کار سخت بانک مرکزی برای کنترل تورم

سعید امیر شاه‌کرمی| در دو هفته اخیر و با تغییر ریاست بانک مرکزی بحث پیرامون آینده تورمی کشور و توانایی تیم جدید بانک مرکزی در جهت کنترل آن بیش از پیش در کانون توجهات قرار گرفته است.

گروهی از کارشناسان معتقد هستند بانک مرکزی استقلال کافی و ابزارهای مناسب برای کنترل تورم را ندارد. از طرفی وجود اختلافاتی میان محمدرضا فرزین و احسان خاندوزی باعث شده است تا خوش‌بینی‌ها برای هماهنگی میان اعضای تیم اقتصادی دولت کمرنگ شود.

در شرایط کنونی کشور، حل موضوع تورم و کنترل عوامل موثر بر آن کار سختی به شمار می‌رود. با وجود حجم بالای نقدینگی در سطح کشور و آهنگ رو به رشد آن، تورم انتظاری تقویت می‌شود‌. از طرفی به علت افزایش شکاف طبقاتی و تبدیل قشر متوسط به قشر ضعیف، قدرت خرید افراد با درآمد ثابت (کارمند) کاهش پیدا کرده است. در چنین شرایطی با وجود آنکه حجم نقدینگی گروه کمی از افراد جامعه به‌شدت افزایش می‌یابد اما تعداد زیادی از اقشار متوسط و ضعیف جامعه به دلیل تورم با کاهش قدرت خرید مواجه شده‌اند. ماحصل این اتفاقات موجب وقوع تورمی رکودی در اقتصاد ایران شده است.

تورم در ایران تحت تاثیر عوامل گوناگونی قرار دارد. موضوع بودجه‌ریزی و کسری بودجه از اصلی‌ترین عوامل ایجاد‌کننده تورم در ایران هستند. زمانی که با کسری بودجه روبرو هستیم نمی‌توانیم انتظار کنترل تورم را داشته باشیم. بانک مرکزی تا زمانی که اقتصاد کشور با کسری بودجه روبرو است نمی‌تواند معجزه کند و با سیاست‌های پولی انقباضی جلوی رشد تورم را بگیرد. به‌عبارتی نمی‌توان بدون تغییرات اساسی در ساختار بودجه کشور، اصلاح ساختار مالیاتی و شفاف‌سازی درآمد‌ها و همچنین اخذ سیاست‌های مناسب خارجی و اصلاح روابط بین‌الملل انتظار آن داشت که بانک مرکزی بتواند این حجم از نقدینگی را کنترل کند و از سرعت رشد تورم بکاهد. با توجه‌به توضیحات فوق و پیچیدگی خاصی که تورم رکودی به‌واسطه نفوذ در اعماق اقتصاد ایران ایجاد کرده است انتظار آنکه بانک مرکزی بتواند حداقل در کوتاه‌مدت موفقیت خاصی در جهت بهبود شرایط به دست آورد بعید به نظر می‌رسد.