سبد خرید خانوار هر روز خالی‌تر می‌شود
گلی ماندگار| این روزها سبد خرید خانوار هر روز خالی‌تر از روز قبل می‌شود، حالا که خیلی‌ها برای تامین مایحتاج روزانه هم با مشکل مواجه‌اند خرید پوشاک به رویایی دست‌نیافتنی تبدیل شده است، بازار دست‌دوم فروشی‌ها هنوز گرم است اما همین هم برای خیلی‌ها امکان‌پذیر نیست.
اینکه به گفته فعالان صنعت پوشاک فروش این محصولات در کشور به صفر رسیده یعنی یک ضربه جبران‌ناپذیر به تولیدکنندگان و وارد‌کنندگان این محصولات. بعد از حذف سفر و تفریح از سبد خانوار نوبت به حذف پوشاک رسید، کمتر کسی این روزها می‌تواند برای خرید یک پالتو مبلغی معادل حقوق کارگری یک ماه خود را پرداخت کند. قیمت‌ها سر به فلک کشیده‌اند و اگر سری به پاساژها و مراکز خرید لباس بزنید سوت و کور بودن این مراکز خود نشان از وضعیت نه‌چندان رو به راه اقتصادی دارد.
نگاهی به قیمت‌های ثبت شده در ویترین بیندازید، قیمت پالتوها چه زنانه باشد چه مردانه هر کدام بالای 5 میلیون تومان است، لباس‌های بچگانه هم چندان ارزان‌تر نیستند. در واقع یک خانواده 4 نفره که حقوق کارگری دریافت می‌کنند باید حداقل 4 ماه تمام صبر کنند و هیچ پولی خرج نکنند تا بتوانند پوشاک زمستانی مورد نیاز خود را تهیه کنند که البته آن موقع دیگر بهار شده و نمی‌توانند از آنها استفاده کنند.
از زمانی که خرید و فروش لباس در فضای مجازی باب شد، این صنعت رونق خوبی را تجربه کرد هم برای تولیدکنندگان و هم برای وارد‌کنندگان پوشاک استفاده از فضای مجازی و پلتفرم‌هایی مثل تلگرام و اینستاگرام فرصت خوبی بود تا به کسب و کار خود رونق بدهند، اما از وقتی تورم افسار گسیخته توان خرید مردم را به چالش کشید و وضعیت به صورتی پیش رفت که تامین مایجتاج روزانه هم به دغدغه‌ای اساسی برای مردم تبدیل شد و از سوی دیگر محدودیت‌هایی هم برای فضای مجازی در نظر گرفته شد، این کسب و کار رو به اوج ناگهان با سقوطی غیر قابل باور مواجه شد.
تولیدکنندگان نیروهای خود را تعدیل کرده‌اند
اولین ضربه افت فروش در بازار پوشاک به تولیدکنندگان داخلی زده شد و بسیاری از آنها مجبور شدند یا کارگاه‌های خود را تعطیل کنند یا این دست به تعدیل نیرو بزنند. چرا که وقتی فروش نباشد، تولید معنایی نخواهد داشت و تولید بیشتر ضرر بیشتری به دنبال دارد.
در همین رابطه نایب‌رییس اتحادیه پوشاک می‌گوید: در حال حاضر فروش اینترنتی پوشاک به صفر رسیده است و فروش حضوری هم نزدیک به صفر است. هم مسائل اقتصادی و هم ناآرامی‌های اخیر باعث شده تا بازار پوشاک با افت بالای فروش مواجه شود، از سوی دیگر تولیدکنندگان داخلی بیش از همه آسیب دیده‌اند، چرا که یا مجبور به تعطیلی کارگاه‌های خود شده‌اند یا تعدیل نیرو را در دستور کار قرار داده‌اند. جید نامی در بخش دیگری از سخنانش می‌افزاید: البته این فقط مسائل اقتصادی و ناآرامی‌ها نیست که به بازار پوشاک ضربه‌های بدی وارد کرده است، سال‌هاست که مساله قاچاق پوشاک هم به یکی از مهم‌ترین معضلات این صنعت در کشور ما تبدیل شده است. در واقع بی‌توجهی مسوولان به حمایت از تولید داخلی و مانع شدن برای قاچاق پوشاک به داخل کشور هم این صنعت را با مشکلات زیادی مواجه کرده است.
صنعتی اشتغالزا که باید حمایت شود
فریدون آقاسری، کارشناس اقتصاد بازار درباره وضعیت تولید و فروش پوشاک در کشور به «تعادل» می‌گوید: صنعت پوشاک همیشه یکی از صنایع اشتغالزا در کشور به شمار می‌رفته است. در واقع اگر دولت از این صنعت حمایت لازم را به عمل آورده و از سوی دیگر مانع از قاچاق پوشاک به داخل کشور بشود این صنعت می‌تواند تا میزان زیادی مشکل بیکاری در کشور را حل کند. مساله این است که ما از داشته‌های خود به نحو احسن استفاده نمی‌کنیم.
او می‌افزاید: زمانی تولید پارچه در کشور ما رونق بالایی داشت و بسیاری از کشورها خریدار پارچه‌های تولید شده در ایران بودند، در حقیقت صنعت پارچه بافی در کشور ما قدمتی دیرینه و البته با سابقه خوب دارد، در واقع به دلیل همین استقبال از پارچه‌های ایرانی لباس‌هایی هم که در ایران تولید می‌شد، مشتری‌های بسیاری داشت و این صنعت اگر از رونق نمی‌افتاد و مورد بی‌توجهی قرارنمی گرفت می‌توانست یکی از صنایع رو به رشد ما باشد که به اقتصاد کشور هم کمک شایانی می‌کرد.
