آغاز ریزش قیمت دلار در بازار آزاد

لفظ فروش زیاد شد؛ این حال و روز بازار ارز پس از صحبت‌های رئیس کل مبنی بر نرخ‌سازی توسط بانک مرکزی در بازار آزاد است. این سیاست ارزی باعث شده تا فضای بازار ارز با ترس از ریزش قیمت‌ها مواجه شود و در نتیجه بسیاری از نوسان‌گیران و دلالان ارزی، در موقعیت فروش قرار بگیرند. این در شرایطی است که صبح امروز محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی در صفحه شخصی خود در توییتر اعلام کرد: از امروز، بانک مرکزی و صرافی‌ها، اقدامات مشترکی در احیای ثبات اقتصادی در کشور انجام می‌دهند. وی تاکید کرد: بانک مرکزی زین پس به بازار آزاد ورود پیدا خواهد کرد و نرخ‌ساز خواهد بود.

به گزارش ایبنا، بانک مرکزی با مدیریت جدید تلاش دارد تا سیاست‌های جدید ارزی خود را با محوریت ثبات شاخص ارزی در سامانه نیما و تامین نیاز‌های ارزی متقاضیان در بازار مبادله‌ای، اجرایی کند. هدف گذاری مهم که در گام نخست به ثبات نرخ نیمایی دلار در میانگین ۲۸۵۰۰ تومان و توجه به افزایش سقف عرضه ارز در صرافی‌ها منجر شده است.

تامین همه نیاز‌های ارزی مردم

در این راستا، یکشنبه شب رئیس کل بانک مرکزی در گفتگوی ویژه خبری شبکه یک سیما اظهار داشت: صرافی‌ها را آزاد کرده‌ایم که بتوانند خرید و فروش کنند و در حالی که قبلا تا ۲۰۰۰ یورو می‌توانستند به افراد بفروشند، اکنون این رقم به ۵ هزار یورو افزایش داده‌ایم. فرزین تاکید داشت: اگر صرافی‌ها کسری داشتند، ما در بانک مرکزی آن را تامین خواهیم کرد. رئیس کل بانک مرکزی همچنین در پاسخ به کسانی که فکر می‌کنند بانک مرکزی قادر به تامین اسکناس بازار نیست گفت: ما در بانک مرکزی با راه‌اندازی سامانه ناخدا، همه نیاز‌ها را بر اساس مستندات تامین خواهیم کرد.

این صحبت‌های عالی‌ترین مقام پولی و ارزی کشور باعث شد تا بازار ارز عقب نشینی کند. زیرا از یک سو بازارساز اجازه افزایش ۲.۵ برابری عرضه اسکناس در صرافی‌ها (۵۰۰۰ اسکناس یورو) به اشخاص حقیقی و حقوقی از روز سه شنبه (چهارم بهمن ماه ۱۴۰۱) را صادر کرد و از سوی دیگر رئیس کل بانک مرکزی به صراحت از ورود بانک مرکزی به بازار آزاد ارز در جهت نرخ‌سازی خبر داد. اقدامی که منجر به خروج سفته‌بازان و نوسان‌گیران از بازار غیررسمی و آزاد شد.

در این میان اشاره فرزین به راه‌اندازی بازار مبادله ارز و طلا تا دو هفته آینده نیز خبری بود که نشان‌دهنده برنامه‌ریزی بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز است. به گفته رئیس کل بانک مرکزی "در این بازار نه تنها اسکناس‌های فعلی عرضه می‌شود بلکه از طریق سامانه «ناخدا» نیز تامین ارز نیاز‌های ارزی انجام خواهد شد، مثلا افرادی که فرزند آن‌ها خارج از کشور دانشجو است، افرادی که بیماری در خارج کشور دارند، آژانس‌های گردشگری و سایر موارد نیاز‌های ارزی خود را در این بازار که نرخ و تابلو مخصوص به خود را خواهد داشت، تامین خواهند کرد. فرزین تاکید کرد که تخصیص ارز به این گروه‌ها بر اساس مستندات ارائه شده خواهد بود."

