ریزش دستوری بازار سرمایه

در حالی که قیمت دلار در بازار آزاد به بالاتر از 40 هزار تومان رسیده بود و دلار نیمایی نیز تا نزدیکی 30 هزار تومان رشد کرده بود. پایین آوردن دستوری قیمت دلار نیمایی که شرکت‌های بورسی متأثر از آن هستند، اصلی‌ترین علت ریزش بازار در معاملات روز شنبه بود.

شاخص کل هم وزن نیز با افت 11 هزار و 674 واحدی در رقم 469 هزار و 7 واحدی ایستاد. همچنین شاخص کل فرابورس (آیفکس) با کاهش 290 واحدی در سطح 20 هزار و 126 واحد قرار گرفت. در پایان معاملات ‌روز شنبه، 194 نماد رشد قیمت داشتند و 470 نماد کاهش قیمت داشتند. به عبارت دیگر، 29 درصد بازار رشد قیمت داشتند و 71 درصد بازار افت قیمت داشتند.

ریزش سنگین بورس در شرایطی رخ داد که در 5 روز پی در پی شاخص صعود قدرتمندی داشت و توانسته چند سقف مقاومت را پشت سر بگذارد. اما تعیین نرخ دستوری دلار نیمایی توسط رییس کل جدید بانک مرکزی وضعیت را عوض کرد. محمدرضا فرزین، رییس پیشین بانک ملی، در انتهای هفته رییس کل بانک مرکزی شد و در اولین اقدام قیمت دلار نیمایی را 28 هزار و 500 تومان تعیین کرد. در حالی که قیمت دلار در بازار آزاد به بالاتر از 40 هزار تومان رسیده بود و دلار نیمایی نیز تا نزدیکی 30 هزار تومان رشد کرده بود. پایین آوردن دستوری قیمت دلار نیمایی که شرکت‌های بورسی متأثر از آن هستند، اصلی‌ترین علت ریزش بازار در معاملات شنبه بود.

مرور ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی بود و 801 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد. در معاملات روز شنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام بوعلی اختصاص داشت که ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی آن 52 میلیارد تومان بود. پس از بوعلی، نمادهای وغدیر، نوری، شستا و شپنا بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند. دیروز نمادهای فولاد، کگل و فملی بیشترین تأثیر را در ریزش شاخص کل بورس داشتند و در مقابل نمادهای رمپنا، لوتوس و وپخش بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص کل بازار به ثبت رساندند.

در فرابورس نیز نمادهای آریا، زاگرس و صبا بیشترین تأثیر کاهنده را بر شاخص کل فرابورس گذاشتند و نمادهای بپاس، کگهر و وهور بیشترین تأثیر افزایشی را در افت شاخص کل فرابورس داشتند. در بین نمادهای پرتراکنش بورس روز شنبه نیز شستا بیشترین تراکنش را داشت و خودرو و فولاد در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. در فرابورس نیز نمادهای دی، گدنا و فرابورس پرتراکنش‌ترین نمادها بودند.

روز شنبه ارزش معاملات کل بازار سهام به 14 هزار و 687 میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 2 هزار و 41 میلیارد تومان بود که 14 درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز شامل می‌شود. ارزش معاملات خرد سهام نیز با کاهش 12 درصدی به نسبت روز دوشنبه به رقم 9 هزار و 993 میلیارد تومان رسید. در معاملات روز اخیر، 88 نماد صف خرید داشتند و 122 نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با افت 71 درصدی به 261 میلیارد تومان رسید و مجموع ارزش صف‌های فروش 149 درصد افزایش یافت و 398 میلیارد تومان بود.

در پایان معاملات نماد وکبهمن (شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری کوثر بهمن) با صف‌ خرید 9 میلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای پایانی بازار قرار گرفت. پس از وکبهمن، نمادهای خموتور (شرکت موتورسازان تراکتورسازی ایران) و ساینا (شرکت صنایع بهداشتی ساینا) بیشترین صف خرید را داشتند. در پایان معاملات، بیشترین صف فروش به نماد بوعلی (شرکت پتروشیمی بوعلی) اختصاص داشت، پس از بوعلی، نمادهای نوری، بمپنا، ولبهمن و شغدیر در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.

ریزش بورس آمریکا

وضعیت بورس ایران امروز بد بود و شاخص محدوده یک میلیون و 600 هزار واحدی را از دست داد؛ با این حال بورس امریکا نیز وضعیت خوبی را پشت سر نگذاشت.

در حالی شب گذشته بورس وال استریت امریکا آخرین روز معاملاتی سال ۲۰۲۲ را به پایان رساند که بدترین عملکرد سالانه خود در چهارده سال گذشته را به ثبت رساند. دلیل این عمل کرد ضعیف بورس امریکا در سالی که گذشت افزایش نرخ بهره دلار توسط بانک مرکزی این کشور با هدف کنترل تورم، گسترش نگرانی‌ها نسبت به جدی‌تر شدن احتمال بروز رکود اقتصادی به خاطر اقدامات بانک مرکزی امریکا، درگیری نظامی روسیه با اوکراین، و افزایش نگرانی‌ها نسبت به بالا رفتن مبتلایان کرونا در چین بوده است.

هر سه شاخص اصلی بورس وال استریت در سالی که گذشت سقوط ارزش را تجربه کردند و برای نخستین‌بار از سال ۲۰۱۸ منفی شدند. شاخص S&P 500 بورس امریکا در سال ۲۰۲۲ معادل ۱۹.۴ درصد سقوط کرد و ارزش بازار آن ۸ تریلیون دلار کم شد. شاخص شرکت‌های فنآوری نزدک نیز ۳۳ درصد سقوط کرد و داوجونز هم ۸.۹ درصد نسبت به ابتدای سال در 2022 افت کرد.

در واقع اصلی‌ترین دلیل سقوط یا افت شاخص‌های سهام در بورس وال استریت در سال ۲۰۲۲ اقدام بانک مرکزی این کشور در بالا بردن نرخ بهره دلار بود. نکته اصلی این ماجرا این است که سرعت افزایش بهره دلار در امریکا در بالاترین سطح ۴۰ سال گذشته قرار داشته است.