بی‌توجهی به صادرات غیرنفتی آفت اقتصاد کشور شد
این کارشناس اقتصادی در بخش دیگری از سخنانش می‌گوید: متاسفانه بی‌توجهی دولتمردان به صادرات غیر نفتی آفت اقتصاد کشور شد، به همین خاطر است که ما در شرایط تحریم نفت نتوانستیم از بحران‌ها به خوبی عبور کنیم. مساله اینجاست که بی‌توجهی به صنعت‌های متعدد در کشور و تمرکز بر روی صنعت نفت، ضربه‌های جبران‌ناپذیری به ما وارد کرده است. صنعت پوشاک ما می‌توانست نه تنها در ایران که در دنیا شناخته شده شود، حالا حتی در کشور خودمان هم به دلایل مختلف مورد استقبال قرار نمی‌گیرد. در واقع سال‌هاست که صنعت پوشاک کشور دیگر آن مقبولیت سابق را ندارد. در حال حاضر شاید مشکلات اقتصادی باعث صفر شدن میزان خرید مردم از تولیدات داخلی پوشاک باشد، اما در سال‌های قبل هم به دلیل پایین آمدن کیفیت تولیدات داخلی بیشتر مردم ترجیح می‌دادند از لباس‌های خارجی استفاده کنند.
او می‌افزاید: حتی بسیاری از تولیدکنندگان داخلی که محصولات خود را با کیفیت بالا تولید می‌کردند آن را به اسم پوشاک ترک به خریداران می‌دادند.
دیگر لباس اولویت نیست
مهرناز براتی، کارشناس بازار نیز در رابطه کاهش تقاضا برای خرید لباس به «تعادل» می‌گوید: زمانی پوشاک در سبد خانوار مثل خوراک جایگاهی داشت اما اکنون از سبد مصرف خانوار خارج شده است. اگر خانواری امروز سه قلم پوشاک نیاز داشته باشد بیشتر از یک قلم خرید نمی‌کند چون توان خرید را ندارد. تعداد تقاضا کم ولی قیمت افزایش پیدا کرده است در نتیجه این کاهش فروش، تولید نیز کاهش می‌یابد و بهره وری کم می‌شود. در تولید به هر میزان تیراژ بالا‌تر برود هزینه کمتر می‌شود اما الان که عرضه زیاد و تقاضا کم است نتیجه بر عکس می‌شود.
او می‌افزاید: از سوی دیگر با وجود شرایط بد اقتصادی برخی از تولیدکنندگان به تولید پوشاک ارزان قیمت می‌پردازند که کیفیت کمتری دارد. در شرایط عادی شاید این کار درست به نظر نرسد، اما در حال حاضر که مردم توان خرید بالایی ندارند، تقاضا برای خرید پوشاک ارزان قیمت خیلی بیشتر است و تولیدکنندگان چاره‌ای جز این ندارند. از سوی دیگر بسیاری از افراد برای تامین لباس‌های مورد نیاز خود به پوشاک دست دوم یا اصطلاحا «تاناکورا» روی می‌آورند که می‌تواند از نظر بهداشتی برای آنها عواقب بدی داشته باشد و سلامتشان را به خطر بیندازد.
خرید لباس‌های دست دوم و رونق بازار تاناکورا
هر چه مغازه‌های فروش لباس نو با کسادی کسب و کار مواجه‌اند، فروشندگان لباس‌های دست دوم و تاناکورا کسب و کار بهتری دارند، البته هر چند نرخ این لباس‌ها هم به حدی است که شاید هر کسی توان خرید نداشته باشد اما بالاخره همیشه افرادی در این مغازه‌ها در حال بالا و پایین کردن لباس‌های کوه شده روی میزهای وسط مغازه‌ها هستند. زمانی این لباس‌ها به صورت زیرزمینی خرید و فروش می‌شد، اما حالا در بسیاری از خیابان‌های شهر مغازه‌های تاناکورا فروشی به صورت آشکار در حال فروش لباس‌های دست دوم هستند. اینکه مردم برای تامین لباس‌های زمستانی خود مجبورند لباس دست دوم بخرند، برای خیلی‌ها ممکن است آزار‌دهنده باشد اما مگر چاره‌ای هم باقی می‌ماند.
500 هزار تومان برای یک پالتو دست دوم
مهین زنی پنجاه و چند ساله در یکی از همین مغازه‌ها فروشنده است و به «تعادل» می‌گوید: خیلی از مردم حتی توان خریدن لباس‌های این مغازه را هم ندارند، برای آنها قابل باور نیست که برای خرید یک پالتو دست دوم 500 هزار تومان پرداخت کنند در حالی که همین دو سه سال پیش می‌توانستند با این مبلغ یک پالتو نو و شیک بخرند.
او در پاسخ به این پرسش که آیا این لباس‌های از نظر بهداشتی می‌توانند خطرناک باشند، می‌افزاید: هر کسی این لباس‌ها را می‌خرد قبل از استفاده یا آنها را می‌شوید یا برای اطمینان بیشتر به خشکشویی می‌دهد، البته خود ما هم این لباس‌ها را می‌شوییم و بعد برای فروش به مغازه می‌آوریم، تا به حال موردی نداشتیم که مشتری از بابت مبتلا شدن به بیماری در رابطه با این لباس‌ها شکایت کند، اما به هر حال هیچ چیزی غیرممکن نیست.
مهین در پایان می‌گوید: کسی که قدرت خرید ندارد، مجبور است با حداقل‌ها کنار بیاید، متاسفانه شرایط اقتصادی امروز به گونه‌ای است که مردم برای به دست آوردن حداقل‌ها هم باید تلاش زیادی بکنند.
