ریسک در بازار سرمایه

پیمان مولوی| در حوزه سرمایه‌گذاری سه سطح ریسک داریم که شامل ریسک‌های اقتصادی، سیاسی و کشوری می‌شود. هر کدام از این ریسک‌ها بر روی اقتصاد و سپس روی بازار سرمایه اثرگذار است. در حال حاضر رتبه اقتصادی ما ۷ از ۷ (بدترین حالت) است. با این تفاوت که این رتبه هم درجاتی دارد. به این معنا که مثلا کشوری مانند ونزوئلا و زیمبابوه با همین رتبه وضعیت بدتر از ایران دارند. در این وضعیت هرگونه تنش بیشتر و بسته شدن تمام امیدهای برجام (درها هنوز به‌طور کامل بسته نشده است) می‌تواند ریسک سیاسی و کشوری را بالا ببرد.

همچنین مباحثی که در خصوص موضوع سفارتخانه‌ها وجود دارد باز هم در افزایش میزان این ریسک موثر است. برخی مواقع دو عامل برخلاف هم حرکت می‌کنند. در این وضعیت بالا گرفتن تنش می‌تواند سهامدار حقوقی و حقیقی را تشویق به فروش و خارج شدن از بازار سرمایه کند و به سمت بازارهای کم‌ریسک‌تر سوق دهد. تجربه نشان داده این اتفاق پیش از این هم رخ داده است. اما از سوی دیگر این ریسک‌ها موجب بالا رفتن تورم در کشور می‌شود. بر همین اساس بازار سرمایه قاعدتا با رشد تورم بر اساس افزایش قیمت دارایی شرکت‌ها رشد خواهد کرد.

در خصوص ونزوئلا این اتفاق رخ داد و بالاترین رشد بازار سهام کاراکاس برای زمانی بود که تورم‌های خیلی بالا را تجربه کردند. همچنین در ترکیه بازار سهام هفته گذشته رشد قابل‌توجهی را تجربه کرد. باید توجه داشت که اگر تحریم‌های جدیدتری به اقتصاد ایران تحمیل شود، به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران به دنبال بازارهایی باشند که نقدشوندگی و دسترسی سریع‌تری داشته باشد.

بازارهایی شبیه دلار، طلا و حتی خروج پول از کشور.این موضوع می‌تواند روند بازار را کند کند. اما باید توجه داشت تحریم‌ها همواره در اقتصاد ایران بوده و همواره سرریز تورم به سمت بازار سرمایه آمده است اما ممکن است این‌بار وارد سطح ریسک بالاتری شویم که حتی فعالان حقوقی را وادار به خروج از بازار سرمایه کند.

بنابراین از یک سو ریسک‌های سیاسی بازار را به سمت پایین می‌کشد و از سوی دیگر فشار تورم آن را بالا می‌برد اما باید دقت کرد که تحریم‌های احتمالی بیشتر در صنایع پتروشیمی و فلزاتی می‌تواند اثر بدی در بازار داشته باشد که در این حالت تورم توانایی پوشش دادن این ریسک را ندارد.

در وضعیتی که تورم نقطه به نقطه ۵۱ درصد است بسیاری از سرمایه‌گذاران دست نگه داشته و کاری را شروع نمی‌کنند و با وجود ترس از آینده پول را نگه می‌دارند. این پول تبدیل به سهام نمی‌شود، بلکه تبدیل به کالاهایی می‌شود که نقدشوندگی بالاتری از بورس دارند که شامل طلا، دلار و... است.