اقتصاد کلان

رشد دو برابری عملکرد مرکز پژوهش‌های مجلس

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس از رشد صددرصدی تولیدات علمی و کارشناسی مرکز پژوهش‌های مجلس در یک سال اخیر خبر داد. بابک نگاهداری رییس مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به هفته پژوهش در تشریح عملکرد یک ساله این مرکز، گفت: مرکز پژوهش‌ها در یک سال گذشته از مهر ماه ۱۴۰۰ تا مهرماه ۱۴۰۱، از یک سو در خصوص ۳۴۲ طرح و لایحه، اظهارنظر کارشناسی منتشر کرده است و از سوی دیگر تعداد مطالعات و گزارش‌های تحلیلی – راهبردی منتشر شده از سوی مرکز در این بازه زمانی به ۳۲۶ مورد رسیده است. وی افزود: همچنین در این یک سال ۱۱۶ مورد پیش‌نویس قانون توسط مرکز پژوهش‌های مجلس، تهیه و در اختیار مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است که به این مجموعه باید پاسخگویی به ۶۰۷ درخواست کارشناسی نمایندگان را نیز اضافه کرد که این حجم از تولیدات مرکز نسبت به بازه زمانی مشابه در یک سال قبل‌تر در مجموع رشد دوبرابری را نشان می‌دهد. وی ادامه داد: تهیه و ارسال بیش از ۲۳۰ بسته کارشناسی شامل پیشنهادهای عملیاتی به وزارتخانه‌های دولت و به همین تعداد بسته کارشناسی نظارتی به کمیسیون‌های مجلس را نیز باید به عملکرد یک ساله مرکز پژوهش‌های مجلس، اضافه کرد. رییس مرکز پژوهش‌های مجلس، خاطرنشان کرد: همچنین مرکز پژوهش‌های مجلس در کنار رشد کمی صد درصدی تولیدات، اقداماتی تحولی همچون راه‌اندازی مرکز نوآوری و خانه خلاق و برگزاری ۱۷ رویداد نوآورانه، راه‌اندازی مرکز افکارسنجی و انجام ۱۸ افکارسنجی درخصوص طرح‌ها و لوایح مطرح در مجلس، توسعه و تقویت مرکز داده‌کاوی، تهیه و تدوین نقشه جامع پویایی‌شناسی چالش‌های حکمرانی کشور، راه‌اندازی سامانه شبیه‌سازی سیاست‌گذاری، تهیه و تدوین پیش‌نویس کامل برنامه هفتم توسعه، تهیه و تدوین بسته تحولی در خصوص اصلاح ساختار، فرآیند و محتوای تبصره‌های بودجه ۱۴۰۲ و پروژه تنقیح قوانین با هوش مصنوعی را در یک سال گذشته به انجام رسانده است.

تحلیل و بررسی عملکرد مناطق ویژه اقتصادی ایران

دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس طی گزارشی، به تحلیل و بررسی عملکرد مناطق ویژه اقتصادی ایران پرداخت. به گزارش به نقل از روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، افزایش سرمایه‌گذاری، پشتیبانی از تولید و توسعه صادرات از مهم‌ترین اهداف مناطق ویژه اقتصادی خوانده شد که برای تحقق آنها، معافیت‌ها و امتیازات گمرکی و مالی به فعالان مستقر در منطقه اعطا شده است. درمجموع، مناطق ویژه اقتصادی فعال از معضلات کمتر و همچنین در برخی از شاخص‌ها، از عملکرد بهتری نسبت به مناطق آزاد تجاری صنعتی برخوردارند؛ به دلایلی نظیر وسعت محدود، استقرار گمرک ایران در مبادی مناطق، عدم حضور محدوده‌های مسکونی در منطقه، ممنوعیت خرده فروشی و عدم معافیت واردات کالای همراه مسافر، تعیین حوزه فعالیت تخصصی برای اغلب مناطق. البته در حوزه صادرات غیرنفتی بخش عمده‌ای از موفقیت مناطق ویژه اقتصادی مربوط به مناطق ویژه اقتصادی حوزه انرژی است. در ادامه این گزارش عنوان شد که عملکرد حدود ۵۰ منطقه ویژه اقتصادی غیرفعال و چندین منطقه فعال با شاخص‌های عملکردی محدود، نشان می‌دهد ادامه فعالیت و گسترش مناطق ویژه اقتصادی نیازمند بازنگری است. علل ایجاد مناطق ویژه اقتصادی غیرفعال و ناموفق عبارتند از: تکیه بر ترجیحات محلی در فرآیند تصویب مناطق، عدم آشنایی تصمیم‌گیران با سایر ابزارهای توسعه، عدم پذیرش مسوولیت سازمان منطقه توسط بخش‌های خصوصی و دولتی توانمند، عدم همکاری در تأمین زیرساخت‌های مورد نیاز، عدم صرفه اقتصادی راه‌اندازی منطقه ویژه مصوب به دلیل مکان یابی نامناسب، دورافتادگی از صنایع وابسته و زیرساخت‌ها. ازاین رو فرآیند ایجاد مناطق ویژه اقتصادی باید به گونه‌ای اصلاح شود که معضلات اشاره شده را کاهش دهد؛ برای تحقق این هدف طرح ایجاد پلکانی و تدریجی مناطق ویژه اقتصادی پیشنهاد می‌شود.

افزایش قیمت ارز غیرعادی است

یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با اشاره به افزایش نرخ ارز گفت که انتظار می‌رود بانک مرکزی سیاست‌های درست و قاطع و جدی اتخاذ کند. محمدرضا میرتاج‌الدینی در تبیین دلایل افزایش نرخ ارز گفت: میزان درآمدهای ارزی کشورمان امسال بسیار بیشتر از سال گذشته بوده به‌طوری که درآمد ارزی ما دو برابر پارسال خواهد بود و نزدیک به ۶۰ میلیارد دلار می‌شود لذا ما از نظر موجودی ارزی مشکلی نداریم. وی ادامه داد: طبق اعلام بانک مرکزی، صدور حواله برای واحدهای تولیدی افزایش پیدا کرده است. همچنین برای اختصاص ارز به کسانی که در سامانه نیما برای واردات کالاهای اعلامی ثبت سفارش می‌کنند، هیچ محدودیتی وجود ندارد و قابل تامین است. این نماینده مجلس با بیان اینکه «افزایش قیمت ارز غیرعادی به نظر می‌رسد»، گفت: طبیعتا اغتشاشات اخیر در افزایش نرخ ارز بی‌تاثیر نیست کما اینکه بعد از فتنه ۸۸ هم شاهد افزایش نرخ ارز بودیم؛ اغتشاشات باعث شد که مدتی فضای اقتصادی ما ثبات نداشته و پایدار نباشد لذا با جمع شدن اغتشاشات، ان شاءالله با تدابیر دولت و بانک مرکزی این مشکل حل شود و شاهد ثبات در بازار ارز باشیم. میرتاج‌الدینی درباره لزوم ورود جدی‌تر بانک مرکزی به موضوع افزایش نرخ ارز گفت: باید بانک مرکزی سیاست‌های مختلف را به کار گیرد؛ مثلاً بانک مرکزی در گذشته اعلام کرد هر کسی ارز آزاد دارد در صرافی‌ها به قیمت شناور عرضه کند.