گاز و مقصران کمبود

حمیدرضا صالحی| در سال‌های گذشته فعالان صنعت انرژی بارها تذکر داده‌اند که صنعت نفت و گاز و انرژی کشور برای تداوم حیات و پاسخ دادن به نیازهای جاری و آینده به سرمایه‌گذاری‌های جدید و گسترده احتیاج دارند اما آنچه که در سال‌های گذشته رخ داده عملا نشانی از درک لزوم سرمایه‌گذاری را نمایش نمی‌دهد.

آن‌طور که وزیر نفت نیز در ماه‌های گذشته اعلام کرده، صنعت انرژی ایران به میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری جدید نیاز دارد ولی در عمل همچنان نشانه‌ای از تغییر این فضا مشاهده نمی‌شود. همانطور که ما در ماه‌های گرم سال در حوزه تامین برق مورد نیاز با معضل مواجه می‌شویم، در فصل سرد سال نیز چالش‌ها برای تامین گاز خود را نشان می‌دهند و این موضوع ریشه در فراموشی اولویت‌ها در حوزه‌های مختلف دارد.

در یک نگاه کلی شرایطی که امروز در اقتصاد انرژی و به‌طور خاص صنعت گاز کشور به وجود آمده را می‌توان در سه محور و حیطه اصلی تقسیم‌بندی کرد، محورهایی که اگر هر یک از آنها تغییر عمده‌ای پیدا کند، می‌توان انتظار داشت که لااقل بخشی از معضلات در حوزه تامین انرژی برطرف شود.

با وجود تمام ظرفیت‌ها و تلاش‌هایی که در این صنعت صورت گرفته، تردیدی وجود ندارد برای آنکه امکان استفاده از حداکثر ظرفیت به وجود بیاید، باید نسبت به سرمایه‌گذاری‌های جدید اقدام و مقدمات لازم برای برداشت حداکثری از ذخایر گازی را فراهم کرد، در غیر این صورت هر سال توان ما در برداشت گاز و عرضه آن کمتر خواهد شد. با توجه به ظرفیت‌ها و توانایی‌های بالقوه‌ای که در میادین گازی مختلف کشور وجود دارد، بخش خصوصی ما بارها اعلام آمادگی کرده که توان سرمایه‌گذاری و برداشت گاز و عرضه آن به شبکه را دارد اما برای آنکه این مساله برطرف شود، دولت باید مقدمات لازم برای سرمایه‌گذاری را فراهم کند که متاسفانه تاکنون چنین تغییر رویکردی در این سال‌ها مشاهده نشده است.

در صورتی که ساختار قیمت‌گذاری انرژی در اقتصاد ایران تغییر کند و بخش خصوصی در کنار دریافت مجوزهای لازم، این اطمینان را داشته باشد که پس از سرمایه‌گذاری‌های گسترده، امکان بازگشت سرمایه خود را خواهد داشت، می‌توان انتظار داشت که میزان تولید گاز کشور در این حوزه و از سوی این بخش نیز افزایش پیدا کند.

جدا از تمام بحث‌ها، ما در حوزه مدیریت مصرف نیز نتوانسته‌ایم گام‌های مثبتی ‌برداریم. بسیاری از سیستم‌های گرمایشی ما در نقاط مختلف کشور قدیمی هستند و در مصرف بهینه انرژی کارایی ندارند. پس چه در حوزه سرمایه‌گذاری و بهبود توان تولید و چه در نحوه مصرف مشکلات ادامه دارند و اینها ریشه مشکلاتی هستند که امروز به آنها دچار شده‌ایم.