منطق چینی

فرشید فرزانگان

دولت چین در طول تمام سال‌های گذشته با یک هدف‌گذاری مشخص، اقتصاد خود را از موضع ضعف به شرایط امروز رسانده و در برنامه‌های آینده نیز به همین شکل تلاش می‌کند که راه بر توسعه اقتصادی و بهبود عملکرد خود باز کند. در چنین بستری استفاده از تمام گزینه‌ها و به کارگیری تمام ظرفیت‌ها بیشترین اهمیت را دارد. از سوی دیگر باید توجه داشت که چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی در جهان است و از این رو یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های این کشور در تمام سال‌های گذشته اتصال به منابع مطمئن فروش انرژی و عقد قراردادهایی بوده که مشکلی در فعالیت‌های این کشور به وجود نیاورد و در این بین کشورهای حاشیه خلیج فارس به عنوان صادرکنندگان عمده نفت یکی از مهم‌ترین کشورهایی هستند که چین همکاری با آنها را آغاز کرده و سفر اخیر به نوعی برنامه‌ریزی برای توسعه این همکاری‌ها بوده است. چین امروز یکی از بزرگ‌ترین قدرت‌های اقتصادی جهان است و با بسیاری از کشورهای دنیا از جمله کشورهای منطقه ما ارتباطات اقتصادی گسترده و رو به رشدی دارد. هر چند در روزهای گذشته با سفر رییس‌جمهور چین به عربستان سعودی توجهات به همکاری‌های این دو کشور جلب شد اما در عمل، در سال‌های گذشته چین با کشورهایی چون عربستان سعودی و امارات متحده عربی رابطه قدرتمند اقتصادی داشته و این کشورها از شرکای مهم چین در منطقه به شمار می‌روند. این کشورها توانسته‌اند با تداوم فروش نفت خود، زیرساخت‌های اقتصادی خود را تقویت کنند و در روند اقتصادی منطقه و آسیا جایگاه مهمی را از آن خود کرده‌اند. نگاهی به نرخ رشد اقتصادی عربستان سعودی در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که این کشور توانسته میانگین رشدی بالاتر از کشورهای اروپایی را به ثبت برساند و همین موضوع باعث شده بسیاری از کشورهای جهان برای همکاری با دولت سعودی علاقه نشان دهند. در واقع ما در ایران پیش از بررسی روابط این کشورها با یکدیگر باید به بررسی شرایط خود بپردازیم، اینکه آیا اساسا ما شرایط و مقدمات لازم را برای توسعه همکاری‌ها با کشورهای مختلف از جمله چین فراهم کرده‌ایم؟ اگر ما تحریم‌ها را کنار زده بودیم یا عضویت در   اف‌ای‌تی‌اف را نهایی کرده بودیم آیا گزینه چین برای توسعه همکاری نبودیم؟ قطعا شرایط متفاوت بود. پس ما باید از سویی مقدمات لازم برای جذب سرمایه و همکاری‌های جدید را کشورهای خارجی را فراهم کنیم و در عرصه فعالیت‌های بین‌الملل از یکجانبه‌گرایی فاصله بگیریم. با توجه به سابقه تاریخی دهه‌های گذشته، جامعه ایران یک نگرانی از وابستگی به یک کشور یا یک دیدگاه دارد و از این‌رو بعضا وقتی صحبت از همکاری با چین می‌شود نگرانی‌هایی به وجود می‌آید اما اگر ما چارچوبی با محوریت منافع ملی تعیین کنیم و شرایط را برای همکاری با شرق و غرب به شکل همزمان و مساوی فراهم کنیم، قطعا همکاری و توسعه تجارت مشترک با چین نیز به نفع اقتصاد ایران خواهد بود.