. بر این اساس آزادکار یا فریلنسر به شخصیت حقیقی اطلاق می‌شود که در استخدام شرکت یا مجموعه خاصی نیست و به شکل پروژه‌ای و پاره وقت و به صورت حق الزحمه‌ای و در داخل کشور برای کارفرماهای مختلف در زمینه توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات و کسب و کارهای دیجیتال فعالیت می‌کند. بر این اساس، این آیین نامه از ۱۰ ماده تشکیل شده است و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور طبق یکی از همین مواد موظف شده با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهوری و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به منظور ایجاد بستر حمایتی و ارتقای مهارت‌های فعالان حوزه آزادکاری در سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه نسبت به ایجاد پایگاه ثبت اطلاعات آزادکاران اقدام کرده و مجری اعتبارسنجی افراد پایگاه طبق دستورالعمل موضوع تبصره ۱ این ماده است. در تبصره یک ماده ۲ این آیین‌نامه ذکر شده است به منظور رعایت منصفانه بودن و شفافیت قراردادهای کاری و حقوق طرفین، دستورالعمل نظارت بر پایگاه و سکوهای نرم‌افزاری و اعتبارسنجی افراد عضو پایگاه با رعایت قوانین توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و با همکاری سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور، وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه احتماعی، اطلاعات، فرهنگ و ارشاد، معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهوری تدوین و توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ابلاغ می‌شود. این ماده تبصره دیگری دارد که طبق آن کلیه سکوهای نرم‌افزاری ارایه خدمات آزادکاری می‌توانند از خدمات اعتبارسنجی و حمایتی پایگاه برخوردار شده و در چارچوب دستورالعمل فوق تبادل داده و اطلاعات کنند. ماده سه این آیین نامه دستگاه‌های اجرایی را مکلف کرده که برای دریافت خدمات مشاوره یا حرفه‌ای در سطح معاملات کوچک و متوسط می‌توانند با رعایت ماده ۲۴ آیین‌نامه خرید خدمات مشاوره موضوع تصویب‌نامه سال ۱۳۸۸ و اصلاحات بعدی آن از توانمندی افراد اعتبارسنجی شده در پایگاه استفاده و نسبت به عقد قرارداد و برون‌سپاری فعالیت‌های تخصصی اقدام کنند. همچنین در تبصره این ماده آمده که انعقاد قرارداد دستگاه‌های اجرایی با افراد حقیقی اعتبارسنجی شده در پایگاه بلامانع بوده و به عنوان تامین‌کننده خدمات کارشناسی در سامانه تدارکات الکترونیکی دولت پذیرفته می‌شوند. در ماده پنجم آیین‌نامه حمایت از حمایت از فریلنسرهای فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال، مشخص شده که آزادکاران عضو پایگاه می‌توانند علاوه بر ضمانت‌های موضوع ماده ۴ آیین‌نامه تضمین معاملات دولتی موضوع تضویب‌نامه شماره ۱۲۳۴۰۲/ت ۵۰۶۵۹ه در تاریخ آذر سال ۱۳۹۴ و اصلاحات بعدی آن، سفته (ترجیحا الکترونیکی) را نیز ارایه کنند. طبق ماده ششم این آیین نامه بانک مرکزی مکلف است با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس‌جمهوری و سازمان توسعه تجارت ایران، مقررات مربوط به مبادلات مالی و ارزی اشخاص اعتبارسنجی شده در پایگاه را با اولویت کشورهای منطقه و همسایه ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه با رعایت قوانین تدوین و ابلاغ کند. این آیین‌نامه ارایه تسهیلاتی را هم برای فریلنسرها در نظر گرفته است. در ماده ششم این آیین‌نامه، صندوق نوآوری و شکوفایی با همکاری بانک‌های عامل مجاز شده، سازوکاری برای اعطای تسهیلات به سکوهای آزادکاری که مشمول دریافت تسهیلات از صندوق یادشده هستند، برای حمایت از اشخاص اعتبارسنجی شده در پایگاه، طراحی و اجرا کنند. اما در ماده هفتم گفته شده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی نسبت به تدوین دستورالعمل بیمه تامین اجتماعی آزادکاران و اجرای آن از طریق سازمان تامین اجتماعی اقدام کند. از سوی دیگر وزارت ارتباطات طبق ماده هشتم آیین‌نامه حمایت از فرینلسرها، موظف است زیرساخت‌های دسترسی به اینترنت پرسرعت و پایدار با سطح دسترسی مناسب افراد اعتبارسنجی شده در پایگاه را فراهم کند. اما در ماده نهم این آیین‌نامه، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهوری و وزارتخانه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات و علوم، تحقیقات و فناوری، با استفاده از ظرفیت سکوهای آزادکاری و به منظور ارایه خدمات مشاوره امور قراردادی، بازاریابی، حقوقی و بیمه‌ای با رعایت قوانین نسبت به ایجاد میز خدمت آزادکاری در پارک‌های علم و فناوری کشور، مراکز نوآوری یا سایر مکان‌های مرتبط ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه اقدام کنند. طبق ماده ۱۰، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف است با همکاری وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی و فرهنگ و ارشاد و معاونت علمی، ناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهوری نسبت به طراحی دوره‌های مهارتی کوتاه‌مدت تخصصی مورد نیاز فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط با اقتصاد رقومی یا همان دیجیتال و فعالان این حوزه اقدام کند. همچنین در این ماده گفته شده دوره‌های طراحی شده با استفاده از ظرفیت‌های سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، دانشگاه جامع علمی کاربردی و مراکز آموزش تخصصی بخش غیر دولتی اجرایی خواهد شد. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات طبق تبصره این ماده می‌گوید با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهوری موظف است ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه برنامه‌ای برای تربیت مربی دوره‌های مهارتی مذکور و مشاور کسب‌وکار در حوزه اقتصاد دیجیتال تدوین و آن را از طریق مراجعه ذی‌صلاح و واجد شرایط از جمله پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات اجرا کند.