این بودجه پر حاشیه/ سازمان غذا و دارو هم به ردیف اعتباری‌اش در بودجه اعتراض کرد
گلی ماندگار| از روزی که لایحه بودجه به مجلس داده شده و مبالغ در نظر گرفته شده برای نهادها و سازمان‌های اجرایی منتشر شده است، هر روز یکی از مسوولان در مورد کسری بودجه نهاد و سازمان و وزارتخانه متبوع خود اعتراضی را مطرح می‌کند، در این بین اما با اینکه امسال از معدود زمان‌هایی بود که وزارت بهداشت و درمان در رده دوم تخصیص بودجه قرار گرفت اما این مساله هم نتوانست باعث شود تا مشکلات موجود در این وزارتخانه صدای اعتراض سازمان‌ها و نهادهای زیرمجموعه آن به میزان بودجه تخصیص داده شده را بلند نکند.
در واقع بر خلاف آن رقم‌های اعلام شده واقعیت نشان می‌دهد که این رقم‌ها توان تامین کمبودها و کسری‌های این وزارتخانه را ندارند، نه در زمینه استخدام نیروی کار و پرستاری و نه در تامین دارو و حتی شیر خشک برای نوزادان. در حالی قیمت دلار هر روز افزایش پیدا می‌کند و این افزایش روز افزون مشکلات معیشتی بسیاری را برای مردم رقم زده است، کمبود و گرانی دارو نیز به یکی دیگر از مشکلات بزرگ مردمی تبدیل شده که در چرخه درمان سرگردان مانده‌اند.
مساله فقط بودجه در نظر گرفته شده نیست، مساله راهکارهایی است که باید بتوان با آن از این شرایط سخت عبور کرد. اینکه داروهای تولید داخل هم به ناگاه با افزایش قیمت مواجه شده‌اند، به این دلیل است که مواد اولیه آنها از خارج تامین می‌شود و این مساله نیاز به تامین ارز دارد، زمانی که دولت تصمیم گرفت ارز ترجیحی دارو را بردارد باید به این مشکلات فکر می‌کرد. تصمیماتی که بدون بررسی گرفته می‌شوند در نهایت به شکست منجر خواهند شد. این در حالی است که روز گذشته هم رییس سازمان غذا و دارو نسبت به کمبود دارو و حتی شیر خشک با این میزان بودجه‌ای که برای سازمان متبوعش در نظر گرفته شده هشدار داد.
خطر مشکل در تامین دارو و شیر خشک
رییس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه این سازمان نسبت به اعتباری که برای بودجه طرح دارویاری در لایحه بودجه سال آتی پیش‌بینی شده، انتقاد دارد، به ایسنا گفت: در اعتبارات 3 ردیف بودجه‌ای سازمان غذا و دارو برای 1402 کاهش شدید داشته‌ایم که در صورت عدم اصلاح، تامین دچار مشکل می‌شود.
دکتر سید حیدر محمدی درباره وضعیت اعتبارات طرح دارویاری در سال 1402، گفت: در لایحه بودجه سال 1402، اعتباری 69 هزار میلیارد تومانی به عنوان اعتبار مربوط به طرح دارویاری در نظر گرفته شده که سازمان غذا و دارو نسبت به اعتباری که برای بودجه طرح دارویاری پیش‌بینی شده، اعتراض دارد. اعتبار 69 هزار میلیارد تومانی برای بودجه دارویاری در حالی مطرح شده که درخواست سازمان غذا و دارو برای اعتبار اجرای این طرح در سال آینده، 105 هزار میلیارد تومان بوده است.
او افزود: متاسفانه در لایحه بودجه سال 1402، اعتبارات مربوط به یارانه شیر خشک، یارانه کاهش فرانشیز و داروهای صعب‌العلاج و طرح دارویاری به‌شدت کاهش پیدا کرده و حتی نسبت به اعتبارات امسال هم پایین‌تر بوده است. بنابراین سه ردیف اعتباری مربوط به سازمان غذا و دارو، در بودجه سال 1402 نسبت به بودجه 1401 به‌شدت کاهش داشته‌اند.