وضعیت ارزی کشور خوب است

امروز (سه شنبه چهارم بهمن ماه) نیز خاندوزی سخنگوی اقتصادی دولت در نشست خبری گفت: همانطور که رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد وضعیت ارزی کشور خوب است. در بخش کنترل مصرف هم با همکاری وزارت صمت اقدامات خوبی صورت گرفته است. وی با بیان اینکه بیش از ۸۰ درصد نیاز‌های ارزی در بازار‌های رسمی نیما و بازار متشکل ارزی تأمین می‌شود گفت: بانک مرکزی تغییراتی در بازار متشکل ارزی صورت داده که بزودی اطلاع‌رسانی خواهد شد.

خاندوزی تاکید کرد: درشبکه‌های مجازی قمار ارز صورت می‌گیرد. افزایش نرخ در شبکه‌های مجازی متناسب با وضعیت اقتصادی و ذخایر ارزی کشور نیست. سهم این بازار‌های قمار نسبت به بازار رسمی زیاد نیست. تاکید رئیس جمهور بر این است که بانک مرکزی هم در بازار رسمی و هم غیررسمی ثبات ایجاد کند. سخنگوی اقتصادی دولت ادامه داد: رئیس کل بانک مرکزی اخیرا سفر‌هایی به کشور‌های شریک اقتصادی داشته که در روز‌های آتی ادامه می‌یابد تا تامین ارز واردات باز هم بهتر انجام شود. بانک مرکزی همچنین تمهیداتی در حوزه صرافی‌ها انجام داده است که مجموعه این اقدامات زمینه ایجاد ثبات در بازار ارز را فراهم خواهد کرد.

آزادسازی دارایی‌های ارزی مسدود شده 

روز دوشنبه نیز مخبر معاون اول رئیس جمهور در آیین تجلیل از فعالان پیشتاز اقتصاد ایران اظهار داشت: امروز دشمنان با تمام توان خود برای ضربه زدن به اقتصاد کشور بسیج شده اند و در همین چند روز گذشته با وجود اینکه چند میلیارد دلار از دارایی‌های ارزی مسدود شده کشور آزاد شده و در چرخه اقتصاد قرار گرفته و علیرغم آنکه کل نیاز‌های ارزی کشور از طریق سامانه نیما با قیمت ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان تأمین می‌شود، اما شاهد نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت‌ها در بازار آزاد هستیم که دلیل آن نه معاملات واقعی بلکه همین فضاسازی‌های رسانه‌ای و روانی دشمن است که موجب هراس‌افکنی در میان مردم و بخش خصوصی شده است.

کاهش تقاضا و افزایش عرضه ارز در بازار آزاد

مسلما با توجه به تجربه سال‌های اخیر در حوزه فراز و فرود نرخ ارز، پیش بینی تکرار این تجربه و ریزش قیمت‌ها در بازار ارز، دور از دسترس نیست؛ هرچند در معاملات امروز نیز این پیش بینی تا حدودی محقق شده و قیمت دلار در بازار آزاد با کاهش قابل توجه و نزدیک شدن به نرخ صرافی‌ها، مواجه شده است. این در حالی است که مشاهدات میدانی خبرنگار ایبِنا از بازار ارز در محدوده میدان فردوسی، بیانگر کاهش تقاضا و افزایش عرضه ارز به ویژه دلار است. روندی که باعث شده تا بسیاری از افراد که در هفته گذشته و در فضای هیجانی به خرید ارز اقدام کرده بودند، به یکباره با زیان مواجه شوند و در صف فروش قرار بگیرند. به گفته فعالان بازار ارز،  بازارساز با توانایی قابل توجه در عرضه ارز، خیال متقاضیان خرید ارز از شبکه صرافی‌های مجاز را راحت کرده است و تقاضایی در بازار آزاد شکل نخواهد گرفت.

کاهش انتظارات تورمی

کارشناسان ارزی و اقتصادی معتقدند با توجه به سیاست‌های جدید ارزی بانک مرکزی همچون افزایش قابل توجه عرضه اسکناس ارز در صرافی ها، تنوع عرضه ارز از یوان چین تا درهم امارات و آزادسازی منابع ارزی کشورمان در عراق و امارات (همزمان با مذاکرات منطقه‌ای فرزین در هفته‌های اخیر)، انتظارات ارزی کاهش یافته و قیمت ارز چشم انداز کاهشی دارد.