تخصیص ناقص اعتبارات غذا و دارو و چالش نقدینگی صنایع داروسازی
محمدی تاکید کرد: باید توجه کرد که اگر وضعیت اعتبارات مربوط به ردیف‌های بودجه‌ای سازمان غذا و دارو اصلاح نشود، قطعا تامین‌مان در این حوزه‌ها به مشکل می‌خورد. در عین حال یکی از مشکلات دیگری که اکنون با آن مواجهیم، این است که تنها بخشی از اعتبارات سازمان غذا و دارو را دریافت کردیم؛ به این معنی که بخشی از اعتبار مربوط به یارانه را بابت تجهیزات پزشکی، شیر خشک و برخی داروها که در چهار ماه اول سال هنوز ارزشان دولتی بود، ارز ترجیحی دریافت کردیم و قرار بود که مابقی آن را به صورت اعتبار ریالی به ما بپردازند، اما از کل اعتبار حدود 36 هزار میلیاردی که باید سهمیه یارانه ارزش‌اش را به صورت ریالی می‌دادند تا بیمه‌ها پرداخت کنند، فقط 5 هزار میلیاردش تاکنون محقق شده و مابقی آن هنوز محقق نشده است.
کاهش بودجه سال 1402 نسبت به 1401
محمدی ادامه داد: میانگین سالانه ارز تخصیصی به دارو و تجهیزات پزشکی در چهار سال اخیر معادل 3.2 میلیارد دلار بوده است که امسال 1.6 میلیارد دلار آن را به صورت ارزی دریافت کردیم و قرار بود که مابقی آن را به صورت ریالی دریافت کنیم. باید توجه کرد که معادل ریالی که باید دریافت کنیم، بالغ بر 36 هزار میلیارد تومان است که از این میزان تاکنون فقط 6 هزار میلیاردش را مصوب کردند و همانطور که اعلام کردم، از این میزان، 5 هزار میلیارد تومان آن را دریافت کرده‌ایم، اما هنوز بیش از 30 هزار میلیارد تومان از این اعتبار باقی مانده است.
او تاکید کرد: در عین حال کل اعتبارات طرح دارویاری در سال 1401، 73۳ هزار میلیارد تومان بود. این در حالی است که اکنون در لایحه بودجه 1402، این اعتبار به 69 هزار میلیارد تومان کاهش یافته است که می‌تواند تامین را دچار مشکل کند. این در حالی است که درخواست ما برای این طرح اعتباری بالغ بر 105 هزار میلیارد تومان بوده است.
محمدی گفت: از طرفی شرکت‌های دارویی ما برای تامین نقدینگی‌شان به مشکل برخوردند. زیرا ارز دارو، نیمایی شده و اعتبارات مربوط به نقدینگی‌شان باید تامین می‌شد، اما بانک‌های عامل همکاری خوبی برای تامین نقدینگی نداشتند و بسیاری از شرکت‌های ما اعتراض دارند که میزان تسهیلاتی که دریافت کردند، از سال گذشته هم کمتر است که می‌تواند برای شرکت‌های ما مشکل ایجاد کند. عدم اصلاح نقدینگی می‌تواند در ماه‌های پایانی سال مشکل‌ساز باشد.
ارز ترجیحی دارو نباید حذف می‌شد
خسرو حق شناس، دارو ساز در رابطه با کاهش بودجه در نظر گرفته شده برای بخش غذا و دارو به «تعادل» می‌گوید: این مساله می‌تواند مشکلات بسیاری را به وجود بیاورد. این در حالی است که قرار بود دولت طرح دارو یار را هم در سال آینده به‌طور کامل اجرایی کند که البته با این بودجه در نظر گرفته شده معلوم نیست چطور می‌توان این کار را انجام داد. اینکه قرار شده بخشی از مالیات سیگار به طرح دارویار اختصاص یابد مساله‌ای است که نمی‌توان خیلی روی آن حساب باز کرد. به هر حال همین حالا هم کشور با مشکلات دارویی عدیده‌ای مواجه است.
او می‌افزاید: بی‌توجهی به افزایش نرخ ارز از یک سو و احتیاج بخش تولید‌کننده دارو به کمک‌های مالی برای تامین داروی مورد نیاز در کشور از سوی دیگر باعث شده تا چالشی بزرگ در این زمینه برای تولید‌کنندگان به وجود بیاید. بسیاری از شرکت‌های دارویی در آستانه ورشکستگی قرار دارند، این اتفاق می‌تواند ضربه بزرگی به بخش درمان کشور وارد کند. همین حالا هم بسیاری از بیماران برای تامین داروهای مورد نیاز خود با مشکل مواجه‌اند، یا دارو پیدا نمی‌شود یا اگر پیدا شود قیمت‌ها به قدری بالاست که هر کسی توان تامین آن را ندارد.
این داروساز در بخش دیگری از سخنانش تاکید می‌کند: بحث دارو بسیار جدی است، ما با سلامت مردم سر و کار داریم. هر کوتاهی در این بخش می‌تواند به قیمت جان افراد تمام شود و هیچ عذری هم برای آن پذیرفته نیست، اینکه دولت بودجه سازمان غذا و دارو را نسبت به سال جاری برای سال آینده کاهش داده است، از عجایب به شمار می‌رود، مگر می‌شود در این شرایط با این بودجه ناچیز داروی کشور را تامین کرد.
حق شناس می‌افزاید: مساله اینجاست که بودجه‌های در نظر گرفته شده هم هیچگاه به‌طور کامل در اختیار سازمان غذا و دارو قرار نمی‌گیرند، این خود مشکل دیگری است که باید برطرف شود. ارز ترجیحی دارو نباید حذف می‌شد، نمایندگان مجلس نباید زیر بار این طرح دولت می‌رفتند و به وعده‌هایی که دولت داده بود اکتفا می‌کردند. به همین خاطر است که الان با چنین شرایط بغرنجی در زمینه دارو مواجه هستیم.
تصمیمات اشتباه و دودی که به چشم مردم می‌رود
زمانی که در فروردین 1401 خبر حذف ارز ترجیحی دارو رسانه‌ای شد، نمایندگان مجلس از موظف کردن دولت به تامین کسری بودجه در این زمینه از راه‌های دیگر خبر دادند. اما هنوز چند ماه از این تصمیم غیر کارشناسی نگذشته بود که اولین هشدارها کمبود دارو در کشور از سوی کارشناسان مطرح شد. هشدارهایی که حالا از مرز هشدار گذشته و به وضعیت خطر رسیده است. اینکه طرح دارویار هم نتوانست مشکلات را حل و فصل کند خود مساله دیگری است که باید به‌طور مفصل به معایب آن پرداخت.
در هر حال دولت موظف بود که مانع از بروز چنین چالش‌هایی در حوزه دارو و درمان شود و البته نتوانست بر وعده‌های خود باقی بماند. در نهایت تصمیم‌های اشتباهی که دولت و مجلس در زمینه حذف ارز ترجیحی دارو گرفتند باعث شد تا دود آن به چشم مردمی برود که در چرخه درمان سرگردان شده‌اند. حذف شدن افراد به دلیل افزایش هزینه‌های درمانی از چرخه درمان کشور اولین تاثیر این تصمیم اشتباه بود و حالا سرگردانی مردم به دنبال داروهای نایاب و کمیاب هم به آن اضافه شده است، ضمن اینکه افزایش قیمت دارو هر روز ادامه دارد